کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نتایج گزارش این نهاد را بازنشر کرده که دهها مورد کاستی در انجام عملیات تخلیه از کابل را نشان می‌دهد. این گزارش بایدن و کامالا هریس را هدف قرار داده و آنها را به «چشم‌پوشی آگاهانه» از پیامدهای «خروج آشفته» از افغانستان متهم کرده است.
این کمیته امروز جمعه، ۷ قوس در حساب کاربری خود در اکس نوشته است که در تحقیقات انجام شده درباره خروج دولت بایدن از افغانستان در فاصله سال های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴، خلأهای جدی در روند بررسی سوابق شهروندان افغان شناسایی شده است.
در بخش ویژه این گزارش درباره روند راستی‌آزمایی، گفته شده است که چالش‌های قنسولی در میدان هوایی حامد کرزی، از جمله نبود اسناد و نبود سیستم ثبت داده، به روندی معیوب در بررسی سوابق انجامیده است که هزاران نفر را پس از پایان عملیات تخلیه در وضعیت نامعلوم قرار داده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا، ساعاتی پس از حمله یک شهروند افغان به دو سرباز گارد ملی، روند پذیرش افغان ها را متوقف کرد و جو بایدن را متهم کرد که ده ها هزار افغان را بدون ارزیابی کافی وارد امریکا کرده است.
به نظر می‌رسد که کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده، تصمیم با بازنشر این گزارش را همزمان با انتقاد ترامپ از بایدن و معاون او کامالا هریس گرفته که آن را به کوتاهی در برابر امنیت ملی امریکا در زمان انتقال افغانها متهم کرده است.
در این گزارش آمده است که دولت امریکا در جریان تخلیه «هیچ تصویری نداشت که آیا افرادی که تخلیه می‌شدند تهدید به شمار می‌روند یا نه». کارمند دیگری روایت کرده است که یک هواپیما پس از آن که در جریان بررسی ثانوی، چند نفر از مسافران علامت سرخ گرفته‌اند، دوباره به کابل برگشته است. به نوشته گزارش، در مورد دومی هواپیما اجازه یافته است به یک کشور ثالث برود.
در این گزارش به نقل از کارمندان میدان هوایی کابل آمده است که پنج نفر از مسافران پاسپورت های امریکایی در دست داشتند که متعلق به خودشان نبوده است.
گزارش در ادامه توضیح می‌دهد که مشکل اسناد و هویت تنها به مرحله سوار شدن در کابل محدود نمانده و پس از خروج از افغانستان نیز ادامه یافته است. به گفته گریتا هولتز، سفیر امریکا در دوحه، شمار قابل توجهی از افغان‌های تخلیه شده بدون «هیچ نوع مدرک واقعی شناسایی» وارد قطر شدند. او شهادت داده است که در بسیاری از خانواده ها فقط یک عضو دارای مدرک امریکایی بوده و بقیه وابسته‌ها بدون مدارک رسمی همراه شده‌اند.
در بخش دیگری از گزارش به نابودی عمدی اسناد در سفارت امریکا در کابل اشاره شده است. یک کارمند وزارت خارجه امریکا گفته است پس از رسیدن طالبان به دروازه سفارت، پاسپورت‌ها و برچسب‌های ویزا را در ظرف‌های پلاستیکی جمع کرده‌اند و در نهایت، رهبری سفارت تصمیم گرفته است پاسپورت‌ها را بسوزاند تا به دست طالبان نیفتد. در نتیجه، پاسپورت‌ها و ویزاهای متعلق به شهروندان امریکا، اتباع کشورهای ثالث و متقاضیان ویزای مهاجرت ویژه از بین رفته است و بسیاری از کسانی که باید تخلیه می‌شدند عملا بدون مدرک باقی مانده‌اند.
گزارش می‌افزاید که وزارت خارجه برای رفع کمبود اسناد، راهکاری موسوم به «پاسپورت ورودی» را به کار گرفته است؛ بر اساس این طرح، برای گروهی از افغان‌های واجد شرایط نامه‌های الکترونیکی فرستاده شده که به آنان وعده می‌داد با نشان دادن این ایمیل می‌توانند به میدان هوایی راه یابند. در متن گزارش آمده است که این پاسپورت‌های ورودی به‌سرعت جعل شده و گروه‌هایی که واجد شرایط تخلیه نبودند نسخه‌های جعلی آن را تهیه کردند. به گفته یک کارمند وزارت خارجه، این طرح «نه تنها مشکل را حل نکرد، بلکه باعث شد جمعیت متقلب بیشتری به میدان هوایی هجوم بیاورد» و تشخیص افغان‌های واقعاً واجد شرایط را دشوارتر کند.
بازرس ویژه وزارت خارجه نیز در ارزیابی خود نتیجه گرفته است که سیستم تشخیص و شناسایی وزارت خارجه در جریان این عملیات ناکام مانده بود.
در متن گزارش آمده است که این وضعیت، هم نیروهای امریکایی و هم کارمندان وزارت خارجه را در معرض تهدید مستقیم قرار داده و در نهایت به حمله مرگبار داعش خراسان در دروازه «ابِی گیت» انجامیده است. حمله ای که در آن ۱۳ نظامی امریکایی و بیش از ۱۷۰ غیرنظامی افغان کشته شدند و ده ها تن دیگر زخم برداشتند.
گزارش ادعا می کند که پس از خروج، امنیت ملی امریکا تضعیف شده، افغانستان بار دیگر به «پناهگاه گروههای تروریستی» بدل شده و اعتبار امریکا در جهان آسیب دیده است.
در گزارش نقل شده است که یک مقام ارشد ضدتروریزم در شورای امنیت ملی، روند تخلیه را یک قطار آهستهالسیر بهسوی حادثه توصیف کرده و گفته است از دید او ناکامی قطعی بوده، هرچند تنها پرسش این بوده که شدت این ناکامی چقدر خواهد بود.
هرچند این گزارش سال گذشته تکمیل شده، اما کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا آن را امروز منتشر کرده است. این نهاد در حالی این گزارش را بازنشر کرده که روز چهارشنبه عبدالرحمان لکنوال، شهروند افغان، در واشنگتن دیسی به دو سرباز گارد ملی امریکا حمله کرد و دستکم یک تن بر اثر شدت جراحات درگذشت.
بسیاری از مهاجران افغان که در سالهای اخیر به امریکا رفتهاند، این روزها از آنچه «موج افغانهراسی» میخوانند ابراز نگرانی کرده‌اند و میگویند که فضای عمومی پس از این رویداد برای جامعه افغان‌های مقیم امریکا دشوار شده است.
