چرا سوریه در قبال جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل ساکت است؟

روزنامه جروزالم پست گزارش داد در حالیکه تنش میان جمهوری و اسرائیل به جنگی آشکار تبدیل شده، دولت سوریه تاکنون موضع‌گیری رسمی‌ای نداشته و در قبال تحولات اخیر سکوت اختیار کرده است.

جروزالم پست نوشت درگیری میان جمهوری اسلامی و اسرائیل به‌سرعت به یک رویارویی تمام‌عیار همراه با تبادل موشک‌های دوربرد تبدیل شده است.

با عبور مکرر موشک‌های دو طرف از حریم هوایی سوریه و نزدیکی دمشق، سکوت دولت سوریه گمانه‌زنی‌هایی را درباره محاسبات سیاسی و نظامی این کشور ایجاد کرده است.

جروزالم پست افزود دمشق تاکنون هیچ بیانیه رسمی‌ درباره این مناقشه صادر نکرده است.

سانه‌های دولتی سوریه نیز با اظهاراتی مبهم، صرفا بر «اهمیت حاکمیت سوریه» تاکید کرده‌اند، بی‌آن‌که موضع صریح دمشق در قبال جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل را بیان کنند.

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه در دوره انتقال قدرت، ۱۶ دلو ۱۴۰۳ از سیاست‌های تهران در قبال حکومت بشار اسد انتقاد کرد و گفت حضور شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی در سوریه تهدیدی برای کل منطقه بود.

الشرع پیش‌تر و در ۳۰ قوس نیز گفته بود مخالفان با ساقط کردن اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب بازگرداندند.

سکوت تحمیلی سوریه

جروزالم پست در ادامه گزارش خود نوشت برخی ناظران بر این باورند که سکوت سوریه بیش از آن‌که نتیجه یک راهبرد سیاسی سنجیده باشد، حاصل اجبار و شرایط تحمیلی است.

سمیر عبدالله، تحلیل‌گر سیاسی و استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه دمشق، در همین رابطه گفت: «اقتصاد شکننده و ظرفیت نظامی تحلیل‌رفته سوریه پس از بیش از یک دهه جنگ داخلی، به این کشور اجازه ورود به هیچ ماجراجویی سیاسی یا نظامی جدیدی را نمی‌دهد؛ حتی اگر از سوی متحدانش تحت فشار قرار گیرد.»

عبدالله شرایط کنونی سوریه را «حرکت بر روی لبه تیغ» توصیف کرد و افزود: «از یک سو، سوریه نمی‌تواند اتحاد سنتی خود را با ایران کنار بگذارد و از سوی دیگر، به‌خوبی آگاه است که ورود مستقیم یا حتی موضع‌گیری شفاهی در این درگیری، می‌تواند این کشور را در معرض حملات گسترده‌تر از سوی اسرائیل قرار دهد.»

فشار مسکو بر دمشق برای اتخاذ موضع بی‌طرف

یک منبع دیپلوماتیک غربی در بیروت در مصاحبه با رسانه «مدیا لاین» گفت روسیه در حال اعمال فشار بر سوریه است تا در قبال درگیری جمهوری اسلامی و اسرائیل بی‌طرف بماند.

این منبع که نخواست نامش فاش شود، افزود: «مسکو به دمشق هشدار داده از ورود علنی به درگیری یا فراهم کردن امکان استفاده علنی از خاک این کشور علیه اسرائیل خودداری کند، چرا که چنین اقدامی ممکن است به تنشی مهارناپذیر منجر شود و حضور نظامی روسیه در سوریه را نیز در معرض خطر قرار دهد.»

روسیه همچنان حضور نظامی قابل ‌توجهی در پایگاه هوایی حمیمیم در استان لاذقیه سوریه دارد.

حکومت سوریه نگران شعله‌ور شدن نارضایتی مردمی

برخی ناظران معتقدند حکومت سوریه از بیم واکنش‌های داخلی، از ورود به مناقشه حکومت ایران و اسرائیل پرهیز می‌کند.

در شرایطی که اقتصاد سوریه به‌شدت آسیب دیده، حتی حمایت نمادین دمشق از یکی از طرف‌ها می‌تواند به نارضایتی عمومی دامن بزند، به‌ویژه در مناطق جنوبی و غربی که پیش از این نیز صحنه اعتراضات بوده‌اند.

جروزالم پست نوشت: «این موضع‌گیری نشان می‌دهد دمشق در تلاش است مسیر دیپلوماتیک محتاطانه‌ای را طی کند؛ بدون محکوم کردن ایران یا تحریک اسرائیل، بر اصل حاکمیت ملی تاکید دارد و هم‌زمان از هرگونه درگیری مستقیم فاصله می‌گیرد.»

احتمال توافق سوریه و اسرائیل؟

جروزالم پست در ادامه گزارش خود نوشت برخی رسانه‌های غربی احتمال شکل‌گیری نوعی تفاهم میان سوریه و اسرائیل با میانجی‌گری روسیه برای مهار دامنه درگیری‌ها را مطرح کرده‌اند. با این حال، این گزارش‌ها تاکنون به‌صورت رسمی تایید نشده‌اند.

این رسانه افزود: «دمشق به‌خوبی آگاه است این جنگ، جنگ او نیست و هرگونه اشتباه محاسباتی می‌تواند با توجه به وضعیت شکننده اقتصادی و سیاسی کشور، پیامدهای فاجعه‌باری به‌همراه داشته باشد.»

یک مقام پیشین وزارت دفاع سوریه در همین رابطه گفت: «این جنگ، جنگ ما نیست ... اما هر شب از بالای سر ما عبور می‌کند.»