نیویورک تایمز در گزارشی به زوایای مقاومت بلخاب پرداخته و نوشته است که مقاومت فرمانده مهدی و هوادارانش علیه طالبان ناشی از نارضایتی اقلیت‌هایی است که تحت یک حکومت استبدادی زندگی می‌کنند. وزارت دفاع طالبان اخیرا اعلام کرد که مولوی مهدی را در مرز با ایران دستگیر کرده و کشته است.
در گزارش روزنامه نیویورک تایمز آمده است که طالبان برای سرکوب هر شکلی از مخالفت، به زور و ارعاب تکیه کرده و با مخالفان وحشیانه برخورد می‌کنند.
به باور نویسنده این گزارش، تاکتیک‌های وحشیانه سرکوب از سوی طالبان، خطر مخالفت افغان‌هایی را که در حال حاضر در شرایط سقوط اقتصادی و بازگشت به رژیم اسلام‌گرای تندرو طالبان به سر می‌برند به دنبال خواهد داشت.
به دنبال شدت درگیری‌ها در بلخاب، شماری از نهادهای حقوق بشری مانند دیده‌بان حقوق بشر، عفو بین‌الملل و کمیسیون حقوق بشر افغانستان گزارش دادند که طالبان در رویارویی با مخالفان خود دست به اعدام‌های خودسرانه زده و جنگجویان اسیر شده و ساکنان مناطق مقاومت‌خیز را به بهانه حمایت از مخالفان مسلح، شکنجه کرده‌اند.
شماری از نهادهای حقوق بشری گزارش دادند که طالبان در عملیات نظامی در بلخاب شماری از غیرنظامیان را کشته‌اند. طالبان کشتار غیرنظامیان در این ولسوالی را تکذیب کردند.
این روزنامه نوشته است که مقامات طالبان به منظور حفظ وجهه حمایت مردمی و تامین صلح و امنیت در کشور، تلاش کرده‌اند تا هرگونه قیام را کم‌اهمیت جلوه دهند و بعید است که هیچ یک از هشت گروه مقاومتی که تا کنون ظهور کرده‌اند، بتوانند تهدیدی جدی در برابر طالبان ایجاد کنند.
نداشتن بودجه و تسلیحات نظامی مجهز و از سویی دیگر ناتوانی در جلب حمایت قدرت خارجی نیز از عواملی هستند که از نظر نویسنده این گزارش، از قدرت ایستادگی مخالفان در برابر طالبان می‌کاهند.
نیویورک تایمز در این گزارش به ابعاد کشته شدن مولوی مهدی، پرداخته و نوشته است اکثریت مردم محلی می‌گویند که او به دلیل اختلاف با طالبان بر سر درآمد معادن زغال سنگ پرسود بلخاب از گروه طالبان جدا شده است، اما به گفته مهدی، او به نشانه اعتراض راه خود را از طالبان جدا کرد زیرا از نحوه رفتار طالبان با هزاره‌ها سرخورده بود.
نیویورک تایمز قبل از کشته شدن مولوی مهدی، با این فرمانده ناراضی طالبان مصاحبه کرده است.
مولوی مهدی در مصاحبه‌ای در بلخاب به نیویورک تایمز گفته است: «پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی، هزاره‌ها بیشترین آسیب را دیده‌اند.»
مولوی مهدی در این مصاحبه گفته است «هزاره‌ها خواه ناخواه نمی‌توانند تمام عمر خود را این‌گونه بگذرانند، روزی مردم در مقابل امارت اسلامی خواهند ایستاد.»
به گزارش نیویورک تایمز، برای بسیاری از ساکنان محل، انگیزه‌های مهدی مهم نبود و به همین دلیل در فصل بهار صدها مرد شیعه که مشتاق جنگ علیه طالبان بودند به مهدی پیوستند.
طبق این گزارش، آنها ترکیبی از پولیس، سربازان و کهنه سربازان سابق نیروهای فاطمیون بودند که تحت حمایت ایران در عراق و سوریه میجنگیدند.
سید قاسم، ۷۰ ساله، یکی از مبارزان مقاومت بلخاب به این روزنامه گفته است: «اگر طالبان یک حکومت فراگیر نمیخواهند، اگر به شیعیان و زنان حقوق ندهند، ما هرگز نمیتوانیم در افغانستان صلح داشته باشیم و تا زمانی که خون در بدن ما باشد، میجنگیم.»
نویسنده میافزاید که به باور مبارزان مقاومت بلخاب، هیچ هزارهای حتی کسی که عضو طالبان باشد، هرگز در کشوری که تحت کنترل طالبان باشد، پذیرفته نخواهد شد.
محمد جاوید، ۲۷ ساله که در بهار امسال به شبه نظامیان مهدی ملحق شد، به نیویورک تایمز گفت: «طالبان باید شیعه و هزاره را به رسمیت بشناسند و به آنها اجازه مشارکت در سیستم را بدهند، در غیر این صورت ما اینجا هستیم و برای حقوق خود خواهیم جنگید.»
نیویورک تایمز مینویسد که با وجود تمام صحبتهای پرشور مهدی درباره حقوق شیعیان و سنگر پایدار مقاومت، حریف مهدی یک گروه شورشی کهنهکار بود که با دههها تجربه جنگ علیه یک ابرقدرت جهانی، سرکوبی وحشتناک بر مهدی و هوادارانش اعمال کرد.
مولوی مهدی، تنها فرمانده هزاره تبار طالبان بود که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، رئیس استخبارات این گروه در بامیان تعیین شد.
او پس از برکناری از این سمت به زادگاه خود به ولسوالی بلخاب ولایت سرپل رفت و علیه طالبان موضع گرفت.
طالبان برای سرکوب او هزاران نیروی نظامی را به بلخاب اعزام کرد. در پی این عملیات، مولوی مهدی و افراد مسلح او متواری شدند.