وزارت خارجه امریکا روز چهارشنبه ۲۳ سنبله، با نشر اعلامیه‌ای مطبوعاتی از ایجاد صندوق افغان در جینوای سوئیس خبر داد. امریکا می‌گوید این صندوق ۳.۵ میلیارد دالر ذخایر بانک مرکزی افغانستان را محافظت می‌کند و در عین حال کمک خواهد کرد تا چالش‌های اقتصادی پیش روی افغانستان کاهش یابد.
در اعلامیه مشترک وزارت امور خارجه و وزارت خزانه‌داری امریکا آمده است که حفظ ذخایر بانک مرکزی افغانستان از طریق صندوق افغان سبب خواهد شد تا این پول به نفع مردم افغانستان مصرف شده و در عین حال از دست طالبان و سایر گروه‌های تندرو در افغانستان دور نگه داشته شود.
صندوق افغان با هیئتی متشکل از دو اقتصاددان افغان، غیروابسته به طالبان و نمایندگان امریکا و سوئیس در جینوا تشکیل خواهد شد.
در این بیانیه آمده است که طالبان بخشی از صندوق افغانستان نیستند و تدابیر حفاظتی قوی برای جلوگیری از استفاده از این وجوه برای فعالیت‌های غیرقانونی ایجاد شده است.
صندوق افغان، با داشتن حسابی در بانک بیآیاس سوئیس که متعلق به بانک‌های مرکزی جهان است، برای فعالیت‌های کلیدی مانند دسترسی افغانستان به سیستم پرداخت بانکی جهانی سویفت، کمک خواهد کرد.
بیآیاس یک سازمان مالی بین‌المللی است که طیف وسیعی از خدمات مالی، از جمله خدمات بانکی را به بانک‌های مرکزی، مقامات و مؤسسات مالی بین‌المللی ارائه می‌کند.
بیانیه افزوده است که یک حسابرس خارجی بر اساس قوانین سوئیس، صندوق افغان را نظارت و تفتیش خواهد کرد.
این صندوق، مسئولیت وظایف اصلی بانک مرکزی مانند پرداخت‌های بین‌المللی افغانستان، واردات برق و احتمالا نیازهای دیگری مانند چاپ ارز را بر عهده خواهد داشت.
در این بیانیه مشترک، به نقل از والی اَدَیِمو، معاون وزیر خزانه‌داری ایالات متحده آمده است: «سرکوب و سوء مدیریت اقتصادی طالبان، چالش‌های اقتصادی طولانی مدت را برای افغانستان تشدید کرده است.»
او گفت که ایالات متحده از طریق این صندوق از نزدیک با شرکای بین‌المللی خود برای تسهیل استفاده از این دارایی‌ها برای بهبود زندگی مردم عادی در افغانستان همکاری خواهد کرد.
این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که مذاکرات بین طالبان و ایالات متحده نتوانست دولت جو بایدن را متقاعد کند که باید دارایی‌های مسدود شده افغانستان را پس از بازگشت ستیزه‌جویان طالب به قدرت آزاد کند.
یک مقام ارشد امریکا به خبرگزاری فرانسه گفت که ایالات متحده انتظار دارد تا زمانی که وضعیت تغییر کند، بخش عمده‌ای از ذخایر افغانستان حفظ و مدیریت شود.
به دنبال خروج ایالات متحده از افغانستان در آگست سال گذشته، دولت جو بایدن ۷ میلیارد دالر از دارایی‌های افغانستان را که در نیویورک نگهداری می‌شد، مسدود کرد.
جو بایدن، رئیس جمهور امریکا در ماه فبروری گفت که نیمی از دارایی‌ها در اختیار قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ قرار خواهد گرفت.
با شدتگیری بحران بشری در افغانستان، ایالات متحده در ماه جون، گفتگوها را بر سر آزادسازی نیمی از ذخایر ارزی افغانستان با طالبان آغاز کردند.
اما پس از کشته شدن ایمنالظواهری، رهبر القاعده در کابل، وزارت خارجه امریکا اعلام کرد که طالبان وعدههای خود مبنی بر قطع روابط با گروه‌های تروریستی را نقض کرده است.
با آشکار شدن حضور رهبر القاعده در افغانستان، گفتگوها بین ایالات متحده و طالبان بر سر آزادسازی ذخایر ارزی أفغانستان با بنبست مواجه شد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه امریکا مینویسد که این کشور از زمان تسلط طالبان، ۸۱۴ میلیون دالر را از طریق آژانسهای بین‌المللی و گروه‌های کمکرسان به دور از دسترسی طالبان به مردم افغانستان اختصاص داده است.
او گفته است که صندوق افغان به «کاهش رنج و بهبود ثبات اقتصادی مردم افغانستان کمک خواهد کرد و در عین حال به پاسخگو نگه داشتن طالبان ادامه میدهد.»
خبرگزاری فرانسه مینویسد مطابق با یک نظرسنجی بانک جهانی که در اواخر سال گذشته انجام شد، ۷۰ درصد افغانها گفتند که نمیتوانند نیازهای اساسی خود از جمله غذا را تامین کنند، در حالی که این میزان قبل از بازگشت طالبان ۳۵ درصد بود.
یک مقام ارشد امریکایی به این خبرگزاری گفته است که دولت به این نتیجه رسیده است که افزایش نقدینگی در بانک مرکزی وضعیت بشردوستانه را بهبود نمی بخشد.
در همین حال دو میلیارد دالر دیگر از دارایی‌های افغانستان توسط بریتانیا، آلمان و امارات متحده عربی بلوکه شده است. یکی دیگر از مقامات امریکایی گفته است که کشورهای دیگر نیز میتوانند ذخایر افغانستان را به صندوق جدید در جینوا بفرستند.