نمایندگی سازمان‌ملل در افغانستان در روز جهانی سوادآموزی (۱۷ سنبله)، با تاکید بر «میراث غنی ادبی افغانستان» خواستار دسترسی همه به‌ویژه زنان و دختران افغان به آموزش شد. در همین‌حال یونسکو نیز اعلام کرده است که در سراسر جهان دستکم ۲۷۲ میلیون کودک و نوجوان از مکتب بازمانده‌اند.
یوناما روز دوشنبه، ۱۷ سنبله، در صفحه اکس خود نوشته است که «کتاب‌ها نه تنها منبع دانش‌اند، بلکه راهی به سوی رفاه پایدار نیز به‌شمار می‌روند.»
از سال ۱۹۶۷ بدین‌سو، روز جهانی «سوادآموزی» هر سال در تاریخ ۸ سپتامبر در سراسر جهان برگزار می‌شود تا اهمیت حیاتی سواد در ایجاد جامعه‌ای باسوادتر، عادلانه‌تر، صلح‌آمیزتر و پایدارتر، به سیاست‌گذاران، متخصصان و عموم مردم یادآوری شود.
یونسکو به مناسبت روز جهانی «سوادآموزی»، سواد را یک حق بنیادین انسانی برای همه دانسته و گفته با وجود پیشرفت‌ها، دستکم ۷۳۹ میلیون جوان و بزرگسال در سراسر جهان هنوز از مهارت‌های ابتدایی سواد محروم هستند.
بر مبنای آمار سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، از هر ۱۰ کودک، ۴ کودک به مهارت‌های ابتدایی خواندن نیز دسترسی ندارد و ۲۷۲ میلیون کودک و نوجوان از مکتب بازمانده‌اند.
با این‌حال شعار امسال «روز جهانی سوادآموزی»، «ترویج سواد در عصر دیجیتال» انتخاب شده است. یونسکو بدین باور است که ابزارهای دیجیتال می‌توانند فرصت‌های یادگیری را برای گروه‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده، از جمله میلیون‌ها جوان و بزرگسالی که فاقد مهارت‌های ابتدایی سواد هستند، گسترش دهد.
این روز در حالی تجلیل می‌شود که بر مبنای آمارها از بدو حاکمیت طالبان بر افغانستان، حدود ۲.۲ میلیون دختر از رفتن به مکتب منع شده‌اند. پیشتر یونسکو هشدار داد که در صورت ادامه محدودیت‌ها تا ۲۰۳۰، شمار دختران محروم از آموزش به بیش از ۴ میلیون نفر خواهد رسید.
به‌رغم درخواست‌های مکرر و فشار جامعه جهانی بر طالبان مبنی بر لغو آموزش زنان و دختران، این گروه تاکنون از موضع خود عقب‌نشینی نکرده است.
افزون بر آن، کمبود ساختمان‌های مناسب مکتب، آب سالم، امکانات بهداشتی و کمبود معلمان واجد شرایط به ویژه زنان باعث شده است که به گفته صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) حدود چهار میلیون کودک در افغانستان از آموزش محروم شده‌اند.
