سران کشورهای ترک در نشستی در سمرقند، وضعیت افغانستان را وخیم خواندند و تاکید کردند مردم این کشور نباید رها شوند. شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان هشدار داد انزوای افغانستان تنها منجر به رادیکالیزه شدن افغانستان خواهد شد و این مساله بر وضعیت آسیای میانه تاثیر منفی خواهد گذاشت.
شورای همکاری کشورهای ترک زبان در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد. در نوامبر ۲۰۲۲ در اجلاس این شورا که در استانبول برگزار شده بود کشورهای عضو تصمیم گرفتند نام آن را به سازمان کشورهای ترک زبان تغییر دهند.
ترکیه، آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان اعضای اصلی و مجارستان و ترکمنستان اعضای ناظر این سازمان هستند.
رئیس‌جمهور ازبکستان روز جمعه/۲۰ عقرب در این اجلاس گفت که کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک، باید در برقراری صلح و بازسازی اقتصادی افغانستان کمک کنند.
او افزود پیشنهاد می‌کنم به وزارت‌های خارجه کشورهای خود دستور دهیم تا تلاش‌های دیپلوماتیک در این راستا را تشدید کنند.
قربانقلی بردی محمداف، رئیس‌جمهور پیشین ترکمنستان و رئیس مجلس این کشور هم در این اجلاس خواهان افزایش تلاش‌ها برای بهبود وضعیت افغانستان شد.
او گفت: «ضروری است تا تلاش‌ها برای بهبود وضعیت در افغانستان و ایجاد شرایط برای دستیابی به اجماع ملی از طریق کمک‌های اقتصادی و بشردوستانه به مردم افغانستان افزایش یابد.»
آقای محمداف تصریح کرد برخی از کشورهای سازمان ترک با افغانستان همسایه هستند، با آن پیوند تاریخی و منافعی دارند و از این رو مسئول کمک به افغانستان هستند.
ازبکستان و ترکمنستان روابط نزدیکی با طالبان دارند و دیپلومات‌های طالبان را هم پذیرفته‌اند.
پیشتر آنالنا بربروک، وزیر خارجه آلمان در دیداری که با ولادیمیر نوروف، همتای ازبکستانی خود داشت، به صراحت گفت که با نظریات مقام‌های این کشور در قبال افغانستان موافق نیست.
وزیر خارجه ازبکستان گفته بود تاشکند می‌خواهد به منظور جلوگیری از بحران انسانی به افغانستان کمک کند و لازم است در این راستا جامعه جهانی هم اقدام کند تا دارایی‌های مسدود شده افغانستان آزاد شود.
پس از این اظهارات ولادیمیر نوروف، وزیر خارجه آلمان گفت که در این مورد با ازبکستان موافق نیست.
آنالنا بربوک افزود: «متوجه شدم که ما و ازبکستان دیدگاه‌های متفاوتی داریم. زیرا ما معتقدیم که طالبان آزادی مردم افغانستان را ربوده‌اند. من می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و بگویم که ما با اقداماتی که طالبان انجام می‌دهد مخالفیم.»
