اسناد وزارت تحصیلات عالی طالبان افزایش سه برابر ساعات درسی ثقافت اسلامی را تأیید میکند
برخی اسناد وزارت تحصیلات عالی طالبان گزارش افغانستان اینترنشنال در مورد تغییرات گسترده در نصاب درسی دانشگاهها را تأیید میکند.
افغانستان اینترنشنال در ۱۵ حوت ۱۴۰۰ گزارش داده بود که طالبان با کاهش ساعات درسی مضامین اصلی دانشکدهها، ثقافت اسلامی را سه برابر افزایش دادهاند.
افغانستان اینترنشنال اکنون به اسناد وزارت تحصیلات عالی طالبان دست یافته که نشان میدهد افزایش مضامین ثقافت اسلامی از ۸ کریدت به ۲۴ کریدت از سوی روحالله روحانی، رئیس انکشاف برنامههای علمی وزارت تحصیلات عالی طالبان پیشنهاد شده و ملا عبدالباقی حقانی، سرپرست وزارت تحصیلات عالی این گروه آنرا منظور کرده است.
در پیشنهادی که از طرف روحالله روحانی ارسال شده آمده است "بعد از فتح کشور توسط امارت اسلامی افغانستان با درنظرداشت لزومدید رهبری دولت مجددا کار روی بازنگری و انکشاف نصاب تحصیلی مضمون همهشمول ثقافت اسلامی به همکاری کمیته مسلکی مضمون ثقافت اسلامی پوهنتونها و موسسات عالی دولتی و خصوصی کشور آغاز شد و در نهایت نصاب تحصیلی مضمون ثقافت اسلامی با کمیت ۲۴ کریدت تهیه و ترتیب شد."
ملا عبدالباقی روحانی، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان با منظور این پیشنهاد حکم داده که این تغییرات "از اول سمستر تحصیلی سال ۱۴۰۱ در تمام پوهنتونهای دولتی و خصوصی کشور تطبیق شود."
عبدالباقی روحانی تمام دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی را مکلف دانسته است که مواد درسی برای ۲۴ کریدت ثقافت اسلامی را به هر دو زبان "دری و پشتو" تهیه کنند.
در سند دیگری که به دست افغانستان اینترنشنال رسیده است به نظر میرسد که نصاب تحصیلی دیپارتمنت ثقافت اسلامی در ۶۲ صفحه از سوی وزارت تحصیلات عالی طالبان تهیه شده است.
در این نصاب طالبان مفردات و پلان درسی نظام اعتقادی اسلام و تجوید را شرح دادهاند.
براساس اسناد به دست رسیده در ۲۴ کریدت جزوههای درسی با نامهای نظام اعتقادی اسلام، تجوید و تلاوت، نظام عبادتی اسلام، تاریخ اسلام و سیرت نبوی، نظام اخلاقی اسلام، نظام اجتماعی اسلام، آگاهی فکری، ادیان و مذاهب، نظام سیاسی اسلام و نظام اداری اسلام به تمام دانشکدهها آموزش داده خواهد شد.
شماری از استادان دانشگاهها به افغانستان اینترنشنال گفتند "طالبان نصاب درسی ایدیولوژیک خودشان را که بر مبنای تکرار و تقلید اعتقادات جزماندیشانه استوار است، بر نصاب درسی دانشگاهها تحمیل میکنند."
پیش از این نصاب درسی دانشگاههای افغانستان توسط کادرهای دانشگاههای افغانستان و زیر نظر یونسکو، بخش فرهنگی سازمان ملل بازنگری میشد.
استادان دانشگاههای افغانستان میگویند آنچه که طالبان بر نصاب تحصیلی دانشگاههای افغانستان "تحمیل" کردهاند، خلاف استندردهای علمی جهانی است و فشار زیادی را بر دوش دانشجویان خواهد گذاشت.
پیش از این تدریس جزوههای مربوط به ثقافت اسلامی در دانشگاههای افغانستان بارها جنجالبرانگیز شده بود.
شماری از کارشناسان معتقد اند که محتوای جزوههای درسی ثقافت اسلامی "تفکر افراطی" و "تروریسم" را ترویج میکند.
در ماه قوس ۱۳۹۵ حفیظ منصور، نماینده مردم در پارلمان افغانستان گفت ثقافت اسلامی در دانشگاههای کشور تروریست تربیت میکند.
