صندوق کودکان سازمان ملل (یونسیف) اعلام کرد که بیش از ۲ میلیون کودک از آموزش محروم اند و بیش از ۹۰ درصد کودکان ده‌ساله در افغانستان قادر به خواندن متن‌های ساده نیستند. به گفته این سازمان، شاگردان «مکتب می‌روند اما چیزی یاد نمی‌گیرند.»
یونسیف این وضعیت را پیامد سیاست‌های ضعیف و محدودکننده طالبان در نظام آموزشی دانسته است.
صندوق کودکان سازمان ملل روز چهارشنبه در گزارشی مشترک با یونسکو اعلام کرد که بررسی‌های آن‌ها نشان می‌دهد که آموزش در مقطع متوسطه هم برای دختران و هم پسران دچار بحران است و آن را معضل عمیق «یاد نگرفتن در مکتب» توصیف کرده است.
این نهاد وابسته به سازمان ملل در بیانیه‌ای گفت که محدودیت‌های دست‌و‌پاگیر، سرمایه‌گذاری اندک طالبان در نظام آموزشی، دختران و پسران را از کسب مهارت‌های لازم برای یادگیری و مشاغل آینده محروم کرده است.
در گزارش آمده است که «فقر یادگیری» در افغانستان به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است.
کمبود شدید آموزگار، به ویژه در میان زنان، محدودیت منابع آموزشی، تغییرات مکرر در برنامه درسی، نظارت ضعیف و ضعف زیرساخت‌ها، کیفیت آموزش را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
بر بنیاد گزارش، تقریباً نیمی از مکاتب افغانستان فاقد آب آشامیدنی سالم، امکانات بهداشتی یا سیستم گرمایش هستند و بیش از هزار مکتب به دلیل تخریب ناشی از سال‌ها جنگ و رویدادهای طبیعی غیر قابل استفاده مانده اند.
بخش آموزش افغانستان تحت فشار شدید بحران‌های انسانی قرار دارد. بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۵ حدود ۸.۹ میلیون کودک، از جمله ۸۸۸ هزار کودک دارای معلولیت، به حمایت‌های آموزشی اضطراری نیاز دارند.
در گزارش گفته شده است اخراج گسترده مهاجران از ایران و پاکستان از سال ۲۰۲۳، بیش از ۲.۷ میلیون نفر را به کشور بازگردانده که ۶۰ درصد آن‌ها کودکان و جوانان هستند.
یونیسف و یونسکو از مقامات طالبان خواسته اند که ممنوعیت آموزش متوسطه و عالی دختران و زنان را فوراً لغو کنند. اگر این ممنوعیت ادامه پیدا کند، یونیسف پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۳۰، نزدیک به چهار میلیون دختر از آموزش متوسطه محروم خواهند شد که به گفته این سازمان این امر پیامدهای عمیقی برای آینده کشور خواهد داشت.
یونسکو نیز هشدار داده است که تعلیق آموزش عالی زنان می‌تواند تا سال ۲۰۶۶، خسارتی حدود ۹.۶ میلیارد دالر به اقتصاد افغانستان وارد کند، که معادل دو سوم تولید ناخالص داخلی کنونی کشور است.
