رهبر طالبان، به وزارت انرژی و آب دستور داده است تا هرچه زودتر کار ساخت بند در دریای کنر آغاز شود. عبداللطیف منصور، وزیر انرژی و آب به نقل از هبت‌الله آخندزاده گفت که نباید منتظر شرکت‌های خارجی بمانند و با شرکت‌های داخلی برای آغاز پروژه‌های بندسازی قرارداد امضا کنند.
منصور گفت که «افغان‌ها حق دارند آب‌های کشور خود را مدیریت کنند.»
رودخانه کنر یکی از پنج رودخانه اصلی افغانستان به‌شمار می‌رود. این رودخانه از چترال سرچشمه می‌گیرد و پس از طی کردن حدود ۴۸۲ کیلومتر به رودخانه اصلی کابل پیوسته و دوباره به پاکستان باز می‌گردد.
بخش اعظم آب رودخانه کابل به پاکستان سرازیر می‌شود. پاکستان با کمبود آب روبروست و برخی ایالت‌ها از جمله خیبرپختونخوا به آب افغانستان وابسته اند. افغانستان سرشار از منابع آبی است. اما دهه‌ها بحران سبب شده است که از منابع آبی کشور به درستی استفاده نشود.
حساسیت پاکستان
تاکید بر ساخت بند بر دریای کنر در حالی مطرح می‌شود که روابط میان اداره طالبان و پاکستان در هفته‌های اخیر با تنش و درگیری همراه بوده است. موضوع آب یکی از مسایل حساس میان دو کشور به شمار می‌رود. افغانستان و پاکستان هیچ معاهده آبی ندارند و تقسیم آب بر اساس عرف صورت می‌گیرد.
اخیرا برخی رسانه‌های پاکستان گزارش دادند که این کشور در نظر دارد مسیر آب رودخانه چترال را از افغانستان منحرف کند و آن را به سوی دریای سوات امتداد دهد.
روزنامه نیشن به نقل از یک منبع حکومت پاکستان نوشت که اسلام آباد می‌خواهد جریان آب چترال را قبل از اینکه با دریای کنر و کابل در افغانستان یکجا شود، به دریای سوات منحرف کند.
سال قبل پس از رسانه‌ای شدن برنامه طالبان برای سدسازی در شرق افغانستان، جان اچکزی یک مقام سابق ایالتی پاکستان نوشت که «تصمیم یک‌جانبه طالبان افغانستان برای ساخت سد بر رودخانه کنر، که به نام رود چترال نیز شناخته می‌شود، اقدامی خصمانه علیه پاکستان تلقی خواهد شد.» وی افزود: «اگر طالبان بدون مشارکت پاکستان این سد را بسازد، پیامدهای جدی‌ای از جمله تشدید تنش‌ها و احتمال درگیری به دنبال خواهد داشت.»
یک فعال بلوچ نیز نوشت که اقدام طالبان برای سدسازی در کنر، هم‌راستا با اقدامات هند است که تلاش دارد جریان آب را به روی پاکستان قطع کند.
اما طالبان پیوسته بر سدسازی در شرق افغانستان به ویژه دریای کنر تاکید می‌کند.
عبداللطیف منصور گفته بود که برخی کشورهای همسایه از اینکه «افغانستان صاحب آب‌های خود شده است»، ناراحت‌اند.
او حدود دوماه پیش در گفت‌وگویی اختصاصی با تلویزیون شمشاد، ساخت بند بر دریای کنر را از اولویت‌های اصلی حکومت طالبان خوانده و با استناد به گفته‌های هبت‌الله اظهار کرده بود: «اگر اکنون در کنر بند نسازیم، هرگز نخواهیم توانست.»
منصور افزود که ظرفیت تولید انرژی و برق در دریای کنر در هیچ نقطه دیگر افغانستان وجود ندارد.
او در صحبتهایش به تنشهای آبی با سایر همسایهها نیز پرداخته و گفته بود که کشورهای آسیای مرکزی در طول دهه‌ها از آب‌های افغانستان استفاده کرده و در خاک خود به ساخت بندها پرداختهاند. وی با اشاره به پروژه کانال قوشتپه گفت: «حتا ساخت چند کانال دیگر مانند قوشتپه نیز نمیتواند آبی را که در گذشته هدر رفته است، جبران کند.»
وزیر انرژی و آب طالبان همچنان از سفر خود به ترکمنستان یاد کرده و گفته است که مقامهای آن کشور خواهان پایبندی طالبان به معاهدات آبی شدهاند و مدعی بودند که در دوران شوروی، آب میان کشورها سهمیهبندی شده بود. اما منصور تاکید کرد که «طالبان به معاهداتی که در دوران اشغال امضا شده، پایبند نیستند.»
منصور گفته است که به جز ایران، افغانستان با هیچ کشور همسایه معاهده آبی ندارد و به همین دلیل، سدسازی در سایر حوزهها مانعی ندارد. او تاکید کرده است که طالبان به معاهده آبی با ایران پایبند بودهاند.
به رغم دستور رهبر طالبان، منصور از کمبود بودجه برای پروژه‌های بندسازی شکایت کرده و گفته است که بارها از سرمایهگذاران داخلی و خارجی خواستهاند تا در طرحهای آبی از جمله پروژه انتقال آب پنجشیر به کابل سرمایهگذاری کنند، اما آنان تنها وعده دادهاند و عملی انجام ندادهاند.
وزارت انرژی و آب طالبان در اسد ۱۴۰۳ گفته بود که شرکت چینی گوسان انرژی، «آماده سرمایهگذاری» در بندهای بشال، ساگی و سرتاق در کنر برای تولید برق است. عبداللطیف منصور وزیر انرژی و آب طالبان مدعی شد با اعمار بندهای کنر، «افغانستان به سایر کشورهای همسایه برق صادر خواهد کرد.»
با اظهارات وزیر انرژی طالبان مشخص نیست که سرمایه گذاران داخلی چقدر مایل به ساخت بند دریای کنر هستند و آیا توانایی فنی این کار را دارند یا نه.
