نیویارک‌تایمز به نقل از گروه‌های حقوق بشری در پاکستان گزارش داد افغان‌های که با شهروندان پاکستانی ازدواج کرده و سند رسمی ندارند در معرض اخراج قرار دارند. عمده موارد ازدواج میان افغان‌ها و پاکستانی‌ها غیررسمی بوده و این امر اخذ اقامت یا تابیعت را برای افغان‌ها دشوار کرده است.
آمار رسمی از موارد ازدواج میان افغان‌ها و شهروندان پاکستانی در دست نیست. شبکه جامعه مدنی پاکستان تخمین زده که هزاران ازدواج میان افغان‌ها و پاکستانی‌ها به‌ویژه در مناطق مرزی خیبرپختونخوا و بلوچستان صورت گرفته است.
حتی در شهرهای بزرگی مانند کراچی، افغان‌هایی که با پاکستانی‌ها ازدواج کرده‌اند، برای ثبت رسمی ازدواج یا تولد فرزندان شان با موانعی روبه‌رو هستند.
طبق اطلاعات اداره ملی ثبت و پایگاه‌داده‌های پاکستان، همسران خارجی شهروندان پاکستانی واجد شرایط دریافت کارت هویت پاکستانی هستند که به آن‌ها اجازه ورود بدون ویزا، اقامت دائم و مالکیت املاک را می‌دهد. اما بسیاری از افغان‌ها موفق به دریافت این کارت نمی‌شوند.
در ماه جولای سال گذشته، دادگاهی در خیبرپختونخوا به نفع ٦٥ دادخواه رأی داد و اعلام کرد که همسران افغان آن‌ها واجد شرایط تابعیت دوگانه هستند. اما چنین مواردی نادر است.
عمر اعجاز گیلانی، کارشناس حقوق مهاجران در اسلام‌آباد، گفت که مقامات عمدا این موانع را ایجاد کرده‌اند که به‌رغم تضمین‌های قانونی، مهاجران گزینه‌های قانونی اندکی برای کسب اقامت یا تابعیت دارند.
گیلانی گفت: «مشکل اصلی در تعلل دولت است، نه در خود قوانین.»
فعالان حقوق مهاجران همچنین می‌گویند که اداره ملی ثبت و پایگاه داده‌های پاکستان، کارت هویت را از افغان‌هایی که واجد شرایط‌اند، دریغ می‌کند.
با وجود پیوندهای خانوادگی، مقامات پاکستانی گفته‌اند که همه افغان‌های فاقد مدرک باید کشور را ترک کرده و تنها با ویزای معتبر بازگردند. اما با محدودیت‌های فعلی مهاجرتی، به‌دست آوردن ویزا پس از خروج تقریبا غیرممکن شده است.
مکرم شاه، مهاجر افغان بدون مدرکی که با زن پاکستانی ازدواج کرده بود، در حومه کویته زندگی می‌کرد. در دسامبر ٢٠٢٣، او هنگام کار در یک بازار محلی، توسط پولیس بازداشت شد.
خانواده‌اش گفتند که بدون هیچ روند قضایی، مستقیما به مرز چمن منتقل و به افغانستان اخراج شد. پلوشه، همسر پاکستانی مکرم شاه، می‌گوید: «حتی فرصت خداحافظی درست هم پیدا نکردیم.»
در میان افغان‌هایی که در معرض اخراج قرار دارند، پناهجویان افغان که در انتظار اسکان در کشورهای غربی از جمله ایالات متحده هستند، نیز شامل است. پاکستان مهلت اقامت آنان را تا روز چهارشنبه هفته آینده تمدید کرده است، پس از آن با خطر اخراج مواجه خواهند شد.
گزارش‌های اخیر سازمان ملل نشان می‌دهد که از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون بیش از ۹۱۰ هزار افغان از پاکستان اخراج شده‌اند.
