هیئت اوزبیکستان در دیدار با معاون اقتصادی رئیسالوزرای طالبان، خواهان حقابه از دریای آمو شد. بر اساس اعلامیه طالبان، عبدالعزیز کاملوف، نماینده رئیسجمهور اوزبیکستان گفته این کشور در ازای بهدست آوردن حقابه از دریای آمو با طالبان در بخش تکمیل کار کانال قوشتپه همکاری میکند.
عبدالعزیز کاملوف، نماینده ویژه رئیسجمهور اوزبکستان اخیراً در رأس هئیتی وارد کابل شد و با شماری از مقامات طالبان دیدار کرد.
دفتر مطبوعاتی عبدالغنی برادر در خبرنامه گفت که آقای کاملوف در دیدار روز چهارشنبه گفته است که اوزبیکستان آماده است که با رعایت نورمهای جهانی و با استفاده از تکنالوژی پیشرفته جهت «بهدست آوردن حقآبه از دریای آمو با در نظر داشت تمام امتیازات و حقوق افغانستان، با امارت اسلامی در حصهای تکمیل کار کانال قوشتپه همکاری کند.
معاون طالبان به هیئت اوزبیکستان اطمینان داده که کانال قوشتپه روابط دو جانبه میان افغانستان و اوزبیکستان را تقویت میکند. این مقام طالبان افزودده است که این گروه آماده است تا این پروژه حیاتی را از طریق تفاهم مشترک انجام دهد.
به گفته طالبان، دو طرف در این دیدار در مورد مسایل سیاسی، اقتصادی، تجارتی، ترانزیتی، خط آهن و پروژههای برق گفتوگو کردهاند.
اوزبیکستان با طالبان روابط نزدیکی دارد.
اکونومیست در پایان دلو سال گذشته گزارش داد که کانال قوشتپه میتواند تنش میان افغانستان و کشورهای منطقه را بالا ببرد.
بر اساس گزارش این مجله، توسعه کانال قوشتپه با این که به نفع کشاورزان افغانستان است، اما میتواند به منازعه و تنش میان افغانستان و کشورهایی چون اوزبیکستان دامن بزند.
این مجله نوشت، اوزبیکستان برای آبیاری مزارع پنبه خود به آمو متکی است، اما قوشتپه میتواند ریزش آب به این دریا را کم کند.
به گفته این مجله، کشت پنبه بزرگترین منبع شغل و درآمد در اوزبیکستان است و کاهش آب آمو دریا به این صنعت در این کشور ضربه میزند.
کانال قوشتیه حدود ۲۷۰ کیلومتر طول دارد و از ولسوالی کلدار بلخ آغاز و با عبور از جوزجان به ولایت فاریاب میرسد.
اشرف غنی، رئیسجمهور فراری افغانستان میخواست کار این کانال را افتتاح کند اما به دلیل ناامنی چنین امری فراهم نشد.
بعد از به قدرت رسیدن طالبان، ملا برادر در ۱۴ حمل پارسال کار اعمار این کانال را افتتاح کرد.
به گفته طالبان، کار ساخت کانال قوشتپه در سه مرحله و در مدت شش سال تکمیل خواهد شد.
افغانستان اینترنشنال در بیش از یک و نیم سال گذاشته، موارد متعدد قتل و شکنجه نظامیان حکومت پیشین را گزارش داده است. بسیاری از نهادهای مدافع حقوق بشری نیز بارها اذعان کردند که طالبان شماری از نظامیان حکومت پیشین را بازداشت، شکنجه و در مواردی کشته است.
با این حال، معاون رئیسالوزاری طالبان ادعا میکند که پس از صدور «عفو عمومی» از سوی رهبر این گروه، طالبان به هیچ نیروی ارتش سابق حمله نکرده است. عبدالکبیر گفته است که ممکن است در مواردی به دلایل «مسائل شخصی» مشکلاتی پیش آمده باشد، اما این رفتارها نمایانگر سیاست طالبان نیست. او ادعا میکند که عاملان چنین اقدامات، به «چنگ قانون» سپرده شدهاند.
این مقام طالبان تصریح کرد که افراد طالبان طبق فرمان عفو عمل میکنند و «همه افغانهایی که قبلاً در هر پستی با هر رژیمی کار میکردند، در حال حاضر زندگی آرام و مرفه در افغانستان دارند.»
این نظامیان پیشین قبلاً با محمدیعقوب، وزیر دفاع طالبان نیز دیدار کرده بودند.
جنرال افضل امان، معاون وزارت دفاع حکومت پیشین افغانستان در دیدار با وزیر دفاع طالبان گفته بود که از همکاری با حکومت این گروه هراسی ندارد و در خدمت آن کار خواهد کرد.
هدیه «شمشیر» از سوی جنرالان ارتش سابق به طالبان
طبق دفتر مطبوعاتی معاون سیاسی رئیسالوزرای طالبان، عبدالکبیر با شماری از جنرالان حکومت پیشین دیدار و گفتوگو کرده است.
عبدالکبیر به این جنرالان گفته است که در صورت نیاز، طالبان از تجربیات آنها استفاده خواهد کرد.