شماری از کارشناسان آمریکایی میگویند ممنوعیت کشت کوکنار از سوی طالبان بدون جایگزین، بحران اقتصادی و فقر در افغانستان را تشدید میکند و میتواند به قیامهای مسلحانه علیه طالبان منجر شود. ویلیام برد کارشناس در امور افغانستان گفت «این یک سیاست دیوانهوار در بدترین زمان ممکن است.»
برد، کارشناس افغانستان در انستیتوت ایالات متحده برای صلح، هشدار داد که تطبیق فرمان اخیر رهبر طالبان «صدها هزار خانواده روستایی افغانستان را از کار خواهد انداخت.»
بخش انگلیسی صدای آمریکا نوشته است با توجه به فروپاشی اقتصاد افغانستان و کاهش کمکهای جهانی بسیاری از مردم افغانستان در خطر گرسنگی قرار دارند و کارشناسان بیم دارند که اقدام طالبان بیش از فایده، ضرر داشته باشد.
جفری کلمنس، دانشیار اقتصاد در دانشگاه کالیفرنیا میگوید کشت کوکنار در مقیاس کوچک منبع مهم و ثبات درآمد برای بسیاری از دهقانان افغانستان است و ممنوعیت کشت آن معیشت آنها را بیش از پیش به مخاطره میاندازد. بر اساس آمار، در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۰۰ هزار شغل مرتبط با کشت کوکنار در افغانستان وجود داشت.
در فرمان رهبر طالبان برای ممنوعیت کشت کوکنار، هیچ کشت جایگزین و درآمد جایگزین برای کشاورزان افغانستان پیشنهاد نشده، اما تاکید شده که اگر کسی کشت کوکنار را ادامه دهد، ضمن اینکه محصولاتش از بین میرود، طبق شریعت هم با او برخورد میشود.
ایالات متحده آمریکا از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱، نزدیک به ۹ میلیارد دالر برای مبارزه با مواد مخدر در افغانستان هزینه کرد. اما طالبان با درآمدهای حاصل از مواد مخدر توانستند خود را تامین کنند. طبق گزارشها، طالبان فقط در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۴۰۰ میلیون دالر از تجارت مواد مخدر به دست آوردند.
مالک گروه رسانهای موبی میگوید جناحهایی در درون طالبان برای قدرت رقابت میکنند و از رسانهها برای تقویت مواضع خود استفاده میکنند. سعد محسنی به بلومبرگ گفت طالبان نمیتوانند مانند دهه ۱۹۹۰ کوریای شمالی دیگری را در افغانستان ایجاد کنند و باید سیاستهای خود را تغییر دهند.
آقای محسنی درباره قدرت و رقابت در درون طالبان گفت: «برای مثال بسیاری از رهبران طالبان که با ممنوعیت تحصیل دختران مخالفند، کنفرانس مطبوعاتی میدهند، بیانیه میدهند و پیش چه کسانی میروند؟ آنها به سراغ افرادی مانند ما میآیند.» او افزود برای این عده از رهبران طالبان مهم است که صدایشان در داخل کشور شنیده شود چون ممکن است رسانههای دولتی کنفرانسهای آنان را پوشش ندهند.
گروه موبی شرکتی رسانهای است که توسط سعد محسنی بنیانگذاری شده و مدیریت میشود. این مجموعه شامل شبکههای تلویزیونی طلوع، تلویزیون لمر، طلوع نیوز، تلویزیون فارسی۱، رادیو آرمان، استدیوی موسیقی باربد، کابورا پرودکشن، رادیو ارکوزیا و اپ دریا بود.
نشرات بعضی از این بخشها با دخالت طالبان متوقف شده است.
آقای محسنی نیز اذعان کرد که طالبان به دفاتر رسانهها رفتهاند و تهدید کردهاند که اگر بعضی برنامهها متوقف نشوند، کارمندان بازداشت میشوند.
او گفت: «تعطیل کردن رسانهها پیام غلطی را به جامعه جهانی میفرستد. اگر آنها رسانهها را تعطیل کنند، آن وقت افغانستان به کوریای شمالی تبدیل میشود که بسیاری از افراد در درون طالبان نیز نمیخواهند چنین وضعیتی را ببینند. حتا در بین طالبان نیز، جناحهایی برای کسب قدرت رقابت میکنند و از رسانه برای انعکاس روایتهای خود استفاده میکنند.»
مالک گروه رسانهای موبی افزود هنوز خیلی زود است که گفت طالبان تغییر کرده است، چون سیاست این گروه با اواسط دهه ۱۹۹۰ تفاوت چندانی ندارد.
