گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی در خطبه نماز جمعه ۲۴ سرطان در کابل، به گفتگوی اختصاصی جیمز دابینز با افغانستان اینترنشنال واکنش نشان داد و گفت: خواب و خیال فدرالیسم در افغانستان هرگز تحقق نخواهد یافت.

آقای دابینز گفته بود نظام فدرالی به توسعه افغانستان کمک می‌کند.

جیمز دابینز، نماینده پیشین امریکا در امور افغانستان می‌گوید که اگر افغان‌ها با «درک و دریافت خود» به این نتیجه برسند و ضرورت‌های خود را درک کنند، فدرالیزم به نفع افغانستان است و به توسعه این کشور کمک می‌کند.

او حکومت جمهوری با والی‌های انتخابی را برای توزیع قدرت مفید می‌داند.

با این حال گلبدین حکمتیار در خطبه‌ای که روز جمعه در اقامتگاهش در کابل صادر کرد، مخالفتش را با نظام فدرالی در افغانستان اعلام کرد و به کسانی که از صحبت‌های جیمز دابینز استقبال کرده بودند، به شدت تاخت.

او گفت کسانی که از نظام فدرالی در افغانستان حمایت می‌کنند، این نوع نظام را مقدمه‌ای برای تجزیه افغانستان می‌دانند.

به گفته او نماینده سابق امریکا در افغانستان این طرح را بخاطر توجیه ناکامی‌های امریکا در افغانستان پیشنهاد می‌کند، نه به عنوان راه‌حل انسانی برای عبور از بحران.

رهبر حزب اسلامی امریکا را متهم کرد که حدود یک میلیون نفر را در افغانستان کشته است. او گفت هدف حمله امریکا به افغانستان نه دموکراسی بود، نه حقوق بشر، نه تاسیس دولتی قادر به اداره کشور، بلکه اینها همه شعارهای فریبنده بود و هدف امریکا از حمله بر افغانستان "انتقام‌گیری" بود زیرا حملات یازده سپتمبر ۲۰۰۱ به وجهه امریکا آسیب زده بود.

حکمتیار برای توجیه مخالفتش با نظام فدرالی گفت: "شرایط در افغانستان از هیچ ناحیه‌ای برای نظام فدرالی مساعد نیست."

او معتقد است که "افغانستان نه چون ایالات متحده امریکاست که از پنجاه ایالت بزرگتر از افغانستان ساخته شده است و نه مانند پاکستان می‌توان افغانستان را با تفکیک قومیت به ایالت‌های متفاوت تقسیم کرد."

حکمتیار اظهارات حساسیت‌برانگیزی نیز در مورد اقوام مختلف افغانستان داشت. به گونه مثال او گفت پنجشیر در گذشته ولسوالی بود اما "بر اثر اشغال بیست ساله تبدیل به ولایت شد."

او گفت پاکستان با تفکیک چهار قوم پنجابی‌ها، پشتون‌ها، سندی‌ها و بلوچ‌ها به چهار ایالت متفاوت تقسیم شده است اما ساختار اجتماعی افغانستان به گونه‌ای است که اقوام متفاوت با همدیگر مختلط زندگی می‌کنند.

رهبر حزب اسلامی ادعا کرد که "هیچ ولایتی به استثنای پنجشیر، وجود ندارد که تنها تاجیک‌ها در آن حضور داشته باشند."

به گفته او "پشتون‌ها در تمام ولایت‌های شمالی به استثنای بدخشان حضور دارند. پشتون‌ها در بغلان و قندوز اکثریت هستند و از شمال تا غرب هیچ ولایتی نیست که پشتون‌ها در آن حضور نداشته باشند."

حکمتیار اذعان کرد که "با این وضعیت چگونه می‌توان براساس قومیت یک نظام فدرالی تهیه کرد؟"

آقای دابینز در مصاحبه با افغانستان اینترنشنال گفت که اکثر خارجی‌ها در نشست بن طرفدار استقرار یک نظام فدرالی در افغانستان بودند اما به گفته او افغان‌ها فکر می‌کردند که چنین نظامی به دلیل اختلاف زیاد در افغانستان، جامعه را بیشتر دچار اختلاف می‌کند.

جیمز دابینز که در کنفرانس بن در سال ۲۰۰۱ ریاست هیأت دیپلوماتیک ایالات متحده امریکا را به عهده داشت، در گفتگوی اختصاصی با افغانستان اینترنشنال روایت کرده است که مخالفت افغان‌های شرکت‌کننده در نشست بن با نظام فدرالی به تاریخ افغانستان نیز ربط داشت؛ کشوری که به گفته او "همواره یک حکومت مرکزی ضعیف داشته و قدرت را توزیع نکرده است."

او در بخشی از مصاحبه‌اش گفت: «من نیز با پیشنهاد حکومت فدرالی مخالفت نداشتم و فقط می‌خواستم که توافق صورت گیرد... اخضر ابراهیمی برایم گفت که افغان‌ها با حکومت فدرالی که والی‌های انتخابی داشته باشد، مخالفت خواهند کرد. فکر می‌کنم نمایندگان تمام کشورهای غربی با فدرالیزم موافق بودند، اگر افغان‌ها قبول می‌کردند.»

گلبدین حکمتیار در خطبه‌اش گفت که یکی دیگر از شعارهای مدافعان نظام فدرال این است که قدرت در مرکز متمرکز نباشد. در حالی که به گفته او "آن‌ها متوجه نیستند که تمامی کشورهای فدرالی به شمول امریکا دارای یک مرکز خیلی قدرتمند اند."

او به گونه نمونه از قصر سفید به عنوان "مرکز عمده اقتدار" نام برد و گفت رئیس‌جمهور امریکا صلاحیتی کمتر از یک پادشاه ندارد. به گفته او "رئیس‌جمهور امریکا فیصله‌های کانگرس را می‌تواند ویتو کند."

حکمتیار گفت تمامی کشورهای فدرالی اردوی قدرتمند دارند، سیستم اداری مسلط بر کشور و قوانین جا افتاده دارند؛ در حالی که افغانستان هیچ کدام این‌ها را ندارد و در چنین شرایطی نظام فدرال می‌تواند به تجزیه منتهی شود.