در بیانیه گفته شده است که جنرال افضل امان و جنرال شعورگل پشتون، در این نشست به نمایندگی از جنرالهای ارتش سابق حرف زدهاند. افضل امان، در زمان جمهوریت فرمانده عمومی گارنیزیون کابل بود و شعورگل پشتون نیز سمت فرماندهی قول اردوی تندر را به عهده داشت.
طالبان هرچند از سایر جنرالان حاضر در این دیدار نام نبرده است، اما در تصاویر جنرال دادان لونگ، فرمانده سابق قول اردوی ۲۰۳ تندر زون جنوبشرق و جنرال زمان وزیری، فرمانده قول اردوی سیلاب ننگرهار نیز دیده میشوند.
بیانیه طالبان به نقل از این جنرالان آورده است که همه کارمندان و نظامیان حکومت پیشین، از فرمان «عفو عمومی» طالبان خرسند هستند.
این بیانیه همچنین به نقل از این جنرالان ادعا کرده که حدود ۷۰ درصد نظامیان حکومت پیشین، در حال حاضر در افغانستان زندگی میکنند و «در صلح به سر میبرند.»
طالبان همچنین گفته است که این جنرالان آمادگیشان را برای همکاری با حکومت این گروه اعلام کردند.
در بیانیه طالبان همچنین به نقل از جنرالان ارتش سابق آمده است که آن عده این نیروها که در خارج از کشور به سر میبرند و هر از چندی با «اظهارات نادرستشان مردم را نگران میسازند»، مورد حمایت «ملت و نیروهای ارتش» نیستند. این جنرالان با اشاره به این افراد گفتند که «کار دیگری از دستشان ساخته نیست» و حاضر اند در برابر آنها بایستند.
جنرالان سابق ارتش در این دیدار یک «شمشیر» را برای معاون سیاسی رئيسالوزرای طالبان هدیه دادهاند.
گزارشها از کشتار، شکنجه و بازداشت نظامیان حکومت پیشین
در بیش از یکونیم سال گذشته، رسانهها در بسیاری روزها گزارشهای بازداشت، کشتار و شکنجه شماری از نظامیان حکومت سابق را منتشر کردهاند.
در ماه حمل پارسال، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اعلام کرد که طالبان دستکم ۵۰۰ نفر از نظامیان و کارمندان حکومت را کشته یا ناپدید کردهاند.
در یکونیم سال حکومت طالبان، تصاویر و ویدیوهای زیادی از شکنجه نظامیان حکومت پیشین توسط این گروه در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
در ماه عقرب ۱۴۰۰ نیز در یک مورد دیدهبان حقوق بشر گزارش مستندی از کشته و سر بهنیست شدن بیش از صد افسر و کارمند امنیتی پیشین تنها در چهار ولایت افغانستان منتشر کرد.
در آخرین موارد، روز یکشنبه کمیسیون حقوق بشر افغانستان با نشر اعلامیهای به بازداشت، شکنجه و قتل نظامیان پیشین افغانستان اعتراض کرد.
این سازمان که پس از سقوط در خارج از کشور فعالیت دارد، از اعضای ناتو خواست که به انتقال این نظامیان به کشورهای امن کمک کنند.
در این اعلامیه، به گزارشهای رسانهها و سازمانها، و ویدیوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی اشاره شده که به گفته این سازمان، «حاکی از ازدیاد اهانتها، بازداشتها، شکنجهها و قتلهای پیوسته نظامیان حکومت پیشین، توسط گروه طالبان است.»
منتقدان رژیم طالبان و بسیاری از نظامیان پیشین، فرمان عفو عمومی طالبان را یک «دورغ» عنوان کردهاند.
فرار نظامیان از ترس طالبان
معاون رئیسالوزرای طالبان در حالی ادعا میکند این گروه نظامیان پیشین را هدف قرار نمیدهد، که در حال حاضر هزاران تن از این نیروها به دلیل تهدیدهای طالبان از کشور فرار کردهاند.
مهاجرت و آوارگی بخشی دیگر از سرنوشت و قصه نظامیان حکومت پیشین افغانستان است که در یکونیم سال گذشته بارها روایت شده است.
در حال حاضر، نظامیان حکومت پیشین به کشورهای همسایه از جمله ایران و برخی کشورهای دور و نزدیک به افغانستان پناه بردهاند.
در ماه اسد سال گذشته، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا اعلام کرد که پس از خروج آشفته ایالات متحده از افغانستان، هزاران عضو نیروهای ارتش سابق به ایران پناه بردهاند.
در گزارش این نهاده آمده بود: «شمار قابل توجه نیروهای خاص و ۳ هزار نیروی امنیتی حکومت پیشین، به شمول افسران بلندپایه، به ایران رفتهاند.»
نیروهای امنیتی حکومت سابق در مهاجرت با چالشهای فراوانی دستوپنجه نرم میکنند، با آنهم این شرایط را نسبت به تهدیدها، شکنجه و قتل به دست طالبان ترجیح میدهند.
یکی از کارمندان سابق امنیت ملی چندی پیش به افغانستان اینترنشنال گفت که در ماههای نخست حاکمیت طالبان، چندین بار تماسهای «مشکوک و تهدیدآمیز» دریافت کرد، و در نهایت مجبور شد با شماری از همکارانش به ترکیه پناه ببرد. او میگوید زندگی دشواری را در آنجا میگذارند، اما برای نجات جانش، چارهای جز این نداشت.
