افغانستان یکی از شش کشور ناامن جهان معرفی شد
یک بنیاد پژوهشی بین المللی در گزارش سالانه خود، افغانستان را یکی از شش کشور ناامن جهان معرفی کرد. پس از افغانستان، یمن، جمهوری کنگو، سودان، روسیه و اوکراین در حال جنگ، ناامنترین کشور جهان شناخته شدهاند.
یک بنیاد پژوهشی بین المللی در گزارش سالانه خود، افغانستان را یکی از شش کشور ناامن جهان معرفی کرد. پس از افغانستان، یمن، جمهوری کنگو، سودان، روسیه و اوکراین در حال جنگ، ناامنترین کشور جهان شناخته شدهاند.
موسسه صلح و اقتصاد گفته است، «با این که پس از به قدرت رسیدن طالبان از میزان درگیریها کاسته شده است، اما حکومتداری بد و بحرانهای بشری به ناآرامی سیاسی دامن میزند.»
دادههای این گزارش که روز شنبه ششم جدی منتشر شد، نشان میدهد که افغانستان ناامنترین کشور در جنوب آسیا بوده است. از نظر این موسسه، افغانستان به علت دسترسی گروهها و افراد غیرمسئول به سلاحهای موجود در افغانستان، میزان جرایم خشن، بیثباتی سیاسی و موج مهاجرت داخلی و خارجی در پایین فهرست کشورهای صلح آمیز قرار دارد.
در این گزارش ناامنی فراتر از درگیریهای مسلحانه تعریف شده است و صلح از نظر مصونیت و امنیتی اجتماعی، میزان درگیریهای داخلی و خارجی و درجه نظامی شدن یک دولت بررسی شده است.
دسترسی شهروندان به خدمات نیز از شاخصهای عمده صلح اجتماعی است. چنانچه، نظام صحی افغانستان به علت کاهش کمکهای خارجی در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. سازمان بهداشت امسال اعلام کرد که ۸۰ درصد خدمات خود در افغانستان را به علت کمبود بودجه کاهش داده است. به گفته موسسه اقتصاد و صلح، کاهش کمکها «بحران موجود در این کشور را بدتر کرده است.»
در همین حال، افغانستان یکی از چهار کشوری است که بیشترین پناهجو را در سطح بین المللی دارد. در گزارش موسسه اقتصاد و صلح آمده است که «از نیمه سال ۲۰۲۴، بیش از نیمی از پناهجویان ثبت شده در کمیساری مهاجران سازمان ملل، تنها مربوط به چهار کشور افغانستان، سوریه، اوکراین و نزوئلا اند.»
با این که پس از سقوط کابل، درگیری میان طالبان و حکومت افغانستان و متحدان خارجی شان پایان یافته است، ولی مردم به علت نبود فرصتهای اقتصادی، ترس از آزار طالبان و ممنوعیت آموزش و کار زنان، مسیر مهاجرت به کشورهای دیگر را در پیش گرفتهاند.
در همین حال، به علت تنشهای گاه به گاه طالبان با ایران و پاکستان، این کشورها میلیون ها مهاجر افغان را اخراج کردهاند. اخراج گسترده مهاجران در حالی صورت میگیرد که به گفته سازمانهای بین المللی، نظام صحی، خدماتی و اقتصادی افغانستان ظرفیت پذیرایی از مهاجران اخراجی را ندارد.
به همین دلیل، از نظر موسسه اقتصاد و صلح، افغانستان تحت سلطه طالبان از نظر دستیابی به صلح و امنیت انسانی، امسال در میان ۱۶۳ کشور جهان در جایگاه ۱۵۸ قرار گرفته است.
گزارش میافزاید که افغانستان و اوکراین بالاترین هزینه اقتصادی خشونت را به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی متحمل شدند. هزینه اقتصادی خشونت در این کشورها بیش از ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است.
شاخص صلح جهانی (جیپیآی) که همه ساله توسط سازمان اقتصاد و صلح آماده میشود، به عنوان یک سند معتبر و معیاری برای سنجش صلح جهانی به شمار میرود. این گزارش جامعترین تحلیل مبتنی بر دادهها را با تمرکز بر روند صلح، ارزش اقتصادی و چگونگی توسعه جوامع صلحآمیز ارائه میدهد.
براساس گزارش سالانه شاخص جهانی صلح، آیسلند، ایرلند، نیوزیلند، آسترالیا و سوئیس به ترتیب در جایگاه اول تا پنجم صلح امنیت قرار گرفتهاند.
خبرگزاری باختر، تحت کنترول طالبان، روز شنبه، ششم جدی گزارش داد که این مقدار انار از سوی یک شرکت خصوصی به همکاری اتاق تجارت و سرمایهگذاری صادر شده است.
ارزش محصولات صادرشده ۳۰ هزار دالر اعلام شده است. براساس گزارش این رسانه، در سال جاری خورشیدی از ۱۵ هزار هکتار زمین در قندهار، ۲۷۴ هزار تُن انار برداشت شده است.
