بشر نورزی کیست و با چه کسی مبادله شد؟
بشر نورزی قاچاقچی بزرگ مواد مخدر و از حامیان مالی عمده طالبان در سال ۲۰۰۵ در نیویورک دستگیر شد و از سال ۲۰۰۹ در حال گذراندن دو حکم حبس ابد بود. گفته میشود او در بدل رهایی مارک فریرکز، مهندس امریکایی رها شده که در ۲۰۲۰ هنگام کار بر روی پروژههای عمرانی در افغانستان ربوده شد.
برخی رسانهها، از جمله منابع امریکایی، نام این زندانی آزاد شده را بشیر نورزی نوشتهاند.
او در جنوری ۲۰۲۲ مجله فارن پالیسی در گزارشی به نقل از منابع خود نوشت که رهبران طالبان، واشنگتن را تحت فشار گذاشتهاند تا بشر نورزی را در بدل مارک فریرکز ، یک مهندس امریکایی که بیش از دو سال در افغانستان نگهداری میشود آزاد کند.
آقای فریرکز که کهنهسرباز نیروی دریایی امریکا نیز است در جنوری سال ۲۰۲۰ هنگام کار بر روی پروژههای عمرانی در افغانستان ربوده شد.
طبق این گزارش طالبان همچنین امریکا را تهدید کرده بود که در صورت آزاد نکردن نورزی، مانع خروج دهها هزار شهروند افغان میشودکه امریکا میخواست آنها را از افغانستان تحت کنترل این گروه بیرون کند.
استیو بروکینگ، یکی از مقامهای سابق بریتانیا و مشاور ویژه نمایندگی سازمان ملل در افغانستان گفته است: طالبان به ایالات متحده گفتهاند اگر شما به خواسته ما عمل نکنید، ما به نگهداشتن فریرکز ادامه خواهیم داد و همچنین مانع خروج هزاران نفر میشویم که امریکا میخواهد از افغانستان تخلیه کند.
در همین حال، برخی منابع هم گفتند که امریکا و طالبان دو سال پیش در جلسات متعدد با ملا برادر، رئیس وقت دفتر طالبان در قطر، توافق کردند که بشر نورزی را آزاد کنند.
فارن پالیسی از قول منابع آگاه از مذاکرات تام وست، نماینده ویژه امریکا برای افغانستان با طالبان نوشته است که موضوع تبادله زندانی در نشست ماه نوامبر دو طرف در دوحه قطر نیز مطرح شد.
این مجله افزود که آزادی نورزی در جریان مذاکرات طالبان با زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا برای صلح افغانستان نیز این موضوع مطرح شد اما یک مقام ارشد سابق امنیتی افغانستان گفت که خلیل زاد نمیخواست مذاکرات را با گنجاندن آزادی فریرکز "پیچیده" کند.
بشر نورزی کیست؟
بشر نورزی با درآمدهای حاصل از قاچاق هروئین به گروه طالبان کمک مالی و تسلیحاتی میکرد. او در سال ۲۰۰۵ به اتهام قاچاق مواد مخدر در نیویورک دستگیر شد و از سال ۲۰۰۹ در حال گذراندن دو حکم حبس ابد بود.
نورزی در سال ۲۰۰۸ به خاطر هر یک از دو اتهام توطئه برای واردات و توزیع هروئین در ایالات متحده به حبس ابد محکوم شد. درخواست تجدیدنظر او دوبار در سال ۲۰۱۳ رد شد.
روابط نورزی با طالبان، دوستی او با ملا محمد عمر، بنیانگذار این گروه و وابستگیهای قبیلهای مشترک او با هبتالله آخندزاده، رهبر فعلی طالبان و دیگر شخصیتهای ارشد این گروه به خوبی مستند شده است.
پدر بشر نورزی، محمد عیسی نورزی، یک قاچاقچی ثروتمند هروئین بود که مجموعهای از کارگاههای تهیه مواد مخدر را اداره میکرد.
گرچن پیترز، روزنامهنگار امریکایی و نویسنده کتاب بذر ترور، نقش نورزی در ظهور طالبان در سال ۱۹۹۶ و احیای مجدد این گروه پس از آنکه توسط امریکا در سال ۲۰۰۱ سرکوب شد را حیاتی توصیف کرده است. او نورزی را به عنوان "حامی اصلی ملا عمر" و همچنین "تصمیم گیرنده کلیدی و عضو اصلی شورای کویته" توصیف میکند.
بر اساس گزارش فارن پالیسی بشر نورزی، رئیس قوم نورزی در ولایت قندهار است که برآورد میشود حدود یک میلیون جمعیت داشته باشد و بخشی از قبیله درانی است که بسیاری از رهبران طالبان به آن تعلق دارند.
این مجله امریکایی به نقل از منابع افغان خود نوشته است که بازگشت نورزی به افغانستان در زمانی که طالبان در خطر انشعاب به گروههایی متعدد اند که برای غنائم پیروزی خود میجنگند، به انسجام قبایلی این گروه کمک خواهد کرد.
