دین محمد حنیف، وزیر اقتصاد طالبان و محمد حسین مرتضوی، معاون سفارت ایران در کابل در مورد همکاریهای «همهجانبه» گفتوگو کردند. حسین مرتضوی در این دیدار گفته که زمینه انتقال و درمان مجروحان حمله به مسجد نبوی بدخشان را به ایران فراهم میکند.
روز پنجشنبه ۱۸ جوزا، در جریان مراسم فاتحه نثار احمد احمدی، معاون پیشین والی طالبان در مسجد نبوی شهر فیضآباد بدخشان انفجار رخ داد.
بر اساس آمار وزارت داخله طالبان، در این حمله دستکم ۱۱ نفر کشته و ۳۰ نفر دیگر زخمی شدند. صفیالله صمیم، فرمانده پیشین پولیس طالبان در بغلان از جمله کسانی بود که در این حمله کشته شد. مسئولیت این حمله را داعش بر عهده گرفت.
جمهوری اسلامی ایران در روز انفجار این حمله را «تروریستی» خواند و آن را محکوم کرد.
وزارت اقتصاد طالبان در خبرنامهای نوشت که معاون سفارت ایران وعده یک محموله کمکی برای قربانیان این حمله را هم داده است.
دین محمد حنیف، وزیر اقتصاد طالبان در دیدار با ایزابل موسارد، رئیس دفترهماهنگ کننده کمکهای بشری سازمان ملل، خواهان همکاری و کمکهای بیشتر شد. او گفته هرچند کمکهای بشری مهم است، اما کافی نیست و سازمان ملل باید کارهای بنیادی و پروژههای توسعهای هم در افغانستان داشته باشد.
بر اساس خبرنامه وزارت اقتصاد طالبان، دین محمد حنیف روز پنجشنبه ۲۵ جوزا در دیدار با ایزابل موسارد گفت: «کمکهای بشری بدون شک در این مقطع زمانی برای مردم ما نقش حیاتی داشته و این بدین معنی نیست که سازمانهای بینالمللی تنها روی کمکهای بشری برای نیازمندان توجه نمایند؛ بلکه در قسمت کارهای بنیادی و پروژه های توسعهای نیز توجه داشته باشند.»
اوچا، دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل ۱۹ جوزای ۱۴۰۲ اعلام کرد که در ۵ ماه به بیش از ۱۷ میلیون نفر در افغانستان کمک کردهاند.
بر اساس اطلاعاتی که اوچا منتشر کرد، این کمکها در بخشهای آموزش، سوءتغذیه، بهداشت، سرپناه، غذا و آب بوده است.
ایزابل موسارد در دیدار با دین محمد حنیف هم گفته که اوچا در دو ماه اخیر به بیش از ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ولایات و بخشهای مختلف خدمات بشری داشتهاند.
وزیر دفاع طالبان در مصاحبه با طلوعنیوز در مورد سقوط جمهوریت گفت که ولایتها بدون درگیری به دست این گروه افتاد. ملا یعقوب گفت که افراد طالبان قصد ورود به پایخت را نداشتند، اما پس از فرار اشرف غنی، نیروهای این گروه شب وارد کابل شدند.
وزیر دفاع طالبان مدعی شد که رهبر این گروه اجازه تصرف ولایتها را نداده بود و در حالیکه تمرکز و جنگ این گروه در هلمند جریان داشت ولایت نیمروز به دست این گروه سقوط کرد.
نیمروز نخستین ولایتی بود که به دست طالبان سقوط کرد.
ملا یعقوب در این مورد گفت: «از ولایت نیمروز تماس گرفتند که ولایت سقوط کرده است، مقامات همه بیرون شدند و با موتر و اسلحه به ایران فرار کردند و منطقه خالی است. دستوار دادیم که طرف ولایت حرکت کنند و اگر یک نظامی هم مقابل شما ایستاده شد، شما نجنگید و منتظر باشید.» او تاکید کرد که نظامیان حکومت پیشین در برابر این گروه در نیمروز ایستادگی نکردند.
او در ادامه گفت که ولایات دیگر هم بدون درگیری یکی از پی دیگر به دست این گروه سقوط کردند.
وزیر دفاع طالبان در مورد سقوط کابل گفت «موقف ما این بود که منتظر میمانیم با ذبیحالله مجاهد روی اعلامیه کار میکردیم که ما ارادۀ جنگ در کابل را نداریم و داخل نمیشویم. نیروها را گفتیم که در اطراف کابل منتظر باشند؛ در مورد تصمیم رایزنی میکردیم. از کابل اطلاع رسید که اشرف غنی بیرون شده است. در واقع اشرف غنی صبح یا چاشت بیرون شده بود و ما شب فیصله کردیم که وارد کابل شویم.»
ملا یعقوب در ادامه گفت «بزرگان از درون نظام پیشین تماس گرفتند که نیروهای امارت داخل شوند که چور و چپاول در جریان است. من در قندهار بودم و فردایش طرف کابل حرکت کردم.»
درگیریهای مرزی
وزیر دفاع طالبان در مورد درگیریهای مرزی با پاکستان و ایران گفت که راهحل تنشها دیپلوماسی است، اما در بعضی موارد گزینه نظامی یک راهحل است. ملا یعقوب در مصاحبه با طلوعنیوز، دلایل درگیریهای مرزی را ساخت جاده، پاسگاه و سیمخاردار در خاک افغانستان عنوان کرد.
وزیر دفاