پس از اعلام طرح تازه رییسجمهور ترکیه، ارزش پول ملی ترکیه روز سهشنبه ۱۵ درصد افزایش یافت. رجب طیب اردوغان گفته که طرح جدید از حسابهای پسانداز مردم در برابر نوسانات ارزش لیره محافظت میکند. نرخ لیره ترکیه روز دوشنبه در ابتدا با ۱۰ درصد کاهش به ۱۸/۴۰ در مقابل دالر رسیده بود.
اما در پی اعلام برنامه های حمایتی آقای اردوغان، ارزش لیره ۲۵ درصد افزایش پیدا کرد و در پایان روز هر لیره ۱۳/۱۵ در مقابل دالر مبادله شد.
آقای اردوغان در پایان روز دوشنبه گفت در صورتی که نرخ لیره در برابر ارزهای خارجی از نرخ بهره بانکی کمتر شود، حکومت زیان صاحبان سپرده لیره را جبران خواهد کرد.
رئیس جمهوری ترکیه گفت: "از این به بعد هیچ یک از شهروندان که نگرانند نوسانات نرخ ارز ممکن است سود بهره آنها را از بین ببرد، نیازی به تغییر سپردههای خود از لیره ترکیه به ارزهای خارجی ندارند."
در پی اعلام این خبر، روند افت شدید لیره در برابر دالر متوقف شد.هرچند آقای اردوغان توضیح نداد که حکومت چگونه این طرح بالقوه گران و تورمزا را تامین مالی خواهد کرد.
ناسا با تایید تاریخ پرتاب، در توییتی نوشت که این تلسکوپ با موفقیت در داخل راکتی قرار گرفته است که برای پرتاب به فضا استفاده میشود.
تلسکوپ جیمز وب، همانند تسلکوپ هابل کار خواهد کرد که در سه دهه گذشته، تصاویر شگفتانگیزی از فضای اطراف زمین به ما رساندهاست.
اما جیمز وب بسیار دور تر از خورشید در مدار قرار خواهد گرفت، در فاصله یک و نیم میلیون کیلومتری زمین.
امید میرود این تلسکوپ عظیم، به ما نشان دهد که کیهان در زمان نزدیک به بیگبنگ (مهبانگ) یا نزدیک پیدایش خود در حدود ۱۴ میلیارد سال پیش، چه شکلی بوده است.
تلسکوپ جیمز وب به ما کمک خواهد کرد به گذشته نگاه کنیم، دقیقاً به ۱۳/۵ میلیارد سال پیش. برای این کار باید نورهای ساطع شده از نخستین ستارهها را دریافت کنیم.
اما چگونه؟
ما وقتی یک جسم را میبینیم که نور از آن به چشمان ما انعکاس یابد.
نور با سرعت ۳۰۰ هزار کیلومتر در ثانیه حرکت میکند. نور خورشید در حالی به ما میرسد که هشت دقیقه پیش از سطح خورشید ساطع شده است.
به بیان دیگر، ستارهای را در نظر بگیرید که ۳۰ سال نوری از ما فاصله دارد. ۳۰ سال نوری یعنی فاصلهای که نور با سرعت ۳۰۰ هزار کیلومتر در ثانیه، به مدت ۳۰ سال طی میکند. وقتی ما این ستاره را در آسمان میبینیم، یعنی تصویر سی سال پیش آن را دیدهایم.
حالا به ستارهای فکر کنید که یک میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. این ستاره هم وقتی ما چشمک زدن آن را در آسمان میبینیم، در واقع نوری را مشاهده میکنیم که یک میلیون سال پیش از ستاره ساطع شده است.
به همین ترتیب، تلسکوپ جیمز وب، با دریافت نور ساطعشده از نخستین ستارههای پس از بیگ بنگ، به ما نشان میدهد که کیهان در حدود ۱۴ میلیارد سال پیش چه شکلی بوده است.
اخترشناسان همچنین با کمک تلسکوپ جیمز وب، میتوانند سیارههای برونزمینی را با جزئیات بیشتری بررسی کنند.
زیرا این تلسکوپ میتواند در اتمسفر آنها به دنبال نشانههایی از حیات فرازمینی بگردد؛ مانند وجود احتمالی اقیانوسها و منابع آب که میتواند نشانه وجود حیات باشد.
چرا جیمز وب؟
ابر تلسکوپ جیمز وب که به نام یکی از مدیران ارشد ناسا در دهه ۱۹۶۰ نامگذاری شده، پروژهای مشترک سازمان فضایی امریکا، کانادا و اروپاست.
جیمز وب، جانشین تلسکوپ معروف هابل است و بزرگترین و قدرتمندترین تلسکوپی خواهد بود که تاکنون به فضا پرتاب شده است.
