نشریه امریکایی انسایدر در یک گزارش تحقیقی نوشته است در ماه‌های نزدیک به سقوط حکومت پیشین، مقام‌های قبلی به قاچاقبران کمک کردند نزدیک به ۱ میلیارد دالر پول نقد و طلا را از افغانستان خارج کنند. این نشریه افزوده دفتر اشرف غنی از موضوع اطلاع داشت، اما برای جلوگیری از آن کاری نکرد.
انسایدر در این گزارش که روز سه‌شنبه منتشر کرد نوشت، مطابق اسنادی که به‌دست آورده در طول سه ماه نخست سال ۲۰۲۱، زمانی که امریکا در حال تکمیل کردن برنامه خروج نیروهایش از افغانستان بود، ۵۹.۷ میلیون دالر پول نقد و طلا از طریق بندر حیرتان به اوزبیکستان قاچاق شد.
طبق این گزارش، در طول ۱۳ ماه، یعنی از می ۲۰۱۹ تا می ۲۰۲۰، به طور مجموعی ۸۲۴ میلیون دالر از افغانستان به بیرون قاچاق شده است.
اسناد گمرکی اوزبیکستان
به اساس این گزارش، ماموران گمرک اوزبیکستان پول نقد و طلا را در گمرک ثبت کردند و مقام‌های اداره مبارزه با فساد در افغانستان را در جریان گذاشته‌اند.
اسناد گمرک اوزبیکستان نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از این پول به امارات متحده عربی اختصاص داشت، جایی که مقام‌های بلندپایه حکومت پیشین پس از فروپاشی دولت به آنجا فرار کردند.
انسایدر ۴۵۷ صفحه از سوابق گمرکی اوزبیکستان را به دست آورده که نشان می دهد بیش از ۸۲۴ میلیون دالر پول نقد و طلا به طور غیرقانونی از بندر حیرتان در نیمه دوم سال ۲۰۱۹ و نیمه اول سال ۲۰۲۰ قاچاق شده است.
این رقم تقریباً چهار درصد تولید ناخالص داخلی افغانستان و بیش از مقدار کل کمک‌های بشردوستانه است که دولت آمریکا هر سال در اختیار کابل قرار می داد.
اسناد نشان می‌دهد که در اوایل سال ۲۰۲۱، در حالی که دولت جدید ایالات متحده در حال ارزیابی یک طرح عقب‌نشینی تسریع شده بود، هر روز بین پنجا هزار تا یک میلیون دالر از بندر حیرتان قاچاق میشد.
در فرم‌های گمرک اوزبیکستان مشخص نشده است، که این پول متعلق به چه کسی بوده و قاچاقچیان چگونه آن را به دست آورده‌اند، اما چنین قاچاق بزرگ و غیرقانونی سرمایه افغانستان به خارج از این کشور یکی از نشانه‌های هشداردهنده بود که بقای حکومت افغانستان ممکن است در خطر باشد.
مقام‌های دخیل در قاچاق پول و طلا
این اسناد میرزا محمد کتوازی، معاون پیشین پارلمان افغانستان را متهم می‌کند که با کمک شبکه‌ای از مقام‌های استخباراتی، مرزبانی و مسئولین بندری، این باند قاچاق را هدایت می‌کند.
این اسناد همچنین عطا محمد نور، والی پیشین ولایت بلخ را به تامین امنیت قاچاقچیان و ایجاد تهدید برای رقابت احتمالی متهم می‌کنند، هر دو در مورد این اتهام‌ها به پیام‌های انسایدر پاسخ نداده‌اند.
محققان فساد به انسایدر گفتند که آنها این یافته‌ها را به اطلاع دولت اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان رساندند، اما ماه‌ها بدون اجرات روی میز اشرف غنی باقی ماند.
یک مقام بلندپایه دولت اشرف غنی گفته که از تحقیقات حیرتان اطلاع مستقیم ندارد، اما غنی در سال ۲۰۲۰ یک دوسیه قاچاق پول متفاوت را نادیده گرفت که طبق آن میلیون‌ها دالر از طریق یک ولایت شمالی قاچاق میشد.
گزارش‌ها مبنی بر این که اشرف غنی با بیش از ۱۶۹ میلیون دالر پول نقد در روز سقوط از افغانستان خارج شد، توسط سیگار، سربارزس ویژه امریکا برای افغانستان رد شد، اما سؤالات در مورد ثروت شخصی قابل توجه آقای غنی و استفاده از وجوه احتیاطی از بودجه دولت قبلی افغانستان همچنان باقی است.
