در پی یک حادثه ترافیکی در ایالت بلوچستان پاکستان، ۹ شهروند افغانستان جان باختند و ۶ نفر دیگر زخمی شدند. مقامهای محلی میگویند این رویداد شنبه، ۲۹ قوس در نتیجه برخورد یک موتر مسافربری با یک تانکر گاز در منطقهای دورافتاده این ایالت رخ داده است.
منابع محلی گفتند که سرنشینان این موتر قصد داشتند از طریق خاک پاکستان به ایران سفر کنند. بر اساس اطلاعات ارائهشده، در زمان وقوع حادثه ۲۱ نفر در داخل موتر حضور داشتند. راننده موتر نیز جان باخته است.
مقامها افزودهاند که تمامی سرنشینان این موتر شهروندان افغانستان بودهاند. اجساد قربانیان، به افغانستان منتقل شدند.
مقامهای ایالت بلوچستان گفتهاند که مهاجرت این افراد به ایران احتمالاً توسط یک شبکه شبهسازمانیافته قاچاق انسان انجام شده است.
علی احمد جلالی، وزیر داخله پیشین افغانستان و استاد دانشگاه در ایالات متحده، در اظهاراتی به مقایسه سه رهبر گروه طالبان پرداخت و هبتالله آخندزاده، رهبر فعلی این گروه را نیرومندتر از ملا عمر و اختر محمد منصور، دو رهبر پیشین توصیف کرد.
آقای جلالی در مصاحبه با افغانستان اینترنشنال گفت که ملا محمد عمر، بنیانگذار و رهبر طالبان که از قوم هوتک بود، یک ملای محلی از منطقهای محدود به شمار میرفت.
به گفته او، ملا عمر پناهگاه قومی ضعیفی داشت و از نظر دانش فقهی و شرعی نیز به پای هبتالله آخندزاده نمیرسید. آقای جلالی در ادامه گفت که قدرت ملا عمر به اندازهای نبود که رهبر کنونی طالبان داراست.
ملا عمر در سال ۱۳۹۲ خورشیدی درگذشت، اما مرگ او دو سال بعد علنی شد و هنوز ابهاماتی در مورد علت دقیق مرگ او وجود دارد. پس از ملا عمر، اختر محمد منصور، رهبر طالبان شد.
به نظر آقای جلالی، ملا اختر محمد منصور، جانشین ملا عمر، حتی ضعیفتر از هر دو رهبر دیگر طالبان بوده است.
وزیر داخله سابق، منصور را بیشتر یک تاجر توصیف کرده تا یک رهبر ایدئولوژیک.
ملا اختر محمد منصور در سال ۱۳۹۵ خورشیدی در حمله هوایی نیروهای امریکایی در نزدیکی مرز ایران و پاکستان کشته شد.
این استاد دانشگاه گفت که هبتالله آخندزاده که از قبیله نورزایی است، پایگاه قومی محکمی در قندهار ایجاد کرده و قلمرو بزرگی برای خود ساخته است.
آقای جلالی گفت که «هبتالله خود را از نظر فقهی و علمی برتر از دیگران میداند.» او فکر میکند که در راه طالبان قربانی داده است، از جمله اینکه بنا به یک روایت مشهور، یکی از فرزندانش به عنوان مهاجم انتحاری در نبرد با نیروهای امریکایی کشته شده است.
به گفته این استاد دانشگاه، رهبر کنونی طالبان تلاش میکند تحتالشعاع دیگران قرار نگیرد و حتی گارد ویژهای «شبیه محافظان امپراتورهای روم» برای خود تشکیل داده است.
او در پیوند به استقرار هبتالله در قندهار گفت که آخندزاده خود را برتر از حکومت میداند، زیرا منبع مشروعیتش را نه مردم، بلکه الهی میپندارد.
آقای جلالی گفت که رهبر طالبان برای دوام رژیم خود به پایگاههای سنتی مانند مدارس دینی و قبیله تکیه دارد. به همین دلیل، تعداد مدارس دینی را افزایش داده تا استحکام رژیم تضمین شود و دستوراتش بهتر اجرا شوند.
هبتالله در چهار سال گذشته قدرت خود را در اداره طالبان تثبیت کرده است. او شبیه ملاعمر در انظار عمومی ظاهر نمیشود.
طالبان اعلام کرد که نیروهای سرحدی بازرسی موترهای حامل مهاجران اخراجی در گذرگاه تورخم را برای جلوگیری از قاچاق کالاهای پاکستانی آغاز کردهاند.
صدیقالله قریشی، رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت ننگرهار، هشدار داده است که در صورت انتقال کالاهای غیرقانونی توسط رانندگان، مجوز کار آنان لغو خواهد شد و اگر شهروند افغانستان نباشند، ورود شان به افغانستان ممنوع خواهد شد.
در حال حاضر، تمامی مسیرهای تجاری بین افغانستان و پاکستان مسدود است. با این حال، روزانه دهها خانواده مهاجر از طریق تورخم به افغانستان بازمیگردند.
