منابع آگاه به افغانستان اینترنشنال گفته‌اند که محمود‌شاه حبیبی، رئیس سابق اداره هوانوردی ملکی افغانستان، در یکی از زندان‌های هبت‌الله آخندزاده در شهر قندهار نگهداری می‌شود. این منابع می‌گویند که چهره حبیبی در زندان طالبان تغییر کرده و ریش و موی او بسیار بلند شده است.
بر اساس گزارش منابع در قندهار، محمود‌شاه حبیبی، که یک شهروند افغان‌تبار امریکایی است حدود یک سال پیش از کابل به قندهار منتقل شده و تحت نظارت شدید افراد وابسته به هبت‌الله آخندزاده قرار دارد.
یکی از افرادی که او را از نزدیک دیده، به افغانستان اینترنشنال گفته است: «چهره حبیبی تغییر کرده، ریش و موی او بلند شده است. او را در اتاقی جدا از سایر زندانیان نگه می‌دارند و در شبانه‌روز فقط برای مدت محدودی اجازه خروج از اتاق را دارد.»
به گفته منابع زمانی که محمود‌شاه حبیبی از اتاق ویژه زندان خارج می‌شود، هیچ‌کس جز افراد مورد اعتماد هبت‌الله آخوندزاده اجازه ندارد به او نزدیک شود، با او صحبت کند یا برایش غذا ببرد.
بر اساس اطلاعات این منابع، هرگاه پهپادها بر فراز شهر قندهار ظاهر شوند، تدابیر امنیتی برای حبیبی تشدید می‌شود و او برای روزها از اتاق ویژه زندان خارج نمی‌شود.یک منبع دیگر به افغانستان اینترنشنال گفته است که پیش از این، محمود‌شاه حبیبی در کابل تحت نظارت افراد مورد اعتماد سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان قرار داشت.
خانواده محمود شاه حبیبی نیز تأیید کرده‌اند که اطلاعاتی درباره انتقال او به قندهار دریافت کرده‌اند.
دو منبع مختلف طالبان به افغانستان اینترنشنال گفته‌اند که پس از افزایش فشارهای امریکا بر طالبان، حبیبی حدود یک سال پیش به قندهار منتقل شد. این منابع همچنین افزوده‌اند که اطلاعات درباره وضعیت او تنها در سطح رهبری طالبان محدود بوده و به افراد رده‌پایین این گروه ارائه نمی‌شود.
محل نگهداری محمود شاه حبیبی
مرکز تحقیقات امنیت ملی قندهار در حکومت پیشین به‌عنوان یک زندان ویژه شناخته می‌شد. در گذشته، در این مکان از اعضای طالبان، داعش و سایر جنگجویان بازجویی می‌شد و گاهی برخی از آن‌ها در برابر رسانه‌ها از همینجا به نمایش گذاشته می‌شد.
در حکومت پیشین این مرکز تحت تدابیر شدید امنیتی قرار داشت و خبرنگاران اجازه نداشتند خارج از محدوده مشخص، از آن عکس یا ویدیو بگیرند.
اکنون، یک گروه تحقیقاتی ویژه تحت نظر هبت‌الله آخوندزاده، مخالفان طالبان و اعضای داعش را در این مکان بازجویی می‌کند.
به گفته منابع، محمود‌شاه حبیبی، رئیس پیشین اداره هوانوردی ملکی افغانستان، به همراه چند فرمانده گروه داعش در این زندان نگهداری می‌شوند.
موقعیت زندان
این زندان بین حوزه‌های امنیتی دهم و پنجم قندهار و در مقابل دروازه اصلی شهرک عینو مینه قرار دارد. در سمت راست آن اداره گمرک قندهار، در سمت چپ آن، فرماندهی امنیه قندهار، و در چند متری آن، دفتر ساحوی یوناما قرار گرفته است.
از یک طرف، این زندان به میدان هوایی بین‌المللی قندهار و از طرف دیگر به جاده کابل – قندهار متصل است.
کنترول امنیتی زندان
مسئولیت امنیت بیرونی زندان بر عهده ریاست استخبارات طالبان و نیروهای ویژه وابسته به هبت‌الله آخوندزاده است.
در داخل زندان، افراد مورد اعتماد حلقه هبت‌الله کنترول کامل را در اختیار دارند.
منابع می‌گویند که هبت‌الله آخوندزاده در قندهار سه زندان مشابه دیگر نیز دارد.
امکان ارتباط و ملاقات
احمد شاه حبیبی، برادر محمود شاه حبیبی، در گفت‌وگو با افغانستان اینترنشنال تأیید کرد که طالبان برادرش را در ۱۰ اگست ۲۰۲۲ همراه با راننده‌اش در مقابل خانه‌اش بازداشت کرد. گفته می‌شود هم‌زمان با بازداشت حبیبی گروهی دیگر از طالبان به دفتر کاری او یورش برده و ۲۹ کارمند شرکت او را نیز بازداشت کردند.
به گفته احمدشاه حبیبی، «از میان بازداشت‌شدگان، برخی پس از چند روز، برخی دیگر پس از چند هفته یا چند ماه آزاد شدند. راننده حبیبی نیز پس از چهار ماه رها شد، اما محمود‌شاه حبیبی و یکی از مهندسان شرکت او همچنان در بازداشت طالبان هستند.»
بی‌خبری خانواده حبیبی
خانواده محمود‌شاه حبیبی پیش از این گفته بودند که مطمئن هستند او در بازداشت طالبان قرار دارد، اما در دو و نیم سال گذشته، با وجود تقاضاهای مکرر اجازه هیچ‌گونه ملاقات یا حتا تماس تلفنی را دریافت نکرده‌اند.
موضع امریکا و مذاکرات بی‌نتیجه
به گفته خانواده حبیبی، دولت جو بایدن از طالبان درباره وضعیت او پرس‌وجو کرده، اما طالبان ادعا می‌کنند که از بازداشت او اطلاعی ندارند.
یک عضو خانوا‌ه حبیبی می‌گوید: «چون او تابعیت امریکا را دارد، دولت امریکا در این مورد تلاش می‌کند. مدت زیادی از مذاکرات می‌گذرد، اما هنوز نتیجه‌ای نداشته، زیرا طالبان وجود او را تأیید نکرده‌اند. اگر طالبان این موضوع را می‌پذیرفت، تاکنون آزاد شده بود یا در قالب یک تبادله رها می‌شد.»
پس از روی کار آمدن دولت جدید در امریکا، مشخص نیست که آیا مذاکرات با طالبان در این مورد ادامه دارد یا نه.
دولت امریکا بارها از طالبان خواسته است که او را در چارچوب یک مبادله زندانیان آزاد کند، اما طالبان در مورد بازداشت او ابراز بی‌خبری کرده هیچ واکنشی نشان نداده‌اند.
اتهام ارتباط با عملیات علیه ایمن‌الظواهری
پیش از بازداشت، محمود‌شاه حبیبی در یک شرکت مخابراتی به نام (ای‌سی‌جی) کار می‌کرد.
پس از سقوط دولت جمهوری، او در افغانستان ماند. او سه ماه پیش از بازداشت، به سفر خارجی رفته و تنها چهار روز پس از بازگشت به کابل، توسط طالبان دستگیر شد.
طالبان محمود‌شاه حبیبی را متهم می‌کنند که در شناسایی محل پنهانی ایمن‌الظواهری رهبر گروه القاعده، با سازمان سیا همکاری کرده است.
طالبان تاکنون هیچ اظهارنظر رسمی درباره این اتهام ارائه نکرده است.
ایمن‌الظواهری در ۳۱ جولای ۲۰۲۲، در حمله یک پهپاد امریکایی در منطقه شیرپور کابل کشته شد.
