شورای امنیت سازمان ملل در ماه سپتامبر نشستی درباره افغانستان برگزار می‌کند. رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان آخرین گزارش خود را به این شورا ارائه می‌کند و یک نماینده جامعه مدنی و کمیشنر حقوق بشر سازمان ملل نیز در این نشست سخنرانی خواهند کرد.
شورای امنیت سازمان ملل گفت که مأموریت رزا اوتونبایوا، رئیس هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در ماه سپتامبر پایان خواهد یافت.
وخامت حقوق بشر در افغانستان
این شورا اعلام کرد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان به ویژه برای زنان و دختران همچنان وخیم است.
شورای امنیت با اشاره به بازداشت‌های اخیر زنان و دختران توسط طالبان در کابل، گفت که تازه‌ترین گزارش یوناما درباره وضعیت حقوق بشر در افغانستان که در ۱۰ آگست منتشر شد، نمونه‌های مشخصی از نقض حقوق بشر توسط طالبان را برجسته می‌کند.
شورای امنیت نوشته است که گروهی از کارشناسان مستقل حقوق بشر که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل منصوب شده‌اند، در چهادهم آگست امسال از جامعه بین‌المللی خواستند که حاکمیت استبدادی طالبان را رد کرده و در برابر تلاش‌ها برای عادی‌سازی رژیم طالبان مقاومت کند.
این شورا به گزارش ریچارد بنت، گزارشگر سازمان ملل برای افغانستان اشاره کرده که در آن گفته است طالبان از نظام قضایی و حقوقی افغانستان به‌عنوان ابزاری برای سرکوب زنان، دختران و افراد دگرباش جنسی استفاده می‌کند.
حکم بازداشت رهبر و قاضی‌القضات طالبان
شورای امنیت گفت که دیوان کیفری بین‌المللی برای هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، و عبدالحکیم حقانی، رئیس دادگاه عالی این گروه حکم بازداشت صادر کرده است. به گفته این شورا، این تصمیم پس از آن گرفته شد که دادگاه کیفری بین‌المللی به این نتیجه رسید که دلایلی مبنی به ارتکاب «جنایت علیه بشریت» از نوع آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت از سوی این این دو مقام طالبان وجود دارد.
شورای امنیت به بیانیه اخیر بخش زنان سازمان ملل اشاره کرده که در آن آمده است که زنان در افغانستان در آستانه حذف کامل از عرصه عمومی قرار دارند.
بحران بشری در افغانستان
شورای امنیت می‌گوید که افغانستان همچنان با یکی از شدیدترین بحران‌های انسانی در جهان روبه‌رو است. به گفته این شورا انتظار می‌رود در سال جاری ۲۲.۹ میلیون نفر از مردم افغانستان ــ بیش از نیمی از جمعیت کشور ــ به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. سطح ناامنی غذایی در افغانستان بالا است، به‌طوری‌که برآورد می‌شود ۱۲.۶ میلیون نفر از ماه مارچ تا اپریل ۲۰۲۵ با سطوح بحرانی یا اضطراری ناامنی غذایی حاد مواجه بوده‌اند.
بازگشت مهاجران
شورای امنیت گفت که تلاش‌ها برای ارائه کمک‌های بشردوستانه در افغانستان همچنین با روند اخراج ادامه‌دار افغان‌ها از کشورهای همسایه پیچیده‌تر شده است. بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، در سال ۲۰۲۵ بیش از ۱.۵ میلیون افغان از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند.
این شورا تاکید کرد که بازگشت‌کنندگان افغان در معرض خطر آزار و شکنجه، مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز و یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر قرار دارند.
تلاش طالبان برای خروج از انزوا
شورای امنیت نوشته است که طالبان به تلاش‌های خود برای نزدیک‌تر شدن به جامعه بین‌المللی ادامه داده است. اقدام روسیه برای به رسمیت شناسی طالبان و نشست اخیر وزیران خارجه چین، پاکستان و طالبان در کابل از جمله اقدامات طالبان برای خروج از انزوا و نزدیک شدن به جامعه بین‌المللی از جمله مواردی است که شورای امنیت به آن اشاره کرده است.
روند دوحه
شورای امنیت سازمان ملل تاکید کرده است که یوناما و شرکت‌کنندگان در روند دوحه در حال کار بر روی نقشه‌ای برای تعامل سیاسی با [طالبان] هستند که در گزارش ارزیابی مستقل افغانستان توصیه شده است.
این ارزیابی مستقل، در میان دیگر موارد، چارچوبی برای تعامل با طالبان ارائه داده است که فعالیت‌های سیاسی، بشردوستانه و توسعه‌ای در افغانستان را هدایت خواهد کرد.
شورای امنیت سازمان ملل تصریح کرده است که امتناع مداوم طالبان از پایبندی به تعهدات بین‌المللی افغانستان به‌ویژه در ارتباط با حقوق زنان و دختران، یکی از مسایل اصلی شورای امنیت است و در تضاد مستقیم با توصیه‌های ارزیابی مستقل افغانستان قرار دارد.
این شورا همچنین افزوده است که اعضای شورای امنیت می‌توانند «نشست غیررسمی با نمایندگان اداره امور سیاسی و صلح سازی سازمان ملل و یوناما برگزار کنند تا درباره گام‌های احتمالی در واکنش به اقدامات طالبان بحث کنند.»
این شورا می‌گوید اعضای آن می‌توانند همچنین نشستی با نمایندگان بخش زنان سازمان ملل، دفتر کمیسار عالی حقوق بشر و گزارشگر ویژه حقوق بشر افغانستان برای بررسی راه‌های فشار بر طالبان برگزار کنند.
تهدید تروریسم از ناحیه افغانستان
تهدید تروریسم از ناحیه افغانستان از دیگر مسایل کلیدی است که شورای امنیت به آن اشاره کرده و گفته است که اعضای این شورا خواستار افغانستان «صلح‌آمیز، شکوفا، عاری از تروریسم و دارای حکومت فراگیر است، اما در روش دستیابی به آن اختلاف دارند.»
شورا به موضع امریکا، فرانسه و بریتانیا اشاره کرده که معتقدند طالبان باید به هنجارهای بین‌المللی پایبند باشد تا مشروعیت بین‌المللی و کمک‌های توسعه‌ای دریافت کند.
