با این که حکومت ترامپ بر هند به علت خرید نفت از روسیه تعرفه‌های سنگین تجاری وضع کرده است، اما دهلی به علت مزایای اقتصادی و جیوپولیتیکی رابطه با مسکو، در برابر فشارهای واشنگتن مقاومت می‌کند.
ترامپ، رئیس جمهور امریکا از تعرفه‌های سنگین برای دور کردن هند از روسیه استفاده می‌کند تا فشار بر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای پایان دادن به جنگ در اوکراین را افزایش دهد.
ظاهراً این فشارها پوتین را برای دیدار با ترامپ به آلاسکا کشانده است، اما کشورهای اروپایی هشدار می‌دهند که این حرکت می‌تواند یک مانور جدید و حتا یک دام فریب رهبر روسیه باشد.
روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت که دهه‌ها روابط نزدیک اقتصادی، سیاسی و نظامی دهلی و مسکو نشان می‌دهد که ترامپ در قانع کردن نارندرا مودی، صدراعظم هند، برای کنار گذاشتن این رابطه با چالش‌های زیادی روبرو است.
در روزهای اخیر، ترامپ از وابستگی شدید هند به واردات نفت روسیه و همچنین خرید تجهیزات نظامی از روسیه، انتقاد کرده است.
وزارت خارجه هند تعرفه‌های ترامپ را «نا عادلانه، نا موجه و غیر منطقی» خواند و وعده داد که هند «تمام اقدامات لازم را برای حفاظت از منافع ملی خود انجام خواهد داد.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم گفت که «کشورهای مستقل حق دارند که شرکای تجاری خود را انتخاب کنند.»
مودی به دنبال فشارهای واشنگتن با «دوست خود رئیس جمهور پوتین» صحبت مفصل تلفنی کرد و در حساب خود در اکس نوشت که دو کشور به مشارکت و روابط استراتژیک خود ادامه می‌دهند. مودی همچنان اعلام کرد که رئیس جمهور روسیه در پایان امسال از هند دیدار خواهد کرد.
وال استریت ژورنال نوشت که از زمان جنگ سرد، روسیه شریک ثابت قدم هند بوده است که روابط شان بر پایه معاملات تسلیحاتی، همکاری اقتصادی و حمایت دیپلوماتیک از دهلی در مواجهه با رقبای منطقه‌ای، چین و پاکستان، بنا شده است. از سوی دیگر، مسکو پس از افزایش تنش‌ها بین اتحاد جماهیر شوروی و چین در دهه ۶۰ میلادی، به هند نزدیک شد.
روسیه در چند دهه پس از آن، به هند بیش از یک میلیارد دالر وام برای خرید کالاهای نظامی و غیرنظامی روسی اعطا کرد. در کنار آن، روسیه نفت خام خود را به هند با ۱۰ تا ۲۰ درصد تخفیف، پایین‌تر از قیمت‌های جهانی فروخته است. حتا در زمانی، شوروی به هند اجازه داد که پول نفت خام سایبریا را با چای بپردازد تا دهلی ارز خارجی خود را حفظ کند.
وال استریت ژورنال نوشت که پالایشگاه‌های نفت در هند در سال‌های اخیر، به خصوص پس از تحریم انرژی روسیه از سوی غرب، با خرید نفت خام ارزان روسی سود توجهی به جیب زده اند.
پیوندهای هند و روسیه پس از حمایت امریکا از پاکستان، رقیب سرسخت هند، در جریان جنگ سرد و اعمال تحریم‌ها علیه دهلی در ۱۹۷۴ و ۱۹۹۸ به علت آزمایش‌های هسته‌ای این کشور، قوی‌تر شد.
هرش وی. پنت، از بنیاد تحقیقاتی آبزرور در دهلی گفت: «بسیاری از هندی‌ها وقتی به گذشته می‌نگرند، روسیه را شریکی قابل اعتماد در می‌یابند. بسیاری در هند معتقدند که امریکا همیشه به پاکستان تمایل بیشتری داشته است.»
هند در جنگ اوکراین بیطرفی خود را حفظ کرد و به موج تحریمهای غرب علیه روسیه نپیوست. بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی، از جمله متحدان امریکا در خاورمیانه، همین سیاست را دنبال کردند. آنها برخلاف دوران جنگ سرد، با تمام قدرتهای جهانی روابط خود را گسترش میبخشند و آن را سودمند میدانند.
البته، هند تنها کشور آسیایی نیست که از انزوای اقتصادی روسیه سود برده است. چین نیز بزرگترین خریدار نفت خام و داراییها در داخل روسیه است. اما به گفته وال استریت ژورنال، در مسکو یک نگرانی پنهان در مورد وابستگی بیش از حد به چین وجود دارد و این به نوبه خود رابطه روسیه با هند را بااهمیت کرده است. در عین حال، هند نیز به چین به عنوان یک رقیب که با آن درگیری مرزی داشته، مینگرد.
این روزنامه امریکایی میافزاید که نفت ارزان برای هند با ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت و با اقتصاد در حال رشد، حیاتی است. بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، این کشور سریعترین مصرفکننده نفت در جهان است و از نظر کل مصرف، تنها پس از ایالات متحده و چین قرار دارد. نیازهای عظیم انرژی آن با واردات ۹۰ فیصد نفت خام از خارج تامین میشود.
طی سه سال گذشته، تجارت بین هند و روسیه به ۶۹ میلیارد دالر رسیده است که رقمی بیسابقه است و با خرید نفت افزایش یافته است. هند تیل روسی را با نرخ ارزانتری در داخل میفروشد و مشتقات یا فرآوردههای نفتی آن را در خارج با سود بیشتری صادر می‌کند.
وال استریت ژورنال به نقل از سید اکبرالدین، سفیر سابق هند در سازمان ملل نوشت که فروش ارزان نفت روسیه به هند در آینده نزدیک ادامه خواهد یافت و با توجه به قیمت و تاثیر آن بر بودجه کشور، هیچ بدیلی دیگر برای آن وجود ندارد.
البته، به گفته وال استریت ژورنال، اطلاعات موجود نشان می‌دهد که شرکتهای نفتی هندی در هفتههای اخیر با کاهش واردات، ریسک خرید نفت روسی را کمتر کردهاند. این شرکتها کوشش کرده اند واردات خود را از منابع دیگر از جمله خاورمیانه و غرب آفریقا افزایش دهند، اما نمیتوانند واردات نفت روسیه را به طور کامل قطع کنند.
سومیت ریتولیا، تحلیلگر ارشد شرکت کپلر به این روزنامه گفت: «جایگزین کردن نفت روسی کار آسانی نیست. زیرا، از نظر لجستیکی دلهرهآور، از نظر اقتصادی دردناک و از نظر جیوپولیتیکی پرمخاطره است.»
