وزیر امور خارجه طالبان میگوید تنش در روابط با پاکستان برای آنان به یک «فرصت» تبدیل شده است. در حالی که بازرگانان درباره خطر ورشکستشدن و تاوانهای میلیون دالری هشدار میدهند، امیرخان متقی گفت طالبان توانسته راههای بدیل تجاری پیدا کند و بازارهای داخلی در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
آقای متقی روز شنبه، در مراسمی در کابل، گفت که در جریان «جنگ» با پاکستان، همه افغانها، چه در داخل و چه در خارج از کشور، حتی مخالفان، دیدگاه واحدی داشتند و بهگونه یکپارچه ایستادند.
او با اشاره به بستهشدن راههای ترانزیتی و تجاری از سوی پاکستان گفت: «ما همیشه مشکلات را به فرصت تبدیل کردهایم. پاکستان همه راهها را بست، اما بهجای اینکه دست روی دست بگذاریم، در بخش صنعت و تجارت پیشرفت کردیم. صدها کارخانه ایجاد شد، راههای بدیل پیدا کردیم و افغانستان در بسیاری از کالاها به خودکفایی رسیده است.»
به گفته متقی، در حال حاضر هیچ کمبودی در بازارهای افغانستان وجود ندارد و قیمت بسیاری از کالاها نسبت به کشورهای همسایه ارزانتر است. او افزود که روابط تجاری افغانستان با دیگر کشورها نیز افزایش یافته است.
وزیر امور خارجه طالبان در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به اتهامات پاکستان، گفت: «ما اراده ضرر رساندن به کسی را نداریم، اما ضرر رساندن به خود را هم تحمل نمیکنیم.» او هشدار داد که طالبان برای دفاع از حریم و کشور خود آماده هرگونه قربانی هستند.
متقی همچنین به مذاکرات با پاکستان در دوحه و استانبول اشاره کرد و گفت که طالبان در میز مذاکره «بهترین استدلالها» را ارائه کرده و از ارزشهای خود «بهگونه مستحکم» دفاع کردهاند و همچنان به این رویکرد ادامه خواهد داد. او تأکید کرد که طالبان نمیخواهد افغانستان به میدان رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شود.
با این حال، پس از تیرگی روابط با پاکستان، طالبان به هند نزدیک شدهاند. در نزدیک به دو ماه گذشته، سه وزیر طالبان به هند سفر کردهاند. همچنین طالبان واردات دارو از پاکستان را متوقف کرده و در پی تأمین دارو از هند هستند.
امیرخان متقی در ادامه سخنانش به بیانیه اخیر علمای پاکستانی اشاره کرد و از آن ستایش نمود. علمای پاکستانی در این بیانیه از حکومت این کشور خواستهاند که با طالبان وارد مذاکره شود.
زیانهای میلیونی بازرگانان و کشاورزان
برخلاف ادعاهای امیرخان متقی، اتاق تجارت و صنایع افغانستان میگوید که پس از حدود دو و نیم ماه بستهماندن گذرگاههای تجاری میان افغانستان و پاکستان، کشاورزان و بازرگانان افغان حدود ۵۰ میلیون دالر ضرر کردهاند.
خان جان الکوزی به رسانهها گفت باغداران، رانندگان و بازرگانان میوه و سبزی بار اصلی زیانها را بر دوش میکشند.
آقای الکوزی پیش از این به افغانستان اینترنشنال گفت که با وجود تنشهای پیش آمده، مسیر پاکستان نزدیکترین راه تجاری برای افغانستان است. او از پاکستان و طالبان خواست تجارت را از سیاست جدا کنند و به دنبال راه حل باشند.
بازرگانان پاکستانی نیز میگویند که بستهماندن گذرگاههای مرزی با افغانستان، روزانه بیش از «چهار میلیون دالر» به آنان خسارت وارد کرده است.
پرهیز از بهکاربردن اصطلاح مذهبی «شهید» برای شیعیان
با این حال، طالبان از بهکارگیری اصطلاح مذهبی «شهید» برای قربانیان شیعه خودداری کرد. این رویکرد پیشتر نیز در تلویزیون ملی افغانستان، رسانه دولتی تحت کنترول طالبان، دیده شده است؛ بهطور مثال، این رسانه برای اطلاعرسانی درباره رهبران جمهوری اسلامی ایران کشته شده در حملات اسرائیل از واژه «شهید» استفاده نکرد، اما برای رهبر حماس لفظ «شهادت» به کار برده بود.
کاربران شبکههای اجتماعی میگویند این تفاوت در کاربرد واژگان بازتاب مواضع سیاسی، ایدئولوژیک و استراتژیک طالبان است؛ طالبان بهعنوان گروه سلفی-دیوبندی سنی، برای کشتهشدگان شیعه از تعبیر «شهید» استفاده نمیکند.
خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) روز جمعه گزارش داد که در جریان نماز جمعه، انفجاری در مسجد «امام علی بن ابی طالب» در شهر حمص رخ داد که در نتیجه آن دستکم هشت نفر جان باختند و ۲۱ نفر دیگر زخمی شدند.
بر بنیاد گزارش رویترز، مسئولیت این انفجار را گروهی به نام «انصار السنه» در سوریه به عهده گرفته است.
تبعیض و سرکوب شیعیان در افغانستان
پس از بازگشت طالبان به قدرت، اقلیتهای مذهبی در افغانستان بهویژه شیعیان، با تبعیض سیستماتیک و نقض گسترده حقوق بشر روبهرو شدهاند. هیچ شهروند شیعه در کابینه طالبان حضور ندارد، فقه جعفری از دستگاه قضایی حذف شده و متون فقهی شیعه از دانشگاهها و نهادهای آموزشی جمعآوری شدهاند.
گزارش تازه نهاد حقوق بشری «رواداری» نشان میدهد که شیعیان اسماعیلی، بهویژه در بدخشان، تحت فشارهای سازمانیافتهای از جمله تحمیل فقه حنفی، تهدید، ارعاب و خشونت قرار گرفته و به تغییر مذهب وادار شدهاند.
کمیسیون آزادیهای مذهبی ایالات متحده در گزارشی در ماه اسد، وضعیت آزادی مذهبی در افغانستان را رو به وخامت توصیف کرده و طالبان را به نقض مداوم این آزادیها متهم و خواستار تحریم مقامات این گروه شده است.