روابط طالبان با پاکستان در وضعیت بحرانی قرار دارد و تجارت بین دو کشور تعلیق شده است. طالبان واردات دارو از پاکستان را متوقف کرده و به دنبال مسیرهای جایگزین برای دسترسی به بنادر است.
تعلیق روابط تجاری کمبود کالاهای پاکستانی در افغانستان را برجسته کرده و به قاچاق آن به افغانستان دامن زده است.
مقامات طالبان اخیراً سفرهایی به ایران و هند داشتهاند و این کشورها را به عنوان جایگزین بازار پاکستان در نظر گرفتهاند.
پاکستان اعلام کرده که تا زمانی که طالبان اقدامات ملموس برای مهار گروههای شبهنظامی انجام ندهد، روابط تجاری به حالت عادی بازنخواهد گشت.
نور جلال جلالی، وزیر صحت عامه طالبان، اذعان کرد که پس از تیره شدن روابط اداره طالبان با پاکستان، افغانستان در تامین دارو با معضل جدی روبهرو شده است. او گفت هند تلاش کرده تا از وابستگی دارویی افغانستان به پاکستان بکاهد.
آقای جلالی به خبرگزاری هندی ویون(WOIN) که روز یکشنبه منتشر شد، گفت: «افغانستان کشوری محصور به خشکی است. بازار ما تحت کنترول چند کشور بود اما پاکستان سهم بزرگی در آن داشت. با برهم خوردن روابط، دچار کمبود دارو شدیم، اما هند به ما کمک کرد تا مسیرهای جایگزین پیدا کنیم و وابستگی خود به یک بازار را کاهش دهیم.»
او افزود که اداره طالبان برای تامین دارو، تجهیزات پزشکی و آموزش کادر درمانی، به یک کشور اتکا نخواهد کرد. او هند را یکی کشورهای اصلی برای واردات افغانستان خواند.
وزیر صحت عامه طالبان که برای افزایش واردات دارو به دهلی نو سفر کرده، گفته است که ویزای درمانی هند برای بیماران افغان «حیاتی» است.
هند اخیرا اعلام کرد که در چند ماه گذشته، ۵۰۰ ویزا برای متقاضیان افغان صادر کرده است.
آقای جلالی همچنین تاکید کرد که اداره طالبان برای روابط «دیرینه و سازنده» افغانستان با هند ارزش زیادی قائل است. او گفت همکاری میان دو کشور بهویژه در حوزههای صحت، آموزش و کمکهای بشردوستانه، همواره مردممحور بوده است.
به گفته او، اداره طالبان هند را یک شریک مهم منطقهای میداند و تعامل کنونی دو طرف بازتابی از علاقه مشترک به همکاری عملی بر پایه احترام، ملاحظات انسانی و مسئولیت مشترک است.
وزیر صحت عامه طالبان روز گذشته در نشستی در دهلی نو گفت که از سطح استقبال مقامات هندی در جریان این سفر شگفتزده شده است.
پس از برهم خوردن روابط طالبان با اسلامآباد، واردات دارو از پاکستان متوقف شده و مقامهای طالبان میگویند در تلاشاند با گسترش همکاری با کشورهای دیگر، خلأ ایجادشده در بازار داروی افغانستان را جبران کنند.
یک منبع اطلاعاتی به واشنگتنپست گفته است از میان سه پناهجوی افغان که اخیرا به عنوان مظنون بازداشت شدهاند، دو نفر پس از ورود به امریکا افراطی شدهاند. به گفته این منبع، در فهرست ۱۸ هزار نفری «افراد مظنون به تروریسم» امریکا، تنها یکی از این پناهجویان قرار داشته است.
جو کنت، رئیس مرکز مبارزه با تروریسم امریکا، در جلسهای در ۱۱ دسامبر با قانونگذاران مجلس نمایندگان اعلام کرد که «حدود ۱۸ هزار فرد مظنون به تروریسم» در دوران جو بایدن، رئیسجمهور پیشین امریکا، وارد این کشور شدهاند.
از آن زمان، مقامهای امریکایی که از تیراندازی ماه گذشته به نیروهای گارد ملی در واشنگتن دیسی نگران شدهاند، مشغول بررسی این فهرست برای شناسایی تهدیدهای احتمالی بودهاند.
در میان افرادی که از این روند عبور کردهاند، جانشاه صافی قرار دارد؛ کسی که در سال ۲۰۲۱ ذیل برنامه «عملیات خوشامدگویی به متحدان» حکومت بایدن وارد امریکا شد و متهم است که سلاح به نیروهای داعش در افغانستان ارسال کرده است.
به گفته یکی از مقامهای دفتر اطلاعات ملی امریکا، جانشاه صافی یکی از «دو هزار افغان مظنون به ارتباط به سازمانهای تروریستی» است.
این مقام افزود که مرکز مبارزه با تروریسم «اطلاعات مربوط به جانشاه صافی را به وزارت امنیت داخلی و اداره مهاجرت و گمرک امریکا ارسال کرده و همچنان افراد دارای ارتباطات تروریستی شناختهشده یا مظنون را به نهادهای مجری قانون علامتگذاری خواهد کرده است.
