پس از مذاکرات استانبول، ترامپ با پوتین و زلنسکی گفت‌وگو می‌کند

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا اعلام کرد که روز دوشنبه با روسای جمهور روسیه و اوکراین گفت‌وگو خواهد کرد. این گفت‌وگو پس از مذاکرات استانبول صورت می‌گیرد که به گفته یک مقام اوکراینی، مذاکره‌کنندگان روس خواسته‌های جدیدی را پیش از پذیرش آتش‌بس مطرح کرده‌اند. 

همزمان، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، به خبرگزاری‌های روسی گفت که مقدمات تماس بین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و ترامپ در حال انجام است.

مذاکرات روز جمعه در ترکیه، نخستین مذاکرات رو در روی هیئت های روسی و اوکراینی از مارچ ۲۰۲۲ بود.

یک مقام ارشد اوکراینی آگاه از مذاکرات گفت: «مذاکره‌کنندگان روس خواستار خروج نیروهای اوکراینی از تمامی مناطقی که روسیه ادعای مالکیت آنها را دارد، پیش از برقراری آتش‌بس شده‌اند.»

ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشیال نوشت که ساعت ۱۰ صبح به وقت شرق امریکا با پوتین گفت‌وگو خواهد کرد.

او گفت: «امیدوارم روزی پربار باشد، آتش‌بسی برقرار شود و این جنگ بسیار خشونت‌آمیز، جنگی که هرگز نباید رخ می‌داد، پایان یابد.»

ترامپ پیشنهاد داده بود که پوتین شخصاً در مذاکرات در استانبول حضور یابد، اما رئیس‌جمهور روسیه تیمی از مذاکره‌کنندگان را اعزام کرد. اوکراین گفت که تیم مذاکراتی روسیه صلاحیت لازم را نداشت و در مورد مذاکرات صلح جدی نبود.

کرملین گفته است که پوتین زمانی با زلنسکی خواهد نشست که سلسله توافقاتی پیش از آن صورت گیرد.

رئیس‌جمهور امریکا بر پوتین و زلنسکی فشار آورده است که جنگ ویرانگر سه ساله را متوقف کرده و به آتش بس تن دهند.

کرملین از اظهارنظر درباره شرایط مطرح‌شده در مذاکرات روز جمعه خودداری کرد. این گفت‌وگوها تنها یک ساعت و ۴۰ دقیقه طول کشید و منجر به توافقی برای تبادل یک هزار اسیر جنگی از دو طرف شد؛ هرچند زمان اجرای آن مشخص نشده است.

زلنسکی روز شنبه خواستار اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه مسکو شد، پس از آنکه پهپاد روسی ۹ نفر از مسافران یک بوس را در شمال‌شرق اوکراین کشت. وی گفت: «این یک قتل عمدی غیرنظامیان بود.»

او افزود: «باید بر روسیه فشار وارد کرد تا این کشتارها را متوقف کند. بدون تحریم‌های شدیدتر و فشار بیشتر، روسیه به دیپلوماسی واقعی تن نخواهد داد.»

روسیه، که هدف قرار دادن غیرنظامیان را انکار می‌کند، اعلام کرد یک هدف نظامی را زده است. وزارت دفاع روسیه همچنین مدعی شد که نیروهایش منطقه دیگری را در شرق اوکراین تصرف کرده‌اند.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز شنبه در تماس تلفنی با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، از نقش مثبت امریکا در ازسرگیری مذاکرات میان روسیه و اوکراین استقبال کرد. وزارت خارجه روسیه به نقل از لاوروف اعلام کرد که تماس‌ها ادامه خواهد داشت.

وزارت خارجه امریکا نیز گفت که روبیو در این تماس، از توافق تبادل اسرا استقبال کرده و بر درخواست ترامپ برای آتش‌بس فوری تأکید کرده است.

فشار برای آتش‌بس فوری

اوکراین و کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، خواستار آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط حداقل ۳۰ روز هستند.

اما مقام اوکراینی گفت: «مذاکره‌کنندگان روس خواستار عقب‌نشینی نیروهای اوکراینی از مناطق دونتسک، زاپوریژیا، خرسون و لوهانسک شده‌اند و تنها پس از آن آتش‌بس را خواهند پذیرفت.»

به گفته این منبع، این خواسته‌ها فراتر از مفاد پیش‌نویس توافق صلحی است که ایالات متحده ماه گذشته پس از رایزنی با مسکو ارائه داده بود.

پسکوف از اظهارنظر درباره روایت اوکراین خودداری کرد و گفت که مذاکرات باید «کاملاً پشت درهای بسته» انجام شود.

او گفت مرحله بعدی اجرای تبادل اسرا و ادامه مذاکرات مشترک بین دو طرف خواهد بود. وی افزود ممکن است پوتین با زلنسکی دیدار کند، اما تنها در صورتی که «توافقاتی خاص» حاصل شود، بدون آنکه جزئیات این توافقات را مشخص کند.

زلنسکی اوایل هفته پوتین را به دیدار حضوری دعوت کرده بود، اما پوتین به این پیشنهاد پاسخی نداد.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، که میزبان مذاکرات بود، گفت کشورش مصمم است نقش میانجی‌گری خود را ادامه دهد.

پس از مذاکرات روز جمعه، اوکراین تلاش برای جلب حمایت متحدانش جهت اتخاذ موضع سخت‌تر علیه مسکو را آغاز کرد.

دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، در سفر به پاکستان به رویترز گفت: «روسیه بار دیگر نشان داد که جدی نیست.»

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، نیز گفت مذاکرات استانبول بی‌نتیجه بوده است.

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، گفت اتحادیه اروپا در حال تدوین بسته جدیدی از تحریم‌ها علیه مسکو است. فرانسه گفته این تحریم‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که اقتصاد روسیه را «خفه» کند.

اما با توجه به شدت گرفتن تحریم‌ها طی بیش از سه سال گذشته، مشخص نیست که این اقدامات تا چه حد مؤثر خواهند بود.