حنیف اتمر، وزیر خارجه سابق خواستار تحقیقات بی‌طرفانه درباره عوامل سقوط دولت پیشین شد. او از کشورهای متحد افغانستان خواست به روشن شدن علت‌های سقوط کمک کنند. زلمی خلیلزاد در واکنشی به منتقدان خود، رهبران دولت پیشین را مسئول سقوط جمهوریت معرفی کرد.
نماینده ویژه پیشین امریکا در امور افغانستان گفته بود که رهبران دولت پیشین نه جنگیدن بلد بودند و نه حکومتداری را. خلیلزاد گفت که امریکا عامل سقوط حکومت غنی نبود.
آقای اتمر روز چهارشنبه در یاداشتی که به‌نظر می‌رسد پاسخ به سخنان خلیلزاد باشد، در شبکه اجتماعی اکس نوشت که نظام جمهوری «علی‌رغم قربانی‌های بی‌شمار مردم افغانستان و دوستان بین‌المللی» آن سقوط کرد و برای اینکه مشخص شود کی مقصر بوده، باید به‌صورت «بی‌طرفانه» بررسی شود.
وزیر خارجه حکومت پیشین تاکید کرد که «چنین تحقیقی باید ابعاد و عوامل داخلی و خارجی این فاجعه را مورد بررسی بی‌طرفانه و با اعتبار قرار دهد».
او از رهبران سیاسی و مقام‌های پیشین خواست که آماده پاسخ‌گویی در سطح ملی و بین‌المللی باشند. به گفته آقای اتمر، برخی از مقام‌ها، از جمله خودش، «قبلاً از طریق رسانه‌ها» آمادگی شان را برای اشتراک در چنین روند بی‌طرفانه‌ای اعلام کرده‌اند.
این مقام ارشد دولت پیشین از کشورهای متحد دولت پیشین هم خواست که از این روند استقبال کرده و در «تحقق امر مهم حسابدهی و عدالت، در رابطه با مسئولین دولتی خود که در این روند دخیل بودند، همکاری کنند.»
بحث بررسی عوامل سقوط دولت پیشین هرچند در سه سال گذشته بارها مطرح شده است، اخیرا امرالله صالح، با «فریبکار»، «دروغگوی» و «شیاد» خواندن خلیلزاد، دوباره این بحث را در شبکه‌های اجتماعی دامن زد.
صالح در حساب خود در شبکه اکس نوشت: «خلیلزاد و سفارت امریکا ماموریت داشتند که با تمویل تبلیغات ضد جمهوریت افکار مردم را پراکنده و مغشوش سازند.»
در یادداشتی که به نظر می‌رسد پاسخی به این حمله تند آقای صالح باشد، خلیلزاد روز سه‌شنبه بدون اشاره به شخص خاصی نوشت: «رهبران جمهوریت و پادوهای شان امریکا و شخص من را مقصر از دست دادن قدرت خود می‌دانند.»
نماینده سابق امریکا برای افغانستان گفت که امریکا و نماینده او علت فروپاشی جمهوریت نبودند. او گفت دولت افغانستان فروپاشید، زیرا رهبران آن، «هم در جنگیدن و مذاکره بد بودند و هم در اداره کشور.»
اکثر مقامات حکومت پیشین افغانستان، زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان را مقصر فروپاشی نظام و برگشت طالبان به قدرت دانسته‌اند. سیاستمداران جمهوری‌خواه در کانگرس امریکا نیز گفته‌اند که خروج شتاب‌زده نیروهای امریکایی، به قدرت گرفتن طالبان کمک کرد.
