دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا روز سهشنبه برای شرکت در مهمانی رسمی پادشاه بریتانیا وارد لندن شد. مخالفان آقای ترامپ، عکس بزرگ او و جفری اپستین، آزارگرجنسی بدنام را در برابر کاخ وینزر گستردهاند؛ در جایی که اقامتگاه رئیسجمهور و بانوی اول امریکا در این سفر خواهد بود.
سایه شوم اپستین، نه تنها در این سوی اقیانوس اطلس هم آقای ترامپ را رها نمیکند، بلکه گلوی نخستوزیر بریتانیا را هم به سختی میفشارد.
در فاصله ضیافت سلطنتی نخست برای آقای ترامپ در بهار ۲۰۱۹ تا ضیافت دوم در پایان تابستان ۲۰۲۵، بریتانیا فراز و فرودهای زیادی داشته و پنج نخستوزیر عوض کرده است.
بریتانیای امروز و آن روز
شش سال پیش که بریتانیا از سوی یکی از راستگراترین حکومتهای خود در دهههای اخیر اداره میشد، بوریس جانسون، نخستوزیر وقت که در رقابت درون حزبی رهبر حزب حاکم شده بود، انتخابات زودهنگام اعلام کرد تا از سوی رایدهندگان عادی هم تایید شود و دستاویز قانونی برای اجرای نتیجه همهپرسی برگزیت بهدست آورد.
در آن زمان، در آن سوی اقیانوس اطلس، دونالد ترامپ، رئيسجمهور امریکا بود. آقای ترامپ آنقدر در بریتانیا نامحبوب بود که به گفته رسانهها، بوریس جانسون در جریان مراسم هفتاد سالگی ناتو در بریتانیا، میکوشید با او در یک کادر عکاسی قرار نگیرد تا مبادا بختش برای پیروزی در انتخابات اواخر دسامبر ۲۰۱۹ کمرنگ شود. این دو رهبر در آن مراسم خوش و بش کوتاهی کردند که البته از چشم عکاسهای خبری دور نماند.
آقای جانسون با شعار «بیاید برگزیت را به انجام برسانیم»، در انتخابات ماه دسامبر ۲۰۱۹ حزب محافظهکار را به پیروزی قاطعی رساند، سختترین شکست در تاریخ معاصر را به حزب کارگر وارد کرد که به استعفای جرمی کُربن از رهبری حزب انجامید و حزب لیبرال دموکرات را که با شعار بازگشت به اتحادیه اروپا وارد انتخابات شده بود، به سختی به حاشیه راند.
شش سال گذشت؛ در این فاصله در دو سوی اقیانوس اطلس تغییرات زیادی آمده است. دونالد ترامپ پس از یک دوره واگذاری ناخواسته قدرت به حزب دموکرات، دوباره – و این بار با رای بالایی، و بسی تند و تیزتر از گذشته – به کاخ سفید بازگشته و پسلرزههای پیروزی او، نه تنها امریکا بلکه اروپا و جهان را تکان داده است.
در بریتانیا پس از این که حزب محافظهکار سه رهبر عوض کرد و نتوانست از زیر بار سنگین کرونا و برگزیت قامت راست کند، حزب کارگر با آرایش تازهای و با یک پیروزی قاطع پس از چهارده سال به قدرت بازگشت.
در آرایش تازه، طیف چپگراتر حزب کارگر به حاشیه رانده شدند، جرمی کُربن که بهگونه مستقل وارد پارلمان شده بود حالا حزب تازهای ساخته و کییر استارمر در خانه شماره ۱۰ – دفتر نخستوزیری بریتانیا – کابینهای از چهرههای چپ میانه حزب تشکیل داده است. البته این میانهروی نه تنها نظر مساعد راستگرایان جامعه را بهدست نیاورده، بلکه باعث فاصله گرفتن رایدهندگان سنتی حزب کارگر شده است.
آقای استارمر در ۱۸ ماهی که از به قدرت رسیدنش میگذرد، در سامان دادن به بحران پناهجویانی که با قایقهای بادی از راه دریا خود را به بریتانیا میرسانند، موفق نبود. همین ناکامی، ناخنافگار یا چشم اسفندیار حکومت او شد و دستاویزی برای راستگرایان شد که شنبه گذشته دهها هزار نفر از آنها در خیابانهای لندن قدرتنمایی کردند.
