«چراغ دل» مجموعه داستان‌های نویسنده هندی درباره زنان مسلمان برنده جایزه بوکر شد

کتاب «چراغ دل» نوشته بانو مشتاق، نویسنده هندی برنده جایزه بین‌المللی بوکر سال ۲۰۲۵ شد. این مجموعه شامل دوازده داستان کوتاه درباره زندگی روزمره زنان و دختران در جوامع مسلمان جنوب هند است که با طنز ملایم و نگاهی منتقدانه به تبعیض‌ دینی، طبقاتی و جنسیتی نوشته شده‌ است.

کتاب بانو مشتاق که توسط دیپا باستی، برنده مشترک این جایزه ترجمه شده، روز سه‌شنبه، ۳۰ ثور به عنوان برنده جایزه بین‌المللی بوکر سال ۲۰۲۵ معرفی شد.

این داستان‌ها که در فاصله‌ سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۳ نوشته شده‌اند، به‌خاطر سبک طنز‌آمیزشان مورد تحسین قرار گرفته و بازتابی از تنش‌های خانوادگی و اجتماعی‌اند که بانو مشتاق در سال‌های فعالیت خود به‌عنوان خبرنگار و وکیل با آن‌ها مواجه بوده است.

شخصیت‌های این کتاب شامل کودکان پرشور، ملاها و برادران سختگیر، مادربزرگ‌های جسور، شوهران درمانده و مادرانی است که دشواری‌های زیادی را تحمل می‌کنند.

با این‌حال، «چراغ دل» با انتقادهایی نیز روبه‌رو شده است. برخی منتقدان معتقدند که نویسنده در هر داستان، سطح تنش را آن‌قدر بالا می‌برد که برای برخی خوانندگان غیرقابل تحمل می‌شود.

هیئت داوران درباره این کتاب گفتند: «چراغ دل به بیان حقیقت می‌پردازد، شکاف‌های طبقاتی و مذهبی جامعه را با وضوح می‌کاود و چهره‌ فساد، ظلم، بی‌عدالتی و خشونت را عیان می‌سازد.»

بانو مشتاق، نویسنده این کتاب که وکیلی در ایالت کارناتاکا در جنوب هند است در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به نگارش ادبیات اعتراضی آغاز کرده است. او نویسنده شش مجموعه داستان کوتاه، یک رمان، یک مجموعه مقاله و یک مجموعه شعر است. بانو مشتاق به زبان کنادا «زبان محلی ایالت کارناتاکا» می‌نویسد و جوایز ادبی مهمی از جمله جوایز آکادمی ادبیات کارناتاکا را دریافت کرده است.

چراغ دل نخستین ترجمه بلند آثار او به زبان انگلیسی است. این مجموعه پیشتر به اردو، هندی نیز ترجمه شده است. دیپا باستی، برنده مشترک جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۵، مترجم این آثار ساکن منطقه کوداگو در جنوب هند است.