افزایش نگرانکننده گرایشهای «تروریستی» در میان نوجوانان، تهدیدی تازه برای امنیت اروپا
روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داد بحران گرایش به «تروریسم» در میان نوجوانان، نهادهای امنیتی اروپایی را با چالشی جدی مواجه کرده است. مقامهای اروپایی هشدار میدهند نسل جدیدی از افراطگرایان در فضای مجازی در حال شکلگیری است که برخی از آنها کمتر از ۱۵ سال سن دارند.
بر اساس این گزارش که روز دوشنبه ۱۵ ثور منتشر شد، در ماههای اخیر نوجوانان بسیاری، حتی در سنین زیر ۱۴ سال، در سراسر اروپا به اتهام طراحی حملات تروریستی علیه مکانهای عمومی مانند سالنهای کنسرت، مراکز خرید و اماکن مذهبی دستگیر شدهاند.
آمارهای رسمی از رشد چشمگیر تهدیدهای تروریستی در اروپا حکایت دارند.
شمار حملات تروریستی، شامل حملات موفق، ناموفق و خنثیشده، در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ چهار برابر شد و به ۱۲۰ مورد رسید.
همچنین، آمار قربانیان تروریسم در جهان غرب با ۶۱ درصد افزایش روبهرو بوده و تعداد حملات موفق به ۶۷ مورد رسیده است.
موج دستگیری «تروریستهای نوجوان»
در ماه می سال ۲۰۲۴، یک دختر ۱۴ ساله اهل مونتهنگرو در اتریش به اتهام طراحی یک حمله علیه «کافران» دستگیر شد. پولیس از خانه او یک تبر، یک چاقو و تبلیغات داعش کشف کرد.
مقامهای اتریش یک نوجوان ۱۴ ساله دیگر را نیز در فبروری به اتهام برنامهریزی برای حمله به یک ایستگاه قطار بازداشت کردند.
سال گذشته سه کنسرت تیلور سوئیفت در وین در پی دستگیری سه مظنون ۱۷ تا ۱۹ ساله لغو شدند.
این افراد در توطئهای که سازمان سیآیای آن را «کاملا توسعهیافته» توصیف کرد، قصد داشتند حملهای ترتیب دهند که میتوانست صدها نفر را به کام مرگ بکشاند.
نمونه بارز نگرانی مقامهای اروپایی، عبدالکریم گدایف، پناهنده ۱۹ ساله چچنی، است که اکنون در بلجیم محاکمه میشود.
او پس از اخراج پدرش از فرانسه به روسیه، به انزوا گرایید و در فضای مجازی تمایل خود را برای تکرار حمله مرگبار ۲۰۱۵ به سالن بتکلان پاریس ابراز کرد.
عوامل گسترش افراطگرایی در میان نوجوانان
به نوشته وال استریت ژورنال، چند عامل مهم در گسترش افراطگرایی در میان نوجوانان نقش دارند: تبلیغات افراطی که با کمک هوش مصنوعی سریعتر پخش میشود؛ اثرگذاری عمیق شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک که با روشهای هوشمند، توجه نوجوانان را جلب میکنند؛ رویدادهای جهانی مانند جنگ غزه که برای نوجوانانی که تازه با مسائل سیاسی آشنا میشوند، تجربهای تاثیرگذار و دردناک هستند.
پژوهش پیتر نویمان، استاد مطالعات امنیتی در کینگز کالج لندن، چشمانداز نگرانکنندهای را به تصویر میکشد.
بر اساس یافتههای این تحقیق، دو سوم از مجموع ۶۰ اسلامگرای افراطی که در هشت ماه نخست پس از آغاز جنگ غزه در کشورهای اروپایی دستگیر شدند، نوجوان بودند.
افزایش گرایشهای راست افراطی
تهدید افراطگرایی تنها به گروههای اسلامگرا محدود نمیشود. گرایشهای راست افراطی نیز در میان جوانان اروپایی رو به افزایش است.
پولیس بلجیم در جنوری سال جاری میلادی یک نوجوان ۱۴ ساله با تفکرات نئونازی را به اتهام برنامهریزی برای حمله به یک مسجد دستگیر کرد.
آمارها از وضعیت نگرانکنندهای حکایت دارند. یکسوم پروندههای تروریستی بلجیم بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ مربوط به افراد زیر سن قانونی بوده و در بریتانیا حدود ۲۰ درصد مظنونان تروریستی، کودک هستند.
در دوران همهگیری کرونا، تنها گروهی که دستگیریهای مرتبط با تروریسم در میان آنها افزایش یافت، کودکان بودند؛ در حالیکه در سایر گروههای سنی این آمار کاهش داشت.
نقش فضای مجازی
کارشناسان معتقدند تقریبا تمامی افراطگرایان جوان در محیط آنلاین «رادیکال» میشوند که همین امر شناسایی آنها را دشوار میسازد.
آمارها نشان میدهد ۹۳ درصد حملات تروریستی مرگبار در غرب طی پنج سال گذشته از سوی «مهاجمان انفرادی» انجام شده است.
فرآیند افراطی شدن بهطور چشمگیری شتاب گرفته است؛ مسیری که در سال ۲۰۰۲ بهطور میانگین ۱۶ ماه طول میکشید، تا سال ۲۰۱۵ حدود ۴۰ درصد کوتاهتر شد و اکنون ممکن است تنها در چند هفته طی شود.
در فضای آنلاین، مرز میان ایدئولوژیهای افراطی مختلف کمرنگ شده است؛ گروههایی گرایشهای گوناگون، اما باورهای مشترکی چون زنستیزی و تمامیتخواهی، از یکدیگر الهام میگیرند.
در این میان، طرفداران برتری نژادی سفیدپوستان به آموزههای داعش علاقهمند شدهاند و جهادیها نیز از گفتمان راست افراطی استفاده میکنند.
گروههای تروریستی نیز بهجای فرماندهی مستقیم، با انتشار گسترده تبلیغات در شبکههای اجتماعی، نوجوانان را برای اقدامات خشونتآمیز تحت تاثیر قرار میدهند.
با توجه به پیچیدگی بیسابقه این پروندهها، مقامات اروپایی خواستار همکاری شرکتهای فناوری برای مقابله با این چالش فزاینده شدهاند.