یک منطقه «مادرسالار» با قدمت بیش از ۹ هزار سال در جنوب ترکیه کشف شد

یافته‌های یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که منطقه باستانی چاتال‌هویوک در جنوب ترکیه، بیش از ۹ هزار سال پیش از سوی زنانی اداره می‌شد.

پژوهش‌گران طی ۱۲ سال با بررسی دی‌ان‌ای حدود ۱۳۰ اسکلت انسان در این منطقه دریافته‌اند که بیشتر پیوندهای خانوادگی میان افراد درون خانه‌ها از طریق تبار مادری بوده و مردها بعد از ازدواج به خانه زن می‌رفتند و زندگی می‌کردند.

یافته‌های این پژوهش که از طریق مجله علمی «ساینس» منتشر شده است، نشان می‌دهد که حدود ۳۹۵ اسکلت زن و مرد در زیر خانه‌های گلی این منطقه دفن شده بودند. این منطقه به مدت بیش از ۱۰۰۰ سال (۹۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد) محل زندگی مردم بوده و به خاطر پیکره‌های زنانه‌اش شهرت دارد.
یک تیم علمی متشکل از متخصصان ژنتیک، باستان‌شناسی و انسان‌شناسی زیستی، طی ۱۲ سال با استفاده از فناوری‌های پیشرفته دی‌ان‌ای اسکلت‌های مدفون‌شده در این منطقه را بررسی کردند. نتیجه این بود که بیشتر ارتباط‌های خانوادگی میان افراد درون خانه‌ها از طریق تبار مادری بوده است.
در سال‌های اول، اعضای خانواده‌ها با هم در یک خانه دفن می‌شدند، اما با گذر زمان این سنت تغییر کرد و معلوم شد بسیاری از مردگان هیچ پیوند خونی با هم نداشتند. در مواردی که پیوند وجود داشت، از سمت مادر بود، نه پدر.
این نشان می‌دهد که مردها بعد از ازدواج به خانه زن می‌رفتند و در آنجا زندگی می‌کردند.
پژوهشگران همچنین دریافتند که در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ درصد موارد، دخترها در همان خانه‌ باقی می‌ماندند، ولی پسرها بعد از بزرگ شدن، احتمالا به مکان دیگری می‌رفتند.
همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که در مراسم تدفین، پنج برابر بیشتر برای زنان و دختران اشیای قیمتی و هدیه گذاشته شده بود.
دکتر الین شوتسمانز، پژوهشگر دانشگاه ولونگونگ استرالیا و یکی از پژوهشگران این مطالعه، گفت: «ما باید این تصور غربی را کنار بگذاریم که همه جوامع پدرسالار بوده‌اند. در خیلی از فرهنگ‌ها، از جمله بعضی جوامع بومی استرالیا، هویت، حق زمین و مسئولیت‌ها از طریق مادر منتقل می‌شود، نه پدر.»
چند ماه قبل هم پژوهشگران دیگری که درباره جامعه‌های قدیمی «سلت‌ها» در بریتانیا تحقیق می‌کردند، دریافتند که در گورستانی مربوط به عصر آهن، زنان با هم خویشاوند بودند ولی مردها معمولا بعد از ازدواج از جاهای دیگر وارد آن جامعه شده بودند.
در یک تحقیق دیگر که روی دی‌ان‌ای باستانی ۵۷ قبر در جنوب غرب بریتانیا انجام شد، مشخص شد که حدود دو سوم افراد از یک مادر مشترک نسل گرفته بودند. این موضوع نشان می‌دهد که زنان در آن جوامع نقش مهمی در مالکیت زمین و اموال و همچنین روابط اجتماعی داشتند.