با شلوار جین و عینک آفتابی؛ گزارش والستریت جورنال از نقش عوامل مخفی طالبان در تسخیر شهرها
به نوشته والستریت جورنال، طالبان میگویند عوامل مخفی این گروه سالها در درون نهادهای حکومت افغانستان نفوذ داشتهاند.
برخی از رهبران ارشد طالبان به این روزنامه گفتهاند که با خروج امریکا این عوامل از مخفیگاههای خود در کابل و شهرهای بزرگ بیرون شدند و به کمک طالبان شتافتند.
این مقامها گفتهاند که عوامل نفوذی طالبان در هیات افرادی با ریش تراشیده، شلوار جین و عینک آفتابی در بیشتر ادارات، از وزارتخانهها گرفته تا دانشگاهها، مراکز تجاری و سازمانهای امداد جا به جا شده بودند.
آنها میگویند زمانیکه اسلحه بهدست گرفتند و برای سقوط شهرها از داخل وارد عمل شدند، همسایهها و همکارانشان متعجب شدند.
مولوی محمد سلیم سعد، از رهبران ارشد طالبان که پیش از سقوط کابل یک گروه عملیات انتحاری و بمبگذاری را در داخل پایتخت ر هبری میکرد میگوید: ما در هر سازمان و ادارهای نفر داشتیم. این واحدها در کابل حضور داشتند و کنترل موقعیتهای استراتژیک را بهدست گرفتند."
مردان مولوی سعد به نیروی بدر شبکه حقانی وابستهاند. این چهره طالبان که بر امنیت میدان هوایی کابل نظارت دارد میگوید: "حتی در دفتری که امروز اداره میکنم نفر داشتیم."
جنگ ۲۰ ساله افغانستان معمولا به عنوان نبرد شورشیان طالبان و نیروهای امریکایی و افغان شناخته میشود اما سرانجام این جنگ را یک شبکه بزرگ زیرزمینی از عوامل شهری برد.
در ۱۵ آگست، زمانی که اشرف غنی از کابل فرار کرد، همین عوامل بودند که کنترل پایتخت را بهدست گرفتند و نیروهای متعارف طالبان، در بیرون شهر بودند.
محمد رحیم عمری، از فرماندهان میانه نیروی بدر یکی از این عوامل مخفی طالبان است.
او در یک تجارت خانوادگی "سوخت" در کابل کار میکرد و روز سقوط کابل برای عملیات فراخوانده شده بود.
او و دوازده نفر دیگر از افرادش ماموریت یافتند یک مرکز استخباراتی را در شرق پایتخت در کنترل بگیرند. بعدا آنها افسرانی را که در مرکز بودند از تخریب کامپیوترها و اسناد موجود بازداشتند.
به همین ترتیب، برخی دیگر از عوامل مخفی ماموریت یافتند کنترل سایر نهادهای دولتی و نظامی از جمله میدان هوایی کابل را بهدست گیرند.
این نیروها پیش از رسیدن جنگجویان طالبان کنترل اطراف میدان هوایی را بهدست گرفتند.
یک عامل مخفی به نام ملا رحیم وظیفه داشت تا امنیت موسسه باستانشناسی افغانستان و گنجینههای موجود در آن را بهدست بگیرد.
مولوی عمری به والستریت جورنال گفته که نیروی بدری هستههای مختلفی ایجاد کرده بود که روی وظایف مختلف، از استخدام جنگجو گرفته تا جمعآوری کمک مالی و تبلیغات کار میکردند.
او میگوید این نیروها حالا یکجا شدهاند و او خودش معاون آمر حوزه ۱۲ پولیس کابل است.
البته موفقیت این عوامل در تقویت موضع و نفوذ شبکه حقانی در درون گروه طالبان کمک زیادی کرده است.
نیروی بدری توسط بدرالدین حقانی تاسیس شد که در حمله هواپیمای بدون سرنشین امریکا در سال ۲۰۱۲ در پاکستان کشته شد و حالا تحت فرماندهی برادرش سراجالدین حقانی است که وزیر داخله طالبان شده است.
