رئیس‌جمهور پیشین افغانستان می‌گوید مشکل آموزش و کار برای زنان «بسیار جدی، تاسف‌بار و نشانه واضح از اپارتاید جنسی در قرن بیست‌و‌یکم است.» اشرف غنی گفت که اصلی‌ترین مشکل، عدم مشروعیت طالبان است که به شیوه غیر مردم‌سالارانه حاکم شدند، افغانستان را اشغال و مردم را گروگان گرفته‌اند.
اشرف غنی که در امارات متحده عربی به سر می‌برد گفته است: «مسئولیت این چنین تصامیم گروه حاکم و عمیق‌تر شدن بحران جاری در کشور، تنها متوجه طالبان نه، بلکه متوجه تمام افراد، عناصر و نهادهایی است که به شکل سازمانی برای سفید ساختن طالبان تبلیغات می‌کردند و ادعا داشتند که این گروه تغییر کرده است و درک‌شان از شرایط افزایش یافته است.»
اشرف غنی در آگست سال ۲۰۲۱ قبل از ورود طالبان به کابل و تسلط بر کشور از افغانستان فرار کرد.
پس از آن طالبان گفتند که اگر اشرف غنی فرار نمی‌کرد آنها وارد کابل نمی‌شدند.
او حالا این سوال را پرسیده که چرا طالبان «برای ملت در مورد تعهدات پنهان‌شان با امریکا وضاحت داده نمی‌توانند و جزئیات این تعهدات چرا از ملت پنهان نگهداشته شده است؟»
اشرف غنی که به ندرت پس از فرار از افغانستان اظهار نظر و در مصاحبه با رسانه‌ها حاضر می‌شود، گفته طالبان «با کدام صلاحیت می‌خواهد نصاب تعلیمی افغانستان را تغییر بدهد؟ آیا آنان می‌خواهند نصاب تعلیمی افغانستان را به نصاب تعلیمی مدرسه حقانیه تبدیل کنند؟ آیا نصاب تعلیمی آنها بهتر از نصاب امام ابوحنیفه است؟»
او گفته بارها تاکید کرده است که اگر یک دختر باسواد شود، پنج نسل آینده را تغییر می‌دهد. اگر یک دختر بی‌سواد بماند، سبب بربادی پنج نسل می‌شود.
اشرف غنی افزوده من از دختران و پسرانی که امروز در ننگرهار، قندهار و دیگر ولایات با وجود شرایط سختی از اختناق، اعتراض می‌کنند، ستایش و قدردانی می‌کنم. «آنان قهرمانان اصلی حق طلبی برای آموزش هستند.»
او معتقد است که نسل جوان با اتحاد، اتفاق و تقویت صفوف شان می‌توانند استبداد کنونی را برای صد سال آیند از بین ببرند.
اشرف غنی می‌گوید باور دارد با اتفاق و اجماعی که مردم در مورد حق آموزش و کار برای زنان دارند، طالبان نمی‌تواند ایستادگی کند.
پس از فرار اشرف غنی از کابل، مخالفان سیاسی او و شماری از سیاست مداران گفتند رئیس جمهور پیشین با ترک کابل، نظام جمهوری را سقوط داد و سبب تسلط طالبان بر افغانستان شد.
