سخنگوی وزارت خارجه ایران می‌گوید تهران برای تامین حق‌آبه ایران از رودخانه‌های مرزی و مشترک از همه ابزارها استفاده می‌کند. اسماعیل بقایی گفت از زمان برنامه‌ریزی ساخت بندهای آب در افغانستان، موضوع در دستور کار پیگیری جمهوری اسلامی قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، آقای بقایی در پاسخ به پرسشی درباره سدسازی‌های صورت گرفته در افغانستان گفت: «وزارت امور خارجه به عنوان متولی دیپلوماسی کشور، موضوع تامین حقابه‌های ایران از رودخانه‌های مرزی و مشترک را به عنوان یکی از دستور کارهای ثابت خود پیگیری کرده است.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران افزود که سابقه پیگیری موضوع حق‌آبه ایران از رودخانه مرزی هریرود به اوایل دهه ۱۳۹۰ بازمی گردد.
بقایی در کنفرانس خبری گفت: «از همان زمان که برنامه‌ریزی برای ساخت تعدادی سد در داخل افغانستان صورت گرفت؛ موضوع در دستور کار پیگیری جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و اعتراض‌های ما در این باره نیز ثبت شد.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که «آب‌هایی که از افغانستان به سمت ایران در طی هزاران یا میلیون‌ها سال روان بوده، حقوقی را برای همه طرف‌های دو سوی مرز ایجاد می‌کند».
آقای بقایی گفت که ایران در برخی موارد، «سند و موافقتنامه مشخص» دارد. او افزود که با استناد به حقوق بین‌الملل عرفی و با در نظر گرفتن «ملاحظات محیط‌زیست و شاید مهم‌تر از آنها اصل حسن همجواری»، جمهوری اسلامی انتظار دارد که طالبان این موضوع را «به صورت جدی» مدنظر داشته باشد.
به گفته بقایی، علیرضا بیگدلی، سفیر جمهوری اسلامی در کابل موضوع اختلاف در زمینه حق‌آبه را در دست پیگیری دارد و در تهران نیز «از همه امکاناتی که داریم برای پیگیری موضوع استفاده می‌کنیم».
حق‌آبه ایران از رودخانه‌های مرزی و مشترک با افغانستان به‌خصوص در سال‌های اخیر که جریان ساخت بند در مسیر رودخانه هلمند افزایش یافته است، به موضوع جدی و در مواردی تنش‌زا میان جمهوری اسلامی و حکومت پیشین افغانستان و همچنین حکومت طالبان تبدیل شده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی ساخت بندهای آب از جمله بند سلما، پاشدان و بخش‌آباد را تهدید جدی برای مناطق پایین دست از جمله خرسان رضوی و همچنین استان سیستان و بلوچستان عنوان کرده‌اند.
رودخانه هیرمند یکی از منابع اصلی تأمین آب در مناطق شرقی ایران به‌ویژه استان سیستان و بلوچستان است. براساس معاهده ۱۳۵۱، افغانستان متعهد به تأمین سهم حق‌آبه ایران از رودخانه هیرمند است.