کامران یکی دیگر از عوامل مخفی طالبان در کابل است که مسوولیت او امنیت دانشگاه کابل و وزارت تحصیلات عالی بوده است.
این مرد ۳۰ ساله از ولایت میدن وردک میگوید در سال ۲۰۱۷، زمانی که ماستریاش را در رشته ادبیات زبان عربی در دانشگاه کابل میخواند شروع به استخدام نیرو برای طالبان کرده بود.
او به روزنامه والستریت جورنال گفته است که در این مدت حدود ۵۰۰ نفر عمدتا دانشجو را جذب طالبان کرده بود؛ اما برای اینکه شناسایی نشود ریش خود را تراشیده، شلوار جین و دریشی پوشیده و عینک آفتابی به چشم زده بود.
او میگوید بیشتر دوستانش که ریش داشتند هدف قرار گرفتند، بسیاری افراد پایین رتبه بازداش شدند اما او توانسته که این مجموعه را رهبری کند و بازداشت هم نشود.
کامران زمانی که در ماه آگست با اسلحه عرض اندام میکند، آن وقت بسیاری دوستان، همصنفیها و معلماناش متوجه میشوند که او یک طالب است.
کامران که شغل جدیدش رییس امنیت دانشگاه کابل است میگوید: "بسیاری از کارمندان وزارت و تمام کارکنان دانشگاه مرا می شناختند. آنها از دیدن من شگفتزده شدند."
هستههای مشابه طالبان در دیگر شهرهای بزرگ افغانستان نیز فعالیت داشتند.
فرشته عباسی، وکیل افغان میگوید مدتها به مردی که در کنار او در کمپ بارون در نزدیکی میدان هوایی کابل کار میکرد مشکوک بود. تا اینکه یک روز پس از سقوط کابل میبیند این مرد با کلاشنیکوف در تلویزیون ظاهر شد و آنوقت متوجه میشود که او در واقع یک فرمانده طالبان بوده است.
این فرمانده که به اسد مسعود کوهستانی معروف است در مصاحبه با سیانان گفته که زنان باید صورتشان را بپوشانند.
یک نفر آگاه با سابقه کاری آقای کوهستانی میگوید او با یک پروژه که از سوی امریکا تمویل میشد کار میکرد و قبلا هم به عنوان آمر مالی آژانس سازمان ملل کار کرده بود.
مولوی سعد، فرمانده بدری میگوید زمانی که ساعت هفت صبح ۱۶ آگست برای گرفتن کنترل میدان هوایی کابل شدند، در نگاه اول از دیدن افرادی مثل خانم عباسی تکان خوردهاست.
او میافزاید: "دردآور است که ببینی زنان افغان زندگی خود را گذاشته و به خارج فرار میکنند. نسل ۲۰ سال گذشته افغانستان هرگز ما را ندیده بودند و از ما میترسیدند."
خشم نمایندگان حزب محافظهکار بریتانیا از ناکامی وزیر داخله در خارج کردن افغانهای گیر مانده در افغانستان رو به افزایش است.
به نوشته روزنامه گاردین برخی نمایندگان از "کوتاهی" پریتی پتل در انجام برنامه خروج ۲۰ هزار افغان در معرض خطر که ۳ ماه پیش اعلام شد شدیداً انتقاد کردهاند.
این نمایندگان میگویند تعلل وزارت داخله در انجام وعدههایش باعث میشود پناهجویان خطرات مرگباری را برای رسیدن به بریتانیا بپذیرند و در عینحال، افراد آسیبپذیری را که در افغانستان گیر ماندهاند، در معرض تهدید طالبان قرار دهد.
شماری از اعضای ارشد حزب محافظهکار در مجلس گفتهاند که بریتانیا در قبال افغانهایی که با غرب همکاری کردهاند "مسوولیت اخلاقی" دارد.
