اس‌اندپی گلوبال: اوزبیکستان نفت خام شمال افغانستان را پالایش می‌کند
اس‌اندپی گلوبل گزارش داد طالبان با اوزبیکستان توافق کرده که نفت خام افغانستان در پالایشگاه نفتی فرغانه پالایش شود. پالایشگاه نفتی سانِگ نخستین محموله نفت خام افغانستان را با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال (۴۰ هزار بشکه در روز) پالایش می‌کند.
اس‌اندپی گلوبل روز دوشنبه به نقل از منابع بلندپایه نزدیک به صنعت نفت اوزبیکستان گزارش داد که توافقنامه‌ای میان طالبان و اوزبیکستان امضا شده است.
به گفته این منبع، «نفت خام افغانستان از بندر حیرتان از طریق رودخانه آمودریا و با استفاده از واگن‌های ریلی متعلق به شرکت سانِگ به اوزبیکستان منتقل خواهد شد.»
این منبع افزود که ارسال نفت خام از پیش آغاز شده و مذاکرات شامل توافق بر سر ۱۰۰ هزار تن نفت خام بوده است، هرچند حجم نهایی توافق شده هنوز روشن نیست.
افغانستان از مدت‌ها پیش مقادیر کمی نفت در حوضه آمودریا در شمال کشور تولید کرده است. اما توانایی پالایش نفت خام را نداشته و به‌طور عمده به سوخت از کشورهای همسایه مانند ترکمنستان، ایران و اخیراً قرقیزستان وابسته بوده است.
بر اساس آمارها، قرقیزستان در نیمه اول سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۵ میلیون لیتر سوخت به افغانستان صادر کرده است.
پس از سرنگونی حکومت قبلی تحت حمایت امریکا در سال ۲۰۲۱، طالبان با اوزبیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرغیزستان و روسیه روابط نزدیکی برقرار کرده‌است.
روسیه نیز بخشی از نیازمندی‌های نفتی افغانستان را تامین می‌کند و شرکت‌های روسی تلاش دارند با دور زدن تحریم‌های غرب فروش نفت خود را افزایش دهند.
سعید هاشمی، تحلیلگر شرکت ایرانی آروین انرژی گفت که افغانستان در یک بحران انرژی طولانی‌مدت قرار داشته است که احتمالاً به دلیل مشکلات اخیر تامین سوخت در ایران بدتر شده است.
هاشمی برآورد کرده که دیزل جنراتورها حدود یک سوم برق پایتخت کابل و قندهار را تامین می‌کند. او افزود که روزانه چندین میلیون لیتر با یارانه‌های دولتی از مرزهای ایران به خارج از کشور قاچاق می‌شود.
پالایشگاه فرغانه تنها پالایشگاه در اوزبیکستان است که توان فنی پالایش نفت خام افغانستان را دارد و این تاسیسات دوران شوروی به‌طور خاص برای انواع مختلف نفت خام طراحی شده است.
عبدالله عارف‌اوف، نخست‌وزیر اوزبیکستان، ۲۷ اسد به کابل آمد و قراردادهایی به ارزش ۲.۵ میلیارد دالر را با طالبان امضا کرد.
دفتر معاون اقتصادی رئیس‌الوزرای طالبان اعلام کرد که ۱۲ تفاهمنامه به ارزش ۱.۴ میلیارد دالر در زمینه سرمایه‌گذاری و ۲۳ تفاهمنامه به ارزش ۱.۱ میلیارد دالر در بخش تجارتی امضا شده است.
اوزبیکستان اخیرا دیپلومات طالبان را به عنوان کاردار در سفارت افغانستان در تاشکند پذیرفته است.