مشکلات باشندگان فاقد شناسنامه در سیستان و بلوچستان ایران به معضل بزرگی در این کشور بدل شده است. یک عضو مجلس نمایندگان ایران اخیرا تردیدهایی را در مورد هویت افرادی که خواهان گرفتن شناسنامه هستند، مطرح کرده و گفته: "اجازه نخواهیم داد که هیچ افغانستانی دارای شناسنامه ایرانی باشد."
رسانههای ایرانی گزارش دادهاند که بخشی از مردم سیستان و بلوچستان به دلیل نداشتن مدرک تثبیت هویت و شناسنامه، در زمینه دسترسی به خدمات دولتی با مشکل روبرو هستند.
پیش از این مدیر کل ثبت احوال سیستان و بلوچستان به رسانهها گفته بود فاقدین شناسنامه در این ولایت به چند گروه مختلف تقسیم میشوند.
به گفته او شماری از کسانی که شناسنامه ندارند، فرزندان زنان ایرانی هستند که با مردان خارجی ازدواج کرده و ازدواج خود را به صورت قانونی ثبت نکردهاند.
رضا راحت دهمرده، مدیر کل ثبت احوال سیستان و بلوچستان گفته بود شوهران این زنان ایرانی افرادی بودهاند که اکثرا به صورت غیرقانونی به ایران مهاجرت کرده و با زنان ایرانی ازدواج کردهاند.
او گفت نظر به قوانین ایران مشخص شده که چنین افرادی از چه مسیری میتوانند شناسنامه دریافت کنند.
به گفته او یک دسته دیگر از افراد فاقد شناسنامه کسانی هستند که مدرک سببی و نسبی در اختیار ندارند، اما برای زمان درازی در ایران زندگی کردهاند و خودشان را ایرانی میدانند.
او گفت برای چنین افرادی نمیتوان پروندهای تشکیل داد.
اکنون حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی ایران اعلام کرده است: "واقعیت امر این است که ما هم خواهان شناسنامهدار شدن همه هموطنانمان هستیم، اما از آن طرف هم اجازه نخواهیم داد که هیچ افغانستانیای دارای شناسنامه ایرانی باشد."
رسانههای ایرانی به نقل از حسینعلی شهریاری گزارش دادهاند که: "در مورد ایرانی بودن یا نبودن بسیاری از کسانی که شناسنامه ندارند، شک و شبهههای فراوانی وجود دارد."
او تصریح کرد که "روند شناسنامهدار شدن مردم زاهدان یک روند بسیار طولانی است." و با وجود آنکه پیگیریهای زیادی انجام شده "حالا حالاها قرار نیست که این مشکل حل شود."