برخی از نمایندگان مقامهای وزارت داخله را متهم میکنند که بهدلیل نگرانی از مکان رسیدگی به درخواست پناهندگی افغانها و هزینه اسکانشان در بریتانیا، پای خود را از این برنامه عقب میکشند.
افغانها از جمله پناهجویانیاند که سعی میکنند از سواحل فرانسه راهشان را از طریق کانال مانش به بریتانیا باز کنند.
هفته گذشته دستکم ۲۷ پناهجو در این کانال که شمال فرانسه را به بریتانیا وصل میکند، غرق شدند.
خانم پتل مورد انتقاد قرار دارد که وقتی راههای قانونی برای سفر این افراد به بریتانیا وجود دارد، چرا باید خطر مرگ را به جان بخرند.
کرولاین نوکس، وزیر پیشین مهاجرت که او هم از حزب محافظهکار میگوید: این برنامه باید سرعت بگیرد. افغانهایی که خانوادههایشان هنوز در افغانستاناند با اعلام این برنامه امیدوار شدند اما از اینکه زمان برای انتقال اعضای خانوادهشان به جای امن به سرعت رو به اتمام است، نگرانند.
با این حال یک سخنگوی حکومت بریتانیا گفته است که بهدنبال تسلط طالبان بر افغانستان، بریتانیا سریعترین عملیات تخلیه را در تاریخ انجام داد و بیش از ۱۵ هزار نفر را به جای امن منتقل کرد.
بریتانیا طبق برنامهای که در ماه آگست اعلام کرد در نظر دارد ۲۰ هزار افغان دیگر را از افغانستان خارج کند.
معاون وزیر خارجه طالبان از همه مخالفان این گروه خواست به افغاستان بازگردند و هیچکس حق ندارد مانع آنها شود.
عباس ستانکزی در نخستین سخنرانیاش در وزارت خارجه به مخالفان گفت انتظار نداشته باشید وزیر شوید.
این در حالی است که جامعه جهانی از طالبان انتظار تشکیل حکومت فراگیر دارد.
عباس ستانکزی او گفت با همه مخالفان در تماس است و از آنها میخواهد به کشورشان بازگردند.
معاون سیاسی وزیر خارجه طالبان گفت: انتظار نداشته باشید دوباره وزیر شوید، اما به عنوان یک افغان، این حق شماست که در کشورتان زندگی کنید و هیچکس نمیتواند مانع شما شود.
این عضو ارشد گروه طالبان گفت افغانستان در ۴۳ سال گذشته توسط ابرقدرتها لگدمال شده و اکنون برای سر پا ایستادن دوباره این کشور، همه باید با هم کار کنند.
معاون سیاسی وزیر خارجه طالبان همچنین گفت افغانستان نیاز به تعامل آبرومندانه با جهان دارد.
او خطاب به کارمندان وزارت خارجه گفت: افغانستان عضوی از جامعه جامعه جهانی است و همه کشورها علاقه دارند با این کشور در تماس باشند.
آقای ستانکزی گفت: ما با امریکا و دیگر کشورها در تماسیم.
شیرمحمد عباس ستانکزی از مذاکرهکنندگان ارشد طالبان در گفتگوهای دوحه بود؛ مذاکرتی که به خروج کامل امریکا از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت انجامید.
او از گزینههای اصلی برای وزارت خارجه طالبان شمرده میشد، اما در کابینه موقتی که به ریاست ملا حسن آخند تشکیل شد، پست معاون سیاسی وزیر خارجه به او رسید.
آقای ستانکزی پس از سه ماه با در میانی ملا برادر به کابل بازگشت.
بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان میگوید حتی اگر طالبان به دختران اجازه دهد به مکتب بروند، مشکلات لوجستیکی از جمله در دسترس نبودن معلم زن، امکان عملی دسترسی دختران به فرصتهای آموزشی را محدود خواهد کرد.
طالبان میگوید در حال کار روی یک نظام جدید آموزشی برای دختران است.
