سوندار پیچای، مدیر عامل شرکت گوگل گفته ریاست شورایی را به عهده گرفته که زمینه اسکان پناهندگان افغان و اوکراینی را در امریکا فراهم میکند. آقای پیچای میگوید این اقدام بر پایه حمایت طولانی گوگل از پناهندگان است تا آنان به فناوری، مشاغل و دیگر امکانات در امریکا دسترسی پیدا کنند.
در وبسایت شورای «خوش آمدید به آمریکا» آمده است که گروهی از رهبران تجاری جهان متعهد به حمایت از افرادی شدند که به دنبال پناهندگی در ایالات متحده هستند. مدیران این شورا، گروهی از رهبران از سراسر بخشهای تجاری هستند که با هدف بسیج نیروها در بخش خصوصی برای رسیدگی به وضعیت پناهجویان دور هم آمدهاند.
این شورا متعهد است تا ابتکارات بخش خصوصی را جهت حمایت از افرادی که به دنبال پناهندگی در امریکا هستند، به مرحله اجرا برساند.
تیم کوک اپل، شانتانو ناراین از ادوبی، برایان مونیهان از بانک آمریکا، براد اسمیت از مایکروسافت و آلبرت بورلا از فایزر دیگر مدیر عاملان دیگر شرکت کننده در این ابتکار هستند.
این سری ابتکارات از سوی سکتورهای خصوصی در بحبوحه بزرگترین بحران پناهجوی قرن حاضر رخ میدهد.
تاکنون بیش از ۴.۵ میلیون اوکراینی به سراسر اروپا فرار کردهاند. کمیساریای عالی پناهندهگان سازمان ملل پیشبینی کرده که این ارقام با ادامه درگیریها افزایش یابد.
ایالات متحده اخیراً اعلام کرد که بیش از صدهزار اوکراینی اجازه خواهند داشت به این کشور پناه ببرند. مهاجر پذیری امریکا از اوکراین به دنبال آن است که پس از سقوط کابل، بیش از هفتاد و پنج هزار افغان تازهوارد در امریکا اسکان داده شدهاند. این رقم هفت برابر میزان مهاجرپذیری امریکا در سال ۲۰۲۰ است.
نازنین اش مدیرعامل به امریکا خوش آمدید «Welcome.US» در بیانیهای گفته است که یکی از نقاط قوت این کشور تنوع مردمی ماست. ما ممکن است از پیشینههای متفاوتی باشیم، اما در مواقع ضروری برای استقبال از پناهجویان گردهم میآییم.
عبدالباری جهانی، وزیر سابق اطلاعات و فرهنگ افغانستان در نامهای سرگشاده خطاب به طالبان گفته است اگر مردمآزاری را ادامه دهند، سقوط و سرنوشت حکومت پیشین در انتظارشان است. او گفته حکومت فعلی به جای آنکه به فکر نجات افغانستان از بحران باشد، تمرکز را بر اذیت و آزار مردم گذاشته است.
آقای جهانی به مساله مهاجرت پرداخته و گفته که مردم مجبورند برای یافتن یک وعده نان از شهر و دیار خود فرار کنند، به ایران بروند و با وجود برخوردهای غیر انسانی که با آنها میشود باز هم مهاجرت کنند. او گفته این یکی سیلی به صورت تاریخ و اعتبار افغانستان است.
آقای جهانی بخشی دیگر از نامهاش را بر موضوع اقتصاد فروپاشیده افغانستان تمرکز داده و از طالبان خواسته تا روی یک سیستم اداری پاسخگو کار کنند اما به گفتهی او کسانی به کار گماشته شدهاند که کاری جز آزار و اذیت مردم ندارند.
طالبان از زمان اعلام عفو عمومی تعهد دادند که همه افرادی که با دولت پیشین همکاری داشتند دارای مصونیت جانی خواهند بود. اما تنها در گزارشی که از سوی نیویورک تایمز نشر شده از ماه آگست سال پیش ۴۹۰ تن که در اردو و پولیس کار میکردند توسط طالبان کشته، لت و کوب و یا ناپدید شدهاند.
