ایران و پاکستان در شش ماه گذشته ۱.۲ میلیون افغان را اخراج کرده‌اند

کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان روز شنبه اعلام کرد که از آغاز سال جاری میلادی تاکنون ۱.۲ میلیون افغان به گونه اجباری از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. این سازمان هشدار داد که اخراج گسترده مهاجران می‌تواند بحران در افغانستان را عمیق‌تر کند.

ایران و پاکستان در سال ۲۰۲۳ روند اخراج مهاجران افغان فاقد مدرک را آغاز کردند. کمیساریای عالی سازمان ملل می‌گوید از میان ۱.۲ میلیون افغان بازگشته، بیش از نیمی آن پس از ضرب‌الاجل جمهوری اسلامی در ۲۰ مارچ، از ایرانن به افغانستان بازگشته‌اند.

به گفته این سازمان، ایران در سال جاری بیش از ۳۶۶ هزار افغان، از جمله پناهندگان و افرادی در وضعیت مشابه پناهندگی را اخراج کرده است.

جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل نیز به افزایش اخراج مهاجران افغان دامن زده است. بالاترین تعداد بازگشت در ۲۶ جون ثبت شد که طی آن بیش از ۳۶ هزار افغان در یک روز از مرز عبور کردند.

عرفات جمال، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان در کابل گفت: «خانواده‌های افغان بار دیگر از خانه‌های خود بی‌جا می‌شوند. آنها با کمترین دارایی، خسته، گرسنه و هراسان از آینده‌ای که در کشوری که بسیاری هرگز در آن زندگی نکرده‌اند، وارد می‌شوند.»

او افزود زنان و دختران به‌ویژه نگران محدودیت‌های آزادی سفر و حقوق اولیه مانند آموزش و کار هستند.

بیش از نیمی از جمعیت افغانستان به کمک‌های بشردوستانه وابسته‌اند، اما مخالفت‌های جهانی با سیاست‌های طالبان و کاهش گسترده بودجه، وضعیت را وخیم‌تر کرده است. سازمان‌های کمک‌رسان و غیردولتی بسیاری از خدمات اساسی در عرصه صحت و معارف را کاهش داده‌اند.

محمد موحدی آزاد، دادستان کل ایران، روز شنبه گفت که اتباع خارجی غیرقانونی باید هرچه زودتر کشور را ترک کنند یا با پیگرد قانونی مواجه خواهند شد.

مقامات ایرانی می‌گویند از حدود شش میلیون افغان در ایران، حدود ۲.۵ میلیون نفر آن اقامت قانونی ندارند.

تعهد طالبان به عفو و کمک

اخیر رئیس‌الوزرای طالبان گفت که تمام افغان‌هایی که پس از فروپاشی دولت پیشین از کشور فرار کرده‌اند، می‌توانند آزادانه بازگردند و در امان خواهند بود.

با وجود عفو عمومی طالبان، سازمان ملل تایید کرد که طالبان شماری از نظامیان و کارکنان حکومت پیشین را بازداشت، شکنجه و در مواردی به قتل رسانده است.

شماری از مهاجرین به ویژه ماموران سابق امنیتی افغان از بازگشت به کشور به خاطر احتمال انتقام‌گیری طالبان به شدت نگران هستند.