صندوق کودکان سازمان ملل، یونیسف میگوید تنها یک سوم معلمان در افغانستان زن اند و این تناسب در مناطق غیر شهری و نهادهای آموزشهای عالی به مراتب کمتر میشود.
این در حالی است که پس از بهقدرت رسیدن طالبان، بخش زیاد از تحصیل کردههای افغانستان به خصوص زنان این کشور را ترک کردند یا در حال ترک آناند.
سیگار گفته است که با توجه به وضعیت پیش آمده برای صنفهای درس یا مکاتب تفکیک شده، معلم کافی وجود نخواهد داشت. از این رو، فضا بری آموزش زنان و دختران در افغانستان محدودتر خواهد بود.
سربازرس امریکا در گزارش خود میگوید با وجود وعده طالبان به بازگشایی مکاتب دخترانه، مشخص نیست که حکومت این گروه بتوان منابع کافی از جمله معلم زن برای راهاندازی مکاتب جداگانه برای دختران را فراهم کند.
به گفته سیگار کمبود معلم چالش اصلی برای وزارت معارف حکومت پیشین هم بود. وزارت معارف قبلی اعلام کرده بود که از کمبود منابع آموزشی به خصوص معلم رنج میبرد و مکاتب سراسر افغانستان به دستکم ۵۰ هزار معلم بیشتر نیاز دارد.
سیگار میافزاید حتی اگر دانشآموزان دختر اجازه یابند در موسسات آموزش عالی درس بخوانند، ناتوانی آنها از شرکت در لیسههای دخترانه به دلیل کمبود معلم، بخت راهیابی آنها به دانشگاهها را بسیار محدود خواهد کرد.
وزیر خارجه پاکستان در نشست وزیران خارجه سازمان همکاری اقتصادی (اکو) خواهان اجرای سریع پروژههای توافق شده در افغانستان از جمله خطلوله گاز تاپی، برق کاسا یکهزار و خط آهن ترمذ، مزارشریف، قندهار و پشاور شد.
شاهمحمود قریشی گفته ثبات در افغانستان پیششرط اصلی اجرای این پروژههاست.
بیست و پنجمین نشست وزیران خارجه سازمان اکو روز شنبه در عشقآباد ترکمنستان زیر عنوان "باهم بهسوی آینده" برگزار شد.
وزیر خارجه پاکستان از اعضای این سازمان خواست طالبان را وادار به تشکل حکومت همه شمول، احترام به حقوق بشر از جمله زنان و اقدام بر ضد تروریزم کند.
قرار است پانزدهمین نشست سران اکو روز یکشنبه برگزار شود. رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه روز شنبه وارد عشقآباد شد.
این سازمان در سال ۱۹۸۵ از سوی ایران، ترکیه و پاکستان بنیانگذاری شد و در سال ۱۹۹۲ افغانستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به آن پیوستند.
محمد جلال از مقامات ارشد طالبان خبر داده که ۲۰۰ دانشجوی دختر و پسر از موسسه تحصیلات عالی میرویس نیکه قندهار فارغالتحصیل شدند.
این دانشجویان فارغالتحصیل رشتههای حقوق، اداری، دیپلوماسی، قضایی و سارنوالی هستند.
جلال با انتشار عکس این دانشجویان گفته «افغانستان در حال رشد است.»
این در حالیست که در بسیاری از ولایات، دختران هنوز اجازه رفتن به لیسه را ندارند.
با این حال در برخی ولایات دانشگاههای خصوصی فعالاند و گفته میشود دختران مشغول تحصیلاند.
چندی قبل شماری از دختران و پسران از دانشکده طب دانشگاه خصوصی احمدشاه ابدالی در ولایت خوست فارغالتحصیل شدند.
با این وجود، طالبان در بعضی ولایات دوردست حتی از تحصیل و آموزش دختران در مراکز خصوصی ممانعت میکنند.
چندی قبل گزارشی منتشر شد که افراد وابسته به طالبان به بنیاد آموزشی نجیبه در ولسوالی نیلی ولایت دایکندی حمله و تمام اموال و وسایلشان را تخریب کردند.