گزارشهای مستقل دیگر نیز حاکی از محدودیتهایی هستند که روز به روز عرصه را بر آزادیهای فردی تنگ میکنند.
آقای جهانی در نامهاش سران طالب را خطاب قرار داده از آزار و اذیت مردم توسط افراد طالبان ابراز نگرانی کرده و گفته به جای تمرکز بر مسائل حیاتی و مهم کشور تمام توان خود را برای شکستن گیتار و هنرمندان موسیقی به کار گرفتهاید.
جهانی از افزایش گرسنگی، فقر، تکدی گری، بیکاری، بستن مکاتب دخترانه و اینکه طالبان حتی مردم را مجبور به گذاشتن ریش میکنند، به شدت انتقاد کرده است.
او گفته امروزه هیچکس نمیتواند به تنهایی حاکمیت کند و اثبات آن همین است که هشت ماه از حکومت طالبان گذشته اما هیچ کشوری آن را به رسمیت نشناخته است.
وزیر سابق اطلاعات و فرهنگ با بیان اینکه نامه خود را به طالبان نوشته تا مسئولیت وجدانیاش را ادا کند، گفته است نارضایتی مردم سرآغاز سقوط طالبان است.
آقای جهانی ادعای پیروزی طالبان را هم زیر سوال برده است. او در نامه خود خطاب به طالبان گفته است: «افتخار نکن که قدرت بوده و زمام امور کشور را به دست گرفتی، بلکه این فساد رژیم گذشته و نارضایتی ۲۰ ساله مردم از حکومت بود که راه را برای پیروزی شما هموار کرد.» به گفته وی، حالا همان نارضایتی مردم از طالبان وجود دارد و در حال افزایش است.
آقای جهانی در نامه خود رهبران طالبان را چندین بار «عزیز» خطاب کرده و هیچ اشارهای به بازداشت زنان و سرکوب مخالفان، و تشکیل حکومت فراگیر متشکل از دیگر اقوام و جریانهای سیاسی نکرده است.
یک مرکز تحقیقات مسائل امنیتی در کانادا در گزارش اخیر خود گفته که بازار قاچاق سلاحهای ساخت امریکا از افغانستان به پاکستان بسیار رونق گرفته است. مجمع بینالمللی حقوق و امنیت میگوید انباشت سلاحهای غیرقانونی در پاکستان سبب خواهد شد تا این تسلیحات به هند نیز قاچاق شوند.
خرید و فروش و قاچاق سلاح در منطقه مرزی بین افغانستان و پاکستان پدیده تازهای نیست اما آنچه اخیرا توجه را جلب کرده، انبوه سلاحهای ساخت امریکا است که به قیمت ناچیزی خرید و فروش میشوند. در شهرک مرزی لندیکوتل در ایالت خیرپختونخوا در طول خط دیورند، بازار خرید و فروش این تسلیحات به شدت رونق دارد.
بر اساس این گزارش، بازار سلاح پیش از این مملو از تسلیحات چینی بود اما حالا عرضه و تقاضایی سلاحهای امریکایی در بازار مناطق قبایلی خیبرپختونخوا افزایش یافته است.
ایالات متحده طی بیست سال، تسلیحاتی به ارزش ۲۸ میلیارد دالر به افغانستان فرستاد که شامل سلاحهای سبک، راکت، دوربینهای شببین، هواپیماهای بیسرنشین و تجهیزات ارتباطی بود. حالا در بازار تسلیحات، یک تفنگ ام۴ امریکایی بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دالر خرید و فروش میشود. تفنگچههای امریکایی نیز بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ دالر قیمت دارند.
این گزارش میگوید که سلاحهای امریکایی در موترهای باربری و در جعبههای میوه از طریق مرز تورخم به پاکستان قاچاق میشوند.