او تاکید کرد «طالبان نخواهد توانست که یک کوریای شمالی دیگر را در افغانستان ایجاد کند؛ مانند آنچه که در دهه ۱۹۹۰ انجام داده بود. چنین چیزی پس زده خواهد شد حتا از درون ساختار طالبان و از سوی مخالفان این گروه. اگر عاقل باشند، اگر خردمند باشند، میفهمند که کشور تغییر کرده و آنها باید سیاستهایشان را تغییر بدهند تا انعکاس دهنده واقعیتها باشند. اگر انجام ندهند، فکر میکنم چیزی را از دست میدهند.»
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به وضعیت اسفبار فروش دختران خردسال به منظور ازدواج یا فرزندخواندگی توسط خانوادههای فقیر افغانستان پرداخته. با قدرتگیری طالبان اقتصاد افغانستان فروپاشید و مردم بیش از پیش در فقر فرو رفتند. در گزارش آمده که هر روز دخترانی با سن کمتر فروخته میشوند.
ویلیام کورنلیوس رئیس صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل میگوید گروه سنی دخترانی که در افغانستان برای ازدواج فروخته میشوند، مدام در حال پایین آمدن است و حالا خانوادههای افغان دختران زیر پنج سال خود را نیز به خریداران میفروشند.
انتظار میرود که این روند تا زمانی که طالبان مانع از تحصیل دختران مقطع متوسطه در بیشتر مناطق شوند، روز به روز افزایش یابد.
مطابق با گزارش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، به میزانی که دختران بتوانند تحصیلات بیشتری کسب کنند و مکتب را تمام کنند به همان میزان شانس این را پیدا میکنند که از کودکهمسری نجات پیدا کنند.
ازدواج کودکان از دیرباز در بسیاری از مناطق افغانستان رایج بوده اما با تسلط طالبان و سقوط اقتصادی و سیستم بانکی مشکل فرزندفروشی در بین خانوادههای افغان افزایش یافته است.
نهاد خیریه Save the Children نیز با یک تحقیق از ۱۴۰۰ خانواده افغان گزارش داده است که یک سوم این خانوادهها از زمان تسلط طالبان درآمد خود را از دست دادهاند. نیمی از این خانوادهها نیز مجبور شدهاند تا فرزندان خود را وادار به کار اجباری کنند و برخی از آنان نیز دست به فرزندفروشی بزنند.
واشنگتن پست در گزارشی به دو قضیه فروش کودک پرداخته است که در آن دو خانواده مجبور شدهاند هر کدام فرزندان دختر خود را به دلیل گرسنگی بفروشند. در این گزارش خانگل صادقی به خاطر این که چهار کودکش از گرسنگی تلف نشوند مجبور شد تا دختر سه سالهاش زهرا را به مردی میانسال بفروشد. خریدار او مرد پنجاه ساله پولدار است که میخواهد زن دیگری بگیرد. او بابت خریداری زهرا پانصد دالر به والدینش داده است. قرار است زهرا وقتی که ۱۵ ساله شد، به عقد این مرد که آن وقت ۶۲ ساله خواهد بود، درآید.
پدر زهرا قبل از سقوط دولت پیشین کراچی داشت و با فروش ترکاری خرج خانواده شش نفره را تامین میکرد. همسرش پریگل هم برای همسایهها کالاشویی میکرد اما حالا هر دو شغلشان را از دست دادهاند.
محاذالله رحیمی پدر ۳۱ ساله افغان که در دولت پیشین عسگر بود، حالا مجبور است برای تامین مواد غذایی هشت فرزندش، دختر یکسالهاش اسما را در برابر ۸۰۰ دالر بفروشد. یک زوج که اولادی ندارند، اسما را برای فرزندی از والدینش خریدند.
با تشدید بحران انسانی در افغانستان که به دلیل تلاقی شوکهای اقتصادی، مالی و سیاسی ناشی از فروپاشی دولت در ماه آگست دختران خردسال به طور فزاینده ای بار فقر رو به رشد را متحمل میشوند.
در حالی که اطلاعات جامعی در خصوص تعداد این کودکهمسریها در دسترس نیست، سازمان ملل متحد، آژانسهای کمک رسانی و مقامات محلی میگویند که آنها گزارشهای معتبری از افزایش ازدواج کودکان و فروش نوزادان برای فرزندخواندگی دریافت میکنند؛ زیرا افغانها به دنبال راههایی برای کنار آمدن با زندگی فلاکتبار و دشواریهای اقتصادی خود هستند.
رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان میگوید طالبان از تفاوتهای مذهبی برای تحقیر قومی و تصفیه حسابهای مذهبی استفاده میکنند. محمد محقق گفته روز گذشته یک مسافر شیعه که بیمار هم بوده مطابق حکم فقهی روزه خود را افطار کرد، اما طالبان او را به جرم روزهخواری، دستگیر و شکنجه کردند.
در تصاویری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، دیده میشود که طالبان این شهروند را مجبور کردهاند تا در ملاء عام یک ظرف غذا در دهان خود نگه دارد. به گفته آقای محقق طالبان این فرد را «به وضع فجیعی در بازار ولایت تشهیر کردند.»
آقای محقق میگوید این شهروند از ولسوالی لعل و سرجنگل به مرکز ولایت غور که بیش از ۱۰۰ کیلومتر مسافت دارد رفته بود. رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان یادآوری کرده که پیروان مذهب شیعه براساس فقه جعفری در هنگام بیماری و یا مسافرت طولانی، روزه را قصر میکنند و قضای آن را در وقت دیگری بهجا میآورند.
مقامات طالبان پیش از این گفته بودند که هیچ مخالفتی با فقه جعفری ندارند و به همه اصول و مسائل شیعیان در افغانستان احترام میگذارند. اما آقای محقق میگوید این گفتههای طالبان فقط شعار است، طالبان حقوق اهل تشيع را رعايت نمیکنند و در ادای مناسك شیعیان هم مزاحمت میکنند.
آقای محقق تضاد در گفتار و رفتار طالبان را نماد واضح «نقض حقوق بشر و تبعیض و تحقیر قومی و مذهبی» دانسته و آن را محکوم کرده است. او از جوامع حقوق بشری نیز خواسته است که «تحقیر و تبعیض بالای جامعه شیعه» را محکوم و مانع ادامه آن شوند.
محقق از شیعیانی هم که اکنون به نحوى با طالبان همكارى دارند، خواسته است «به مظالمى كه بر هم كيشانشان و هموطنان هزاره و شيعهشان روا داشته میشود توجه داشته باشند» و از آن جلوگیری کنند.
کمیسیون پیگیری دیدگاهها و مطالبات جامعه شیعه افغانستان اواسط ماه دلو سال ۱۴۰۰ مطالبات خود را به صورت مکتوب به مقامات طالبان تحویل دادند، اما تاکنون خبری از قبول خواستههای این کمیسیون نیست.
امام جمعه مشهد در واکنش به گزارشهای مبنی بر آزار و اذیت مهاجران افغان در ایران گفته است که مردم ایران و افغانستان از یک نژادند و ایرانیها باید با "تمام توان" از افغانها در آن کشور استقبال کنند.
علمالهدی گفته است: "مردم افغانستان همشهری ما مردم مشهد محسوب میشوند."
این روحانی برجسته ایرانی افزوده: "افرادی مانند ابن سینا، فارابی، مولانا و آخوند خراسانی که در تاریخ منحصر به فرد بودند، از اهالی افغانستان اند، در حالیکه جزو مفاخر ایرانی به حساب میآیند."
او گفته که ایران بدون افغانستان ریشههای فرهنگی خود را از دست میدهد.
علمالهدی از مردم ایران خواسته که با وجود مشکلات معیشتی و تحریمها باید تلاش کنند به "عزیزان افغانستانی مهمان در ایران" سخت نگذرد.
او که نماینده علی خامنهای، رهبر ایران در خراسان رضوی است با اشاره به حادثه اخیر در مشهد گفت: دشمن از این حادثه برای ایجاد اختلاف بین مردم ایران و افغانستان استفاده میکند".
حمله یک هفته قبل به سه روحانی در حرم "امام رضا" در مشهد که ظاهرا عامل آن یک شهروند افغانستان بوده، طبق گزارشها در برخی شهرها به ازار و آذیت مهاجران افغان از سوی ایرانیها انجامیده است.
در افغانستان نیز در شماری از شهرها، از جمله هرات و کابل برخی دست به اعتراض زدند و از جمله سر درب کنسولگری ایران در هرات را به آتش کشیدند.
این موضوع باعث شد حکومت طالبان و جمهوری اسلامی از طریق احضار مسئولان سفارتخانههای یکدیگر مراتب اعتراضشان را نشان دهند.