رویترز با بررسی توانایی‌های نظامی هند و پاکستان نوشته است این دو کشور هسته‌ای پس از درگیری سال ۲۰۱۹، توانایی‌های نظامی‌شان را تقویت کرده و به جنگنده‌های پیشرفته‌ای مجهز شده‌اند. این وضعیت خطر تشدید درگیری حتی در یک جنگ محدود را بالا برده است.
پاکستان می‌گوید هند قصد دارد (پس از آن که دهلی نو اسلام‌آباد را به‌خاطر حمله مرگبار به گردشگران داخلی در کشمیر هند متهم کرد) به خاک پاکستان حمله نظامی کند.
نرندرا مودی نخست‌وزیر هند، وعده داده است که از حامیان این حمله انتقام بگیرد و گفته است آن‌ها را «بیش از آنچه تصور می‌کنند» مجازات خواهد کرد.
پاکستان دست داشتن در این حمله را رد کرده است، اما هشدار داده که در صورت هدف قرار گرفتن، پاسخ محکمی خواهد داد.
در سال ۲۰۱۹، هند پس از بمب‌گذاری در یک کاروان نظامی هند در کشمیر، حملات هوایی به داخل پاکستان انجام داد و اعلام کرد که «اردوگاه‌های تروریستی» را نابود کرده است.
جت‌های پاکستانی در واکنش به این حملات یک حمله هوایی تلافی‌جویانه انجام دادند و یک هواپیمای هندی ساقط کردند.
هند و پاکستان از زمان استقلال‌شان در سال ۱۹۴۷ چندین‌بار با هم درگیر شده‌اند و سه جنگ بزرگ در سال‌های ۱۹۴۸، ۱۹۶۵ و ۱۹۷۱ میلادی میان آن‌ها رخ داده است. بیشتر این درگیری‌ها بر سر منطقه کشمیر بوده که هر دو کشور آن را متعلق به خود می‌دانند.
نظامی‌گری در هند و پاکستان
هر دو کشور در دهه ۱۹۹۰ سلاح‌های هسته‌ای به‌دست آورده‌اند.
کشمیر که محل اختلاف این دو کشور است به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین نقاط بحران‌ساز در جهان شناخته می‌شود.
رویترز نوشته است کارشناسان نظامی معتقدند هند و پاکستان تنها در صورت فشار شدید ممکن است به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای فکر کنند، اما هشدار می‌دهند که حتی یک درگیری محدود میان این دو کشور نیز می‌تواند به‌سرعت از کنترول خارج شده و به جنگی گسترده‌تر منجر شود.
به‌گفته کارشناسان، در صورت بروز درگیری، احتمال دارد نبرد با استفاده از جنگنده‌ها، موشک‌ها یا پهپادها انجام شود؛ حوزه‌هایی که توان نظامی هند و پاکستان به‌هم نزدیک است.
هرچند هند در جنگی طولانی‌مدت به‌دلیل منابع بیشتر، برتری خواهد داشت.
فرانک او دانل، عضو غیرمقیم اندیشکده برنامه آسیای جنوبی در مرکز استیمسون، در واشنگتن، به رویترز گفته است: «تصمیم‌گیرندگان در هر دو کشور اکنون تمایل بیشتری برای آغاز و تشدید درگیری‌ها دارند چون در سال ۲۰۱۹ توانسته بودند بدون استفاده از سلاح‌های هسته‌ای درگیر شوند.»
او افزود: «اما بدون درک مشترک دقیق از اقدامات خاص، این می‌تواند منجر به تشدید یک جنگ ناخواسته شود.»هر دو طرف از سال ۲۰۱۹ تجهیزات نظامی جدیدی به‌دست آورده‌اند که گزینه‌های جدیدی برای حملات متعارف فراهم کرده است.
هند با جنگنده‌های رافال و پاکستان جنگنده‌های جی ۱۰ مجهز شده‌اند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی یک درگیری محدود می‌تواند به تشدید تنش‌ها و خطرات هسته‌ای منجر شود. این همسایگان هسته‌ای پس از حمله در کشمیر با بحران خطرناکی روبهرو شده‌اند.
محمد فیصل، پژوهشگر امنیتی آسیای جنوبی در دانشگاه فناوری سیدنی، گفت: «هر طرف فکر میکند که در موقعیت بهتری نسبت به دفعه گذشته قرار دارد.» او افزود: «فقط زمانی که شاهد درگیری واقعی باشیم، متوجه خواهیم شد.»
هند معتقد است که در سال ۲۰۱۹ میلادی در موقعیت ضعیفی قرار داشت زیرا مجبور بود عمدتاً به هواپیماهای روسی قدیمی تکیه کند.
از آن زمان، هند ۳۶ جنگنده رافال ساخت فرانسه را وارد کرده است، که یکی از بهترین هواپیماهای غربی است و تعداد بیشتری از این هواپیماها برای نیروی دریاییاش سفارش داده است.
برای مقابله، پاکستان از یکی از پیشرفتهترین هواپیماهای جنگی چین، یعنی جت جی ۱۰، که معادل تقریبی رافال است، از سال ۲۰۲۲ بهتدریج وارد کرده است.
طبق گزارش موسسه بینالمللی مطالعات اشتراتیژیک مستقر در لندن، پاکستان حداقل ۲۰ فروند از این هواپیماها را در اختیار دارد.
این جنگنده‌ها دارای قابلیتهای پیشرفته هستند، بهطوری که رافال به موشکهای هوا به هوا متئور مجهز است که میتوانند در فاصلههای فراتر از دید عمل کنند.
جی ۱۰-نیز به موشک معادل پیال ۱۵ مسلح است.
