اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین، برای حل بحران افغانستان خواهان گفت‌وگوی ملی شد. او می‌گوید که تنها منافع و ارزش‌های ملی می‌تواند افغان‌ها را گردهم آورد و اجماع ملی از طریق گفت‌وگوهای گستردهٔ داخلی و خارجی باید هموار شود.
آقای غنی گفت که اگر مردم بخواهد او آماده است برای خروج افغانستان از بحران نقش ایفا کند.
اشرف غنی نوشت افغانستان از یک مرحلهٔ بسیار حساس تاریخی می‌گذرد که همراه با «خطرهای بزرگ» و فرصت است.
او روز پنجشنبه در یادداشتی در اکس نوشت که «در میان این کشمکش‌ها و انتخاب‌ها؛ میان امید و ناامیدی، اعتماد و بی‌اعتمادی، راه راست و راه گمراهی، مردم خواهان یک گفت‌وگوی فوری و بنیادی‌اند؛ گفت‌وگویی که مرزهای منافع ملی را برای آنان روشن ساخته و راه رسیدن به یک اجماع لازم را هموار کند.»
آقای غنی تاکید کرد که اکنون باید به طور جدی محور گفتمان ملی برای تعیین اهداف افغان‌ها مشخص شود که به گفته او چگونه روابط افغانستان دوباره با جهان تنظیم شود.
او با اشاره به اخراج اجباری مهاجران افغان از کشورها، زلزله‌های ویرانگر، بلایای طبیعی و حملات نظامی پاکستان به مناطق مختلف افغانستان، وضعیت کشور را «نابسامان» خوانده است.
به گفته وی، اقدامات برای بیرون رفت از بحران جدی‌تر شده است.
رئیس‌جمهور پیشین افغانستان می‌گوید که اگر انتخاب آینده باشد، باید راه را برای اجماع و شرکت اکثریت هموار کرد.
اشرف غنی تاکید کرد که «بقای ما در همدیگر پذیری تامین صلح پایدار و ترکیب تحول و تداوم نهفته است.»
او گفت: «اگر راه پذیرش یکدیگر را برمی‌گزینیم، باید روشن کنیم که تمرکز بر آینده خواهد بود یا گذشته؛ چگونه میان گذشته و آینده توازن برقرار کنیم؛ آیا فوراً آغاز کنیم و به پیش رویم یا همچنان توقف کنیم و چشم بر گذشته بدوزیم.»
آقای غنی در این یادداشت گفته است که صلح پایدار، بنیان حاکمیت ملی و مشروعیت آینده است. او گفته صلح و حاکمیت مشروع ملی پیش‌شرط ثبات، امنیت ملی، رشد اقتصادی، رفاه مردمی و پذیرش جهانی، اسلامی و منطقه‌ای است.
وی افزوده است که افغان‌ها در ۴۷ سال گذشته از این حقوق و مزایا محروم بوده‌اند یا محروم نگه داشته شده‌اند.
اشرف غنی پیش از این نیز گفته بود که باید یک جرگه مردمی برای تغییر وضعیت کشور برگزار شود و تغییر باید به یک بحث ملی تبدیل شود.
او اظهار امیدواری کرده بود که «امانت مشروعیت» را که مردم به او سپردند بتواند به «» بسپارد.
اشرف غنی در یادداشت جدید خود گفته است که برای خود چیزی نمیخواهد و در پی آن هم نیست.با این حال او افزوده است که اگر نیاز و خواست مردم باشد، آماده است برای بیرون رفت از بحران و نشان دادن ارائه راههای سازنده سهم خود را ادا کند.
حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان نیز بارها خواهان «آغاز بیدرنگ مذاکرات بینالافغانی» و گفت‌وگوی ملی برای صلح پایدار شده است.
جامعه جهانی و دیگر جریانهای سیاسی مخالف طالبان نیز همواره خواهان گفت‌وگوی بینالافغانی شده‌اند. اما طالبان به این درخواستها بیاعتناست.
مقامات طالبان میگویند که با تسلط این گروهف افغانستان از بحران خارج شده و افغان‌ها تحت اداره طالبان گردهم بیایند.