این گزارش میگوید بیم آن میرود که دسترسی گروههای تندرو در پاکستان، به قاچاق تسلیحات امریکایی به هند نیز بینجامد و تنش و ناامنی در این کشور همسایه و رقیب پاکستان، تشدید گردد. این مرکز تحقیقات امنیتی نوشته است: «پاکستان سالهای طولانی فعالیتهای تروریستی را در هند تمویل کرده است و حالا دسترسی آسان گروههای تندرو به سلاحهای مدرن امریکایی به معنای تشدید ناامنی در هند خواهد بود».
مدیر کل سازمان جهانی صحت میگوید که جهان با نوع بشر به یک شکل رفتار نمیکند؛ برخی «برابرتر» از دیگران هستند. تدروس آدهانوم گبریسوس گفته یمن، افغانستان و سوریه کشورهایی هستند که جنگ برای سالیان متمادی زندگی مردم شده ولی توجهی که به این کشورها میشود، همانند توجه به اوکراین نیست.
مدیر کل سازمان جهانی صحت ضمن ابراز تاسف از این نابرابری در توجه به رسیدگی به بحران در کشورهای مختلف گفته که البته تمام توجهی که به اوکراین میشود بسیار مهم است زیرا بر کل جهان تاثیر میگذارد. اما حتا بخشی از این توجه به تیگری، یمن، افغانستان، سوریه و بقیه نمیشود.
او با نقل قولی از جورج اورول نویسنده کتاب «مزرعه حیوانات» به صورت کنایه گفت:«باید صاف و شفاف باشم، جهان با نوع بشر به یک شکل رفتار نمیکند. برخی برابرتر از دیگران هستند.»
کشورهایی چون یمن، افغانستان و سوریه از سالها بدین سو از به دلیل جنگ و بحرانهای سیاسی ممتد از اقتصاد شکننده رنج میبرند.
در این خصوص افغانستان پس از خروج یکباره نیروهای خارجی و قدرتگیری مجدد گروه افراطی طالبان یکی از شدیدترین بحرانهای انسانی را تجربه میکند.
مطابق با گزارشات سازمان ملل، ۲۳ میلیون افغان در خطر «گرسنگی حاد» قرار دارند و از مجموع کمکهای درخواست شده به بحران گرسنگی در افغانستان کمککنندگان تنها با مبلغی کمتر از نیم آن موافقت کردند.
پیش از این سازمان غذایی و کشاورزی ملل متحد ، FAO در رتبهبندی کمبود مواد غذایی در افغانستان درجه ۵ را تعیین کرده بود. این درجه معادل گرسنگی مطلق محسوب میشود.
مطابق با آمار ارائه شده توسط برنامه جهانی غذا در یمن نیز به دلیل چندین سال درگیری و جنگ در حال حاضر ۱۶.۲ میلیون نفر در معرض ناامنی غذایی هستند. برنامه غذایی جهان گزارش کرده است که در برخی موارد یمنیها از گرسنگی مفرط به خوردن برگ درختان روی آوردهاند.
وضعیت حقوق بشری در برخی از کشورهای دیگر در حال نزاع مانند اتیوپی نیز تاسفبار توصیف شده است.
تنشها به دلیل درگیریها بین دولت و جبهه آزادی مردم تیگری افزایش یافته است. دکتر تدروس در مورد وضعیت منطقه زادگاهش تیگری میگوید که صدها هزار نفر در معرض خطر مرگ قرار دارند.
این اظهارات از سوی این نهاد جهانی در حالی مطرح میشود که پیش از نیز نهادهای حقوق بشری از توجه ناعادلانه کمکها و توجه برخی نهادها نسبت به جنگ اوکراین در مقایسه با سایر کشورهای غیر اروپایی نیازمند انتقادات گستردهیی کرده بودند.
