رسانه امریکایی ان‌پی‌آر گزارش می‌دهد که فعالان حوزه آموزش در کابل، پروان و هرات با راه‌اندازی مکاتب مخفی در تلاش اند تا ممنوعیت وضع شده برای آموزش دوره ثانویه را دور بزنند. نازنین، مسئول یکی از مکاتب مخفی در کابل می‌گوید که از هر راه ممکن باید به دختران زمینه آموزش را فراهم کرد.
او با راه‌اندازی یک مکتب مخفی در کابل برای حدود ده دختر نوجوان مضامین مکتب را تدریس می‌کند.
پس از این که طالبان اوایل ماه حمل به وعده خود مبنی بر بازگشت دختران بالاتر از صنف ششم به مکتب عمل نکردند، نازنین تصمیم گرفت مکتب کوچک خود را باز کند. او می‌گوید: «اگر از طالبان پیروی کنیم، فقط در خانه می‌مانیم. ما باید کاری انجام دهیم.»
این دختر جوان که به دلیل نگرانی‌های امنیتی خواسته با نام کوچکش یاد شود، به رسانه مذکور می‌گوید: ««وقتی طالبان گفتند دختران دیگر نمی‌توانند به مکتب متوسطه بروند، با خودم فکر کردم که چه کاری می‌توانم انجام دهم و چگونه می توانم روحیه دختران را بالا ببرم.»
در کابل، ولایت پروان و شهر غربی هرات زنان مانند نازنین مکاتب مخفی راه انداخته اند تا به دختران محروم از آموزش دوره ثانویه کمک کنند درس‌های مکتب شان را ادامه دهند.
خانواده نازنین به او کمک کرد تا یک اتاق اضافی خانه‌شان را به صنف درسی مبدل کند. مادرکلان او برای این صنف یک فرش اهدا کرد و برخی دوستان نیز کتاب تحویل دادند. نازنین مضامین اساسی صنف هفتم و هشتم را به دختران تدریس می‌کند. پسر کاکایش صنف‌های بالاتر را آموزش می‌دهد و یکی از دوستان او زبان انگلیسی را تدریس می کند.
زینب ۳۴ ساله نیز یک مرکز آموزشی را در کابل برای دختران محروم از مکتب راه اندازی کرده است. او مضامین دوره متوسطه مکتب را آموزش می‌دهد و برخی از معلمانی را که شغل‌شان را با آمدن طالبان از دست داده اند نیز استخدام کرده است. زیبت می‌گوید که مقام‌های طالبان به طور غیررسمی به او اجازه داده اند به فعالیتش ادامه دهد. او می‌افزاید فعالیت این مرکز مشروط به رعایت کردن نوع پوشش مورد نظر طالبان است.
به گزارش رادیوی امریکایی ان پی آر این تلاش‌های پراکنده برای پر کردن خلای آموزش کافی نیست. مشخص نیست که چه تعداد مکاتب مخفی و مراکز آموزشی به دختران محروم از آموزش مضامین مکتب را تدریس می‌کنند. بر اساس آمار یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل، با آمدن طالبان ۸۵۰ هزار دختر از آموزش منع شده اند.
هدر بار، یکی از مسئولان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «این واقعیت که با وجود ممنوعیت آموزش از سوی طالبان، مردم راه‌های مختلف را برای آموزش پیدا کرده‌اند، نشان‌دهنده این است که مردم چقدر خواهان تحصیل برای خود و دختران خانواده‌شان هستند.»
او می‌گوید: «طالبان باید عمیقاً شرمنده باشند که افغانستان را به تنها کشوری در جهان تبدیل کرده‌اند که دختران را بر اساس جنسیت‌شان از آموزش محروم می‌کند.»
اما یک مقام ارشد طالبان به رسانه ان‌پی‌آر می‌گوید که همه اعضای طالبان مخالف آموزش دختران نیستند. او که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود، گفت که تنها وفاداران سرسخت طالبان این ممنوعیت را خواستار شدند.
این مقام طالبان می‌گوید در مکان‌هایی که این ممنوعیت اعمال می‌شود، دختران و خانواده‌هایشان می‌توانند برای حضور در مراکز آموزشی خصوصی اقدام کنند.