انار علاوه بر محبوبیت در بین مردم کشور، خریداران و علاقهمندان زیادی در سطح جهانی دارد اما باغداران پیش از این به افغانستان اینترنشنال گفته بودند که امسال تغییرات اقلیمی و کمبود آب بر کیفیت و کمیت انار تاثیر گذاشته است.
پس از تعلیق تجارت میان طالبان و پاکستان، این گروه تلاش کرده است تا با بهرهگیری از مسیرهای جایگزین، حجم مبادلات تجاری کشور را افزایش دهد.
طالبان در قوس امسال نیز از آغاز صادرات میوههای تازه افغانستان به بازارهای اوزبیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه خبر داد و گفت که اولین محموله شامل ۵۰۰ تُن انار، سیب و توت خشک از طریق بندر حیرتان به اوزبیکستان صادر شده است.
براساس آمار اداره ملی احصائیه و معلومات طالبان، صادرات افغانستان در سال گذشته به «۱.۷ میلیارد دالر» رسید.
حسن نوریزاده، نبود زیرساختها برای تولید کالاهای اساسی موردنیاز بازار افغانستان را از دیگر عوامل گرایش تاجران افغان به بازار ایران دانست.
آقای نوریزاده روز شنبه، ۶ جدی، بدون وضاحت بیشتر درباره قوانین محدودکننده سد راه تاجران در افغانستان گفت که آنان خواهان افزایش مبادلات تجاری با ایران اند.
پیش از این، معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان در جوزای ۱۴۰۳ تایید کرده بود که بسیاری از بارزگانان و سرمایهگذاران افغان، شرکتها و بخش بزرگی از سرمایه خود را به ایران انتقال دادهاند. خان جان الکوزی گفته پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان مردم با مشکلات زیادی روبرو شدهاند.
پس از انسداد مرزها ناشی از افزایش تنشها میان پاکستان و اداره طالبان، این گروه مسیر تجارت خود را از پاکستان به سمت ایران و آسیای میانه تغییر داده است.
مقامهای ایرانی میگویند که بیشترین متقاضیان سرمایهگذاری در ایران افغانها هستند. از جمله، حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران گفت شهروندان افغان درصدر فهرست سرمایهگذاری در این کشور قرار دارند. به گفته او، آنها بین ۳۰۰ الی ۱۰ میلیون دالر در ایران سرمایهگذاری کردهاند.
در ۲۳ عقرب سال جاری سخنگوی وزارت تجارت طالبان اعلام کرد که در شش ماه گذشته حجم تجارت افغانستان با ایران به ۱.۶ میلیارد دالر رسیده است.
معاون منطقه آزاد دوغارون میگوید گسترش فعالیتهای اقتصادی در گمرک اسلامقلعه افغانستان و دوغارون ایران از جمله مطالبات فعالان اقتصادی هر دو کشور است.
گمرک منطقه آزاد تجاری و صنعتی دوغارون در ۱۸ کیلومتری شهر تایباد همجوار با افغانستان قرار دارد. این منطقه یکی از پنج گمرک برتر اقتصادی جمهوری اسلامی شناخته میشود.
مشکلات سرمایهگذاران افغان
هرچند حکومت قبلی افغانستان و اداره طالبان بارها بر گسترش سرمایهگذاری در افغانستان تاکید کردهاند، اما معضلات اصلی سرمایه گذاران افغان و خارجی را حل نکردهاند.
پارکها و شهرکهای صنعتی از نبود برق پایدار، بدون قطعی و قابل اعتماد رنج میبرند. در عین حال، حکومتهای افغانستان مشکل فساد اداری و موانع بروکراتیک را نیز حل نکردهاند. بر اساس آخرین گزارش سازمان بینالمللی شفافیت، افغانستان از نظر فساد و عدم شفافیت، رتبه ۱۶۵ در میان ۱۸۰ کشور جهان دارد.
تحریمها به علت بازگشت طالبان به قدرت که از نظر کشورهای جهان یک گروه تروریستی است، به اقتصاد افغانستان آسیب زدهاند. شماری از سرمایه گذاران به رسانههای داخلی گفتند که برای مواد خام به نظام بانکی دسترسی ندارند و باید از طریق سیستم حوالی پول وارد کردن مواد مورد نیاز را تامین کنند.
در این مورد، رئیس شورای بازرگانان افغان به طلوعنیوز گفت: «بانک برای تاجر مهم است که تا حال مشکل تاجران حل نشده است.»
از نظر وی، ادامه تحریمها بر افغانستان تحت حاکمیت طالبان باعث میشود که سرمایهگذاران داخلی و خارجی کمتر به سرمایهگذاری در افغانستان علاقمند باشند.
شماری از آنان نیز گفتهاند که آموزش دختران یکی از عوامل دیگر مهاجرت بازرگانان است. زیرا، آنها نمیخواهند که دختران شان از تحصیل در افغانستان باز مانند.