هدر بار مسئول بخش زنان دیدهبان حقوق بشر در پاسخ به رشته توئیتر ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان که گفته حقوق «مشروع» بشر در افغانستان تامین است، نوشته که از این رو «گمان میکنم از دید شما (طالبان) آموزش دختران، حق مشروع محسوب نمیشود».
۲۰۹ روز از بسته شدن دروازههای مکاتب متوسطه در افغانستان میگذرد. سیاستهای سختگیرانه طالبان در قبال حق تحصیل و کار زنان یکی از مسائل اصلی بوده که از زمان دوباره قدرتگیری این گروه انتقاد گسترده جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری را به دنبال داشته است.
در ادامه انتقادها از محرومیت دختران از تحصیل، ۵۹ عضو پارلمان فرانسه نیز چند روز پیش نامهای را به رئیس جمهور فرانسه فرستادند. در این نامه وضعیت کلی افغانستان پس از تسلط طالبان تشریح شده و در آن از نقض حقوق بشر، محروم ساختن دختران دانشآموز از مکاتب و محروم کردن زنان از کار، سفر و بیرون شدن از خانه، از سوی طالبان تذکر داده شده است.
اعضای پارلمان فرانسه با ذکر موارد بالا از رییس جمهور فرانسه و رئیس پارلمان اروپا خواستهاند که عادیسازی روابط با طالبان باید به حالت تعلیق درآید و در عین زمان فشارهای بیشتری بر طالبان وارد شود. علاوه بر این، از سفرهای آزاد آنان نیز جلوگیری صورت بگیرد. در این نامه آمده است، فشارها بر طالبان تا زمانی ادامه پیدا کند که آنان حقوق بشر به ویژه حقوق زنان را رعایت کرده و در تصمیمهایشان برای اعمال محدودیتها بر مردم تجدید نظر کنند.
شان فریزر، وزیر مهاجرت کانادا میگوید که هزاران افغان پناهجو برای اسکان مجدد در کانادا پذیرفته شدهاند، اما طالبان مانع خروج آنها از افغانستان میشود.او وضعیت افرادی را که میخواهند از افغانستان به کانادا بروند، وضعیتی با «چالشهای فوقالعاده» توصیف کرد.
پیش از این انتقادهایی از وزارت مهاجرت کانادا در پیوند به پذیرش مهاجران افغان صورت گرفته بود. برخی این وزارت را متهم کرده بود که پس از افزایش پناهجویان اوکراینی، با پروندههای پناهجویان افغان برخورد سیاسی صورت میگیرد.
اما وزیر مهاجرت کانادا میگوید: «اگر مساله اراده سیاسی بود، ماهها پیش چهل هزار پناهجوی افغان در اینجا بودند. وضعیت واقعبینانه این است که برای هزاران نفری که مایلند به کانادا بیایند و برخی از آنها پذیرفته شدهاند، مسیر امنی برای خروج وجود ندارد.»
به گزارش روزنامه کانادایی «گلوب اند میل» آقای فریزر گفته است که طالبان توان مدیریت میدان هوایی کابل را ندارد و اسناد سفر را نیز به صورت حرفهای نمیتواند صادر کند.
در همین حال دیوید فریزر، جنرال بازنشسته کانادایی که فرماندهی نیروهای کانادا در افغانستان را بر عهده داشت، میگوید که حدود ده هزار کارمند محلی دولت کانادا در افغانستان باقی ماندهاند.
کانادا پیش از این اعلام کرده بود که تا سال آینده میلادی، چهل هزار پناهجوی افغان را میپذیرد.
احزاب اپوزیسیون کانادا، دولت لیبرال را به ایجاد یک سیستم دوگانه متهم کرده اند که اوکراینیها را بر پناهجویان کشورهای دیگر مانند افغانستان در اولویت قرار میدهد.
هفته گذشته، کمیته مهاجرت مجلس طرحی را تصویب کرد که در آن از وزیر مهاجرت خواسته شد تا روند رسیدگی به پروندههای مهاجرتی همه متقاضیان به شمول پناهجویان افغان را تسریع کند.