بازتاب محدودیت‌های طالبان؛ جای ناشران افغان در نمایشگاه کتاب تهران خالی است
نمایشگاه کتاب تهران امسال بدون حضور ناشران افغان برگزار شد. ناشران این غیبت را بازتابی از محدودیت‌های طالبان و بی‌توجهی نهادهای جمهوری اسلامی نسبت به افغانستان می‌دانند.
روزنامه شرق ایران روز دوشنبه ۲۲ ثور با انتشار این خبر نوشت که این غیبت، تصادفی نیست. به گفته‌ای روزنامه، این غیبت نشان از وضعیت خطرناکی است به نام «فقر شناختی» که امروز به سوخت موج‌های مهاجرهراسانه در فضای افکارعمومی حقیقی و مجازی ایران نیز تبدیل شده است.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از هفدهم تا بیست‌وهفتم ثور در تهران در حال برگزاری است. این نمایشگاه هرساله برگزار می‌شود و یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی در ایران است.
به‌گفته روزنامه شرق، مشکلات اقامتی ناشران افغان، دشواری‌های مربوط به دریافت مجوز نشر، نبود شبکه توزیع مؤثر و مهم‌تر از همه بی‌تفاوتی نهادهای مسئول در ایران از عوامل اصلی غیبت ناشران از افغانستان در رویداد فرهنگی بوده‌اند.
از سوی دیگر، سانسور و محدودیت‌های شدیدی که طالبان بر نشرات در افغانستان وضع کرده‌اند نیز بر فعالیت ناشران افغان در خارج از کشور تأثیر گذاشته است.
طالبان کمیسیونی به‌نام «کمیسیون ارزیابی کتاب» ساخته است که با برگزاری جلسات هفته‌وار وظیفه‌اش بررسی، سانسور و در بسیاری موارد، رد انتشار کتاب‌هایی‌ست که با دیدگاه‌های ایدئولوژیک این گروه سازگار نیست.
این کمیسیون که پس از بازگشت طالبان به قدرت فعال شده، با رویکردی سخت‌گیرانه، روند چاپ و نشر کتاب در افغانستان را به‌شدت محدود کرده است. ریاست این کمیسیون را ضیاالحق حقمل، رئیس پیشین خبرگزاری باختر، بر عهده دارد و اعضای آن بارها هشدار داده‌اند که هیچ کتابی بدون تأیید این نهاد اجازه چاپ نخواهد داشت.
این گروه تاکنون تمامی کتاب‌خانه‌های دولتی و خصوصی را در مناطق مختلف تفتیش کرده و توزیع، فروش و در دسترس‌بودن شمار زیادی از کتاب‌ها، نشریات و آثار ادبی و هنری را ممنوع کرده است.
بر اساس گزارش‌ها، طالبان پیش از این بارها فهرستی از کتاب‌های ممنوعه را به کتاب‌فروشی‌های پایتخت ارسال کرده و هشدار داده است که از خرید و فروش این آثار خودداری شود.
غیبت ناشران افغان در رویدادهای بزرگی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، تنها خاموشی صدای فرهنگ افغانستان در یکی از مهم‌ترین صحنه‌های فرهنگی منطقه نیست، بلکه نشانه‌ای از شکاف روزافزون میان جامعه فرهنگی افغانستان و ایران است؛ شکافی که با تداوم آن، پیوندهای دیرینه ادبی و زبانی میان دو کشور بیش از پیش تضعیف خواهد شد.