برق قطع شده و بسیاری از اتاقهای نمایشگاه موزیم ملی در تاریکی فرو رفته است. چندین طالب، برخی با تفنگهایی که از شانههایشان آویزان است، در میان بازدیدکنندگان دیده میشوند. آنها چراغهای تلفن خود را برای تماشای ویترینهای سرامیکهای باستانی و سلاحهای قرن هجدهم روشن کردهاند.
الجزیره گزارشی از بازگشایی موزیم ملی افغانستان منتشر کرده و نوشته است طالبان، گروهی که زمانی قطعات بینظیری از میراث ملی کشور را تخریب کردند، اکنون چند فرد مسلح را وظیفه دادهاند تا از ساختمان موزیم، واقع در کابل محافظت کنند.آثار باستانی از دوره پارینه سنگی تا قرن بیستم در این موزیم به نمایش گذاشته شده است.
موزیم ملی سه ماه پس از تسلط طالبان، هفته گذشته بازگشایی شد. احمدالله وثیق، عضو کمیسیون فرهنگی طالبان هنگام بازگشایی موزیم ملی گفت که طالبان برای نگهداری آثار تاریخی یک مجتمع بزرگ میسازد.
محمد فهیم رحیمی، رئیس موزیم ملی افغانستان و کارمندانش تا کنون اجازه یافتهاند به کارشان در موزیم ادامه دهند. هرچند آنها از ماه اگست تا اکنون هیچ دستمزدی دریافت نکردهاند.
ذوالفقار گفت که دوازده سال را در زندان پلچرخی کابل، بزرگترین زندان افغانستان گذرانده است. میگوید زمانی که در زندان بوده، شخصی درباره موزیم ملی به او گفت و او از همان روز، آرزو داشت موزیم را از نزدیک ببیند.
پس از آنکه طالبان در دهه نود میلادی برای اولین بار به قدرت رسیدند، موزیم ملی را غارت کردند و مجسمههای گرانبها را شکستند. از نظر آنها برخی از این مجسمهها «غیراسلامی» بود. یکی از این آثار موزیم ملی، بقایای مجسمهای از سنگ آهک است که گمان میرود متعلق به یک پادشاه متعلق به قرن دوم باشد. این مجسمه در دروازه ورودی ساختمان موزیم قرار دارد و در دوره طالبان در دهه نود تخریب شده بود. این اثر بعد از سقوط طالبان توسط کارشناسان فرانسوی و بخش مرمت موزیم بازسازی شد و حالا در جای خود قرار دارد.
در سال ۲۰۰۱، طالبان دو مجسمه غولپیکر بودای بامیان را، به دستور ملا محمد عمر، رهبر این گروه تخریب کردند، اقدامی که با خشم بینالمللی مواجه شد. از همین رو، پس از آنکه طالبان در اوایل سال جاری افغانستان را در نوردیدند و ولایتها را یکی از پی دیگری سقوط میدادند، نگرانیهای شدیدی در میان مردم افغانستان درباره سرنوشت میراث فرهنگی این کشور شکل گرفت.
فایننشل تایمز به نقل از یک مقام ارشد طالبان و نماینده یک انجمن صنعتی چین گزارش کرده است که گروهی از نمایندگان شرکتهای چینی در هفتههای اخیر به افغانستان سفر کردهاند.
تلاش چین برای ورود به عرصه معادن افغانستان در حالی است که این کشور پس از خروج نیروهای بینالمللی در ماه اگست با بحران شدید مالی و انسانی رو برو شد و چین پیش از تکمیل روند خروج این نیروها با طالبان وارد مذاکره شد.
کلودیا چیا، تحلیلگر موسسه مطالعات جنوب آسیای دانشگاه ملی سنگاپور به این روزنامه گفته است که "چین از اگست ۲۰۲۱ توانسته است ارتباط مستقیم با رهبری طالبان را حفظ کند و به عنوان اولین کشوری که کمک ارسال کرد، قطعا روابطش را با طالبان که مشتاق تامین مالی برای ثبات اقتصاد افغانستاناند، تقویت کرده است."
اقتصادهای پیشرو نیاز به دسترسی مطمئن به فلزات لیتیم و مس دارند، منابع مهمی که در فناوریهای باتری موتورهای الکتریکی و گوشیهای هوشمند استفاده میشوند.
بر اساس برخی گزارشها ذخایر لیتیم افغانستان میتواند با بزرگترین ذخایر شناخته شده جهان در کشور بولیویا رقابت کند.
به گزارش فایننشل تایمز در هفتههای اخیر چین با طالبان در مورد کار مس عینک در جنوب شرقی کابل، یکی از بزرگترین ذخایر مس جهان که قبلا به یک شرکت دولتی چینی واگذار شده بود، گفتگو کرده است.
حداقل یک گروه از بخش خصوصی چین نیز برای تحقیق در مورد مواد معدنی دیگر به ولایت ننگرهار و لغمان در شرق افغانستان نیز سفر کرده است.
اما منابع به این روزنامه گفتهاند که این گفتگوها در مراحل اولیه است و تضمین نمیکند که شرکتهای معدنی چین برای استخراج معادن افغانستان دست به کار شوند.
انجمن صنعت معدن چین گفته است که دهها شرکت چینی درباره امکان اکتشاف منابع افغانستان از جمله لیتیم تحقیق کردهاند.
اما، تحلیلگران نومورا، یک نهاد مشاوره مالی بینالمللی جاپانی در گزارشی گفته است که با توجه به نگرانیها در مورد مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و حکومتی، شرکتهای که "بازیگران ردیف اول لیتیم" هستند بعید است که وارد افغانستان شوند.
در این گزارش آمده است که دو شرکت معدنی چین، گانفنگ لیتیوم، بزرگترین تولید کننده لیتیم در جهان و تیانچی لیتیم، یکی از بزرگترین معدنچیان لیتیوم چین، هر دو حضور در سفرهای اخیر به افغانستان را رد کردهاند.
پروژههای معادن افغانستان سالهاست که با چالشهای لوجستیکی و امنیتی روبرو بوده است. در برخی از مناطقی که این معادن قرار دارند، از جمله لغمان شاخه خراسان داعش فعال است و با طالبان میجنگد.
چین از جمله نگران نفوذ جنگجویان به منطقه سین کیانگ در مرز افغانستان است، جای که طبق گزارشها چین بیش از یک میلیون ایغور و اقلیت مسلمان را در بازداشت نگهداشته است.
تحلیلگران میگویند سرمایهگذاری شرکتهای چینی در معادن افغانستان به تضمینهای امنیتی طالبان بستگی دارد.
خانم کلودیا چیا میگوید ممکن است چین شبیه آنچه پاکستان برای پروژههای "دهلیز اقتصادی چین و پاکستان" انجام داده، برای امنیت پروژههای چینی محافظین امنیتی بگمارد، یا شرکتهای امنیتی خصوصی چین که در آسیای مرکزی و پاکستان حضور دارند برای امینت پروژههای چینی در أفغانستان استخدام شوند، اما چنین کاری آسان نیست.