او همچنین در این یک و نیم سال تصمیمهای جنجالی زیادی گرفته که هیچکدام آنها از یک نخستوزیر کارگری انتظار نمیرفت. در کنار سیاستهای اقتصادی راستگرایانه، مانند افزایش بودجه نظامی به قیمت کاهش خدمات اجتماعی و رفاهی، تا حمایت سرسختانه از اسرائيل و تروریستی خواندن یک گروه حامی فلسطینیان، تا نزدیکی بیش از حد به دونالد ترامپ و دعوت از او برای یک ضیافت سلطنتی دیگر به میزبانی شاه.
آقای ترامپ که یک بار در دوره اول خود به ضیافت شاهانه ملکه بریتانیا آمده بود، تنها رهبر غیرسلطنتی جهان است که دوبار در بریتانیا به چنین ضیافتی دعوت میشود. شاه بریتانیا رهبران جهان را به پیشنهاد نخستوزیر مهمان میکند و شرکت دوباره در ضیافت سلطنتی، برای بسیاری در این کشور، نمایانگر کیسهای است که کییر استارمر برای روابط اقتصادی با قدرتمندترین اقتصاد دنیا دوخته است. او با این ترفند توانست دل آقای ترامپ را بهدست آورد و تعرفههای ایالات متحده برای تولیدات بریتانیایی را در حد ۱۰ درصد نگه دارد.
سایه شوم اپستین در دو سوی اقیانوس
تازهترین جنجال و رسوایی کییر استارمر، برکناری سفیر با نفوذش در امریکاست. لرد پیتر مندلسن، در سیاست بریتانیا، نامی آشنا و در ایالات متحده، چهرهای صاحبنفوذ است. بسیاری باور دارند که کامیابی نخستوزیر بریتانیا در بهدست آوردن دل دونالد ترامپ، نتیجه رایزنیهای آقای مندلسن و رابطه نزدیک او با کاخ سفید است.
آقای ترامپ در حالی وارد لندن شده است که معمار رابطه ویژه او با نخستوزیر این کشور، از مهمترین سفارت بریتانیا کنار زده شده است. او شاید بتواند با جانشین آقای مندلسن هم کنار بیاید، اما نخستوزیر، کییر استامر، بعید است از زیر بار این رسوایی کمر راست کند.
رسوایی این نیست که چرا لرد مندلسن برکنار شده، بلکه جنجال اینجاست که چرا دیر برکنار شده است.
در این اواخر و با انتشار مجموعهای از نامههای جفری اپستین، آزارگر جنسی کودکان - که در دوره اول آقای ترامپ در زندان خودکشی کرد – رابطه نزدیک و صمیمی این چهره بدنام با لرد مندلسن هم برملا شده است. مشخص شده که آقای مندلسن حتی پس از بازداشت اپستین برای رسیدگی به جرایم جنسیاش، با نوشتن نامه یا نامههایی از او حمایت کرده است.
حالا بسیاری در دو سوی پارلمان بریتانیا – هم حزب مخالف و هم حزب حاکم – خواهان پاسخگویی و چه بسا کنارهگیری کییر استارمر از مقام نخستوزیری اند. نکته اینجاست که آقای استارمر، به باور منتقدانش، از این رسوایی خبر داشته و با این حال از لرد مندلسن دفاع کرده است.
او سرانجام وادار شد سفیر بانفوذ بریتانیا در ایالات متحده را، یک هفته مانده به سفر جنجالی آقای ترامپ به لندن برکنار کند؛ اما رسوایی جفری اپستین، همانگونه که بر سر مهمان امریکایی آقای استامر در این سفر سایه انداخته و در نشستهای خبری در لندن مطرح خواهد شد، بلکه بهسختی گریبان نخستوزیر بریتانیا را هم گرفته است.
چه بسا بار بعد که رهبران امریکا و بریتانیا در جایی با هم دیدار کنند، فردی که در کنار آقای ترامپ ایستاده، دیگر کییر استارمر نباشد.
