چین در واکنشی سریع به تعرفه‌های جدید دونالد ترامپ بر کالاهای چینی، در اقدامی متقابل تعرفه‌هایی بر واردات کالاهای امریکایی اعمال و تحقیقات ضدانحصار را علیه شرکت گوگل آغاز کرد. جنگ تجاری بین دو اقتصاد برتر جهان در حالی است که ترامپ، هم‌زمان به مکسیکو و کانادا امتیازاتی داد.
رئیس‌جمهور امریکا، سه‌شنبه ۱۶ دلو اقدام خود را مبنی بر اعمال تعرفه‌های سنگین بر مکسیکو و کانادا در ازای تعهداتی از این دو کشور برای تشدید نظارت مرزی و مبارزه با جرم و جنایت، برای ۳۰ روز تعلیق کرد.
هم‌زمان تعرفه اضافی ۱۰ درصدی بر تمام واردات چین به امریکا از حدود ساعت هشت‌ونیم صبح سه‌شنبه ۱۶ دلو(به وقت افغانستان) اجرایی شد. این اقدام پس از آن انجام گرفت که ترامپ بارها به بیجینگ هشدار داد که در جلوگیری از ورود ماده مخدر فنتانل به امریکا اقدامات کافی انجام نمی‌دهد.
فهرست اقدامات تلافی‌جویانه چین
وزارت مالیه چین صبح سه‌شنبه و دقایقی پس از اجرای این دستور اجرایی ترامپ، اعلام کرد که بر واردات زغال‌سنگ و گاز طبیعی مایع (LNG) از امریکا تعرفه ۱۵ درصدی و بر نفت خام، تجهیزات کشاورزی و برخی خودروها، تعرفه ۱۰ درصدی اعمال خواهد کرد.
این تعرفه‌های جدید بر صادرات امریکا قرار است از روز ۲۲ دلو اجرایی شود.
چین هم‌زمان اعلام کرد تحقیقات ضدانحصار را درباره شرکت گوگل، متعلق به آلفابت، آغاز کرده است.
این کشور همچنین شرکت پی‌وی‌اچ کورپ (PVH Corp)، مالک برندهایی از جمله کلوین کلاین و شرکت بیوتکنولوژی امریکایی ایلومینا (Illumina) را در فهرست «نهادهای غیرقابل اعتماد» خود قرار داد.
وزارت بازرگانی و اداره گمرک چین به طور جداگانه اعلام کردند برای «حفظ منافع امنیت ملی»، کنترل‌های صادراتی بر تنگستن، تلوریوم، روتنیوم، مولیبدن و اقلام مرتبط با فلز واسطه روتنیوم اعمال می‌کنند.
چین کنترول بخش عمده‌ای از منابع جهانی این عناصر نادر را در اختیار دارد که برای گذار به انرژی پاک، حیاتی هستند.
چین از امتیازی که امریکا ساعاتی پیش برای لغو تعرفه‌ها به کشورهای همسایه خود داد، برخوردار نشد و یک سخنگوی کاخ سفید گفت ترامپ تا اواخر هفته با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، گفت‌وگو نخواهد کرد.
پیشینه جنگ تجاری ترامپ با چین
ترامپ در نخستین دوره ریاست‌جمهوری خود در سال ۲۰۱۸ یک جنگ تجاری سخت دو ساله علیه چین را به دلیل مازاد تجاری گسترده این کشور با امریکا آغاز کرد.
در این جنگ، دو طرف با اعمال تعرفه‌های متقابل بر صدها میلیارد دالر کالا، زنجیره‌های تامین جهانی را مختل کرده و به اقتصاد جهانی آسیب زدند.
موسسه آکسفورد اکونومیکس با پیشبینی کاهش رشد اقتصادی چین، در یادداشتی نوشت: «جنگ تجاری هنوز در مراحل اولیه است. بنابراین احتمال اعمال تعرفه‌های بیشتر بالاست.»
ترامپ هشدار داد که ممکن است تعرفه‌ها بر چین را بیش از این افزایش دهد؛ مگر اینکه بیجینگ جلوی ورود فنتانل را به امریکا بگیرد.
چین پیشتر فنتانل را مشکل داخلی امریکا توصیف و اعلام کرده بود درباره تعرفه‌های جدید به سازمان تجارت جهانی (WTO) شکایت میکند و اقدامات متقابل دیگری انجام خواهد داد اما هم‌زمان راه را برای مذاکرات باز میگذارد.
سال ۲۰۱۹، چین در واکنش به افزایش تعرفه‌های واشنگتن بر کالاهای چینی، تعرفه‌های تنبیهی بر گاز طبیعی مایع امریکا اعمال کرد اما این بار، شرایط حساستر است زیرا چین در سال ۲۰۲۴ حدود ۴.۱۶ میلیون تن گاز طبیعی مایع از امریکا وارد کرده که ارزش آن ۲.۴۱ میلیارد دالر بوده و تقریبا دو برابر حجم واردات در ۲۰۱۸ بوده است.
پس از اقدام تلافی‌جویانه چین، بورس هنگکنگ بخشی از سود خود را از دست داد، دالر امریکا تقویت شد و یوان چین کاهش یافت که این موضوع دالر استرالیا را نیز تحت تاثیر قرار داد.
گری نگ، اقتصاددان ارشد بانک ناتیکسیس در هنگکنگ، گفت: «برخلاف کانادا و مکسیکو، رسیدن به توافق اقتصادی و سیاسی بر سر خواستههای ترامپ برای آمریکا و چین بسیار دشوارتر است. خوشبینی قبلی بازار نسبت به یک توافق سریع، همچنان نامطمئن به نظر میرسد.»
به گفته او، حتی اگر دو کشور در برخی مسائل به توافق برسند، ممکن است تعرفه‌ها بهعنوان ابزاری دائمی مورد استفاده قرار گیرند که این موضوع میتواند در سال جاری به یکی از عوامل اصلی نوسان بازار تبدیل شود.