برای پوشش شکافهای موجود در دفاع هوایی که در جنگ ۲۰۱۹ در هر دو طرف نمایان شد، هند سامانه موشکی ضد هوایی اس ۴۰۰ روسیه را که آزمایشهای جنگی را پشت سر گذاشته است، به‌دست آورد.
پاکستان نیز سامانه ایچکیو ۹ از چین را که همسطح با اس ۳۰۰ روسیه است، خریداری کرد.
انیل گولانی معاون پیشین نیروی هوایی هند به رویترز گفته است در برخی جنبهها از ۲۰۱۹ بهتر هستیم. او گفت: «در کشور هیاهو برای اقدام زیاد است، اما به ارزیابی شخصی من، هم هند و هم پاکستان به دنبال درگیری تمامعیار نیستند.»
بر بنیاد تحلیل رویترز در درگیری احتمالی میان هند و پاکستان، چین که رقیب اصلی هند و متحد نزدیک پاکستان به شمار میرود، نقش پررنگی خواهد داشت.
چین بزرگترین تأمینکننده تجهیزات نظامی پاکستان است و این مسئله باعث می‌شود تا درگیریهای منطقهای فراتر از دو کشور گسترش یابد.
در همین حال، ایالات متحده اگرچه از هر دو کشور خواسته است که تنش‌ها را کاهش دهند، اما هر نوع درگیری را با دقت دنبال خواهد کرد تا از آن برای بررسی توانمندیهای هوایی چین بهرهبرداری کند.
هواپیمای جنگی ساخت چین و موشک پیال ۱۵ تا کنون در میدان واقعی جنگ آزمایش نشدهاند و کارشناسان میگویند ممکن است چنین درگیریای به نبردی میان فناوری غربی و چینی تبدیل شود.
محمد فیصل، پژوهشگر امنیتی جنوب آسیا، هشدار داده است که هند با چالش بزرگی روبهروست. او گفته است این برای هند دشوار است که چند اسکادران جنگنده را به جبهه پاکستان اختصاص دهد در حالیکه باید همزمان مرزهای خود با چین را نیز محافظت کند.
چین و هند پیشتر در سال ۱۹۶۲ یک جنگ مرزی کوتاه داشتند و درگیری نظامی میان دو ارتش آن‌ها آخرینبار در سال ۲۰۲۲ میلادی در مرزهای هیمالیا رخ داد.
این تنشهای چندجانبه نشان میدهد که یک درگیری محدود میان هند و پاکستان، بهراحتی می‌تواند به بحرانی منطقهای با پیامدهای جهانی تبدیل شود.
پاکستان دارای ناوگان اف ۱۶ است که سالها پیش زمانی که روابطش با امریکا قویتر بود خریداری کرد.
این ناوگانها در درگیری ۲۰۱۹ به کار گرفته شدند که باعث شد هند اعتراضاتی به امریکا داشته باشد، اگرچه اکنون روابط دهلی نو با واشنگتن به مراتب نزدیکتر از روابط اسلام‌آباد با واشنگتن است.
به گفته کارشناسان اینبار، بهمنظور جلوگیری از پیامدهای سیاسی استفاده از اف۱۶ و بهرهبرداری از هواپیماهای پیشرفتهتر، پاکستان احتمالاً با جنگنده‌های چینی جی۱۰ پیشتاز خواهد شد.
اما حمله با پهپاد یا موشکهای پرتابشده از زمین بیشتر محتمل است، زیرا هیچکدام از طرفین نمیخواهند خلبانان هدف قرار گیرند.
هند به اسرائیل برای پهپادهای جنگی مراجعه کرده و پهپاد هِرون مارک ۲ را به‌دست آورده و پهپادهای پیشرفته پریددیتور ایالات متحده را نیز سفارش داده است.
پاکستان همچنین پهپادهای تیبی۲ ترکی که توسط اوکراین در جنگ با روسیه استفاده می‌شود را از ترکیه خریداری کرده است.
در بحبوحه این تنش، پاکستان روز شنبه یک موشک بالستیک سطح به سطح با برد ۴۵۰ کیلومتر آزمایش کرد تا به گفته ارتش این کشور نشان دهد نیروهای مسلح آمادهاند تا «امنیت ملی خود را در برابر هرگونه تجاوز» حفظ کنند.
هیچ واکنش فوری از هند به این آزمایش اعلام نشد.
پاکستان همچنین انواع موشکهای کوتاهبرد و میانبرد دارد که قادر به شلیک از زمین، دریا و هوا هستند.
قابلیتهای هند شامل موشک کروز براهموس با برد حدود ۳۰۰ کیلومتر و همچنین سری موشکهای بالستیک قارهپیما آگری است.
درگیری سال ۲۰۱۹ بین هند و پاکستان تقریباً از کنترول خارج شد، بهطوری که تهدیدهایی برای حملات موشکی متعدد مطرح شد تا اینکه مداخله امریکا وضعیت را آرام کرد.
کایزر توفیق، خلبان پیشین نیروی هوایی پاکستان، گفته است که هند در سال ۲۰۱۹ نتوانست بازدارندگی ایجاد کند، بنابراین اینبار قصد دارد ضربهای قویتر وارد کند که در پی آن خطرات بیشتری وجود دارد.
درگیریهای سال ۲۰۱۹ باعث شد نرندرا مودی، نخست‌وزیر هند، بگوید که کشورش در آن زمان به جنگنده‌های رافال نیاز داشت و اگر این هواپیماهای فرانسوی را در اختیار میداشت، نتیجه درگیری ممکن بود فرق میکرد.
توفیق خلبان پاکستانی گفت: «اگر از آنچه در ۲۰۱۹ دیدیم فراتر بروید، این بسیار پرخطر است. جنگ کشورهای مجهز به سلاح هسته‌ای، فوقالعاده خطرناک است.»