او همچنین به نیویارکپست گفت: «در حالی که مرکز مذکور هزاران فرد دارای ارتباط با تروریسم را شناسایی کرده، برخی افغانهای دیگر از جمله لکنوال، مهاجم به گارد ملی، در داخل ایالات متحده افراطی شدهاند.»
به گفته همین مقام، رحمانالله لکنوال که متهم به حمله به دو عضو گارد ملی در واشنگتن است، در فهرست ۱۸ هزار نفری مرکز مبارزه با تروریسم امریکا نبوده است.
همچنین پناهجوی افغان به نام محمد داوود الکوزی از ایالت تگزاس نیز در این فهرست وجود نداشته است؛ فردی که متهم است در یک گفتوگوی گروهی تهدید کرده بود حملهای انتحاری انجام میدهد.
تریشیا مکلافلین، سخنگوی وزارت امنیت داخلی امریکا، به نیویارکپست گفت: «جانشاه صافی یک بیگانه غیرقانونی تروریست است که در ۸ سپتامبر ۲۰۲۱ ذیل برنامه عملیات خوشامدگویی به متحدان حکومت بایدن وارد امریکا شد.»
پیشتر مدیر اطلاعات ملی امریکا به فاکسنیوز گفت افشاگرانی پیشقدم شدهاند و ادعا میکنند که مقامهای حکومت بایدن در جریان شتاب برای تخلیه متحدان افغان، در روند راستیآزمایی و بررسی سوابق کوتاهی کردهاند.
در جریان این عملیات بیش از ۱۰۰ هزار نفر وارد امریکا شدند.
سناتور رند پال، رئیس کمیته امنیت داخلی سنای امریکا، به نیویارکپست گفت: «من طرفدار بررسی دقیقتر افرادی هستم که آن زمان وارد شدند. واقعیت این است که بسیاری از این افراد شاید اگر در افغانستان میماندند و کشورشان را میساختند، وضعیت بهتری داشتند.»
او در ادامه با اشارهای تاریخی افزود: «شروع هر کشوری همیشه سخت است؛ در سال ۱۸۱۲، بریتانیا به ما حمله کرد. ما به فرانسه نرفتیم بلکه در کشور خود ماندیم و برای کشورمان جنگیدیم.»
عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، بار دیگر به گروه تحریک طالبان پاکستان مستقر در افغانستان هشدار داد و گفت که هیچگونه تهدیدی علیه امنیت و حاکمیت را تحمل نخواهد کرد. او مدعی شد که «۷۰ درصد» نیروهای تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی)، افغانها هستند.
رئیس ستاد ارتش پاکستان، تیتیپی را چالش مستقیم برای حکومت پاکستان دانست و تصریح کرد که بازگرداندن اقتدار حکومت، مسئولیت انحصاری حکومت است و اعلام جهاد تنها در اختیار حکومت است و نه افراد یا گروهها.
او بار دیگر به طالبان افغانستان یادآوری کرد که بین پاکستان و تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) یکی را انتخاب کند.
اسلامآباد بارها از طالبان افغانستان خواسته است که به استفاده کردن تروریستها از خاک افغانستان برای انجام حملات در پاکستان، پایان دهد.
هرچند طالبان حضور طالبان پاکستان در خاک افغانستان را رد میکند، اما گزارشهای مستند بینالمللی تاییدگر حضور این گروه ضد حکومت پاکستان در خاک افغانستان است.
پیشتر افغانستان اینترنشنال با استناد به اسناد دریافتی فاش کرد که شماری از جنگجویان طالبان افغانستان به شاخهای از تحریک طالبان پاکستانی به فرماندهی حافظ گل بهادر در وزیرستان شمالی پیوستهاند.
افزون بر آن، یافتههای واحد تحقیقی افغانستان اینترنشنال در اواسط ماه عقرب سال جاری نشان داد که بیشتر فرماندهان ارشد طالبان پاکستانی از جمله مفتی نور ولی محسود، حافظ گل بهادر، عظمتالله محسود، اختر محمد خلیل و مفتی صادق نور داور در میان کابل و ولایتهای کنر، خوست، پکتیا و پکتیکا و مناطق قبایلی در رفتوآمد هستند.
بیشتر بخوانید: طالبان نمیخواهد کارتِ تحریک طالبان پاکستانی را در برابر اسلامآباد از دست بدهد
عاصم منیر در سخنرانیاش همچنین بر آمادگی نظامی نیز اشاره کرده است. او گفت کشور با تهدیدات همهجانبه در مرزهای شرقی و غربی مواجه است؛ امری که نیازمند نوسازی توانمندیهای دفاعی است. او تصریح کرد که ارتش پاکستان و نهادهای مجری قانون آمادگی کامل برای مقابله با «تهدیدات متعارف و نامتعارف» را دارند.
رئیس ستاد ارتش پاکستان این اظهارات را در کنفرانس ملی علما که در ۱۰ دسامبر در اسلامآباد برگزار شده بود، بیان کرد. جزئیات این سخنرانی روز یکشنبه، ۳۰ قوس، در دسترس رسانههای پاکستانی قرار گرفته و منتشر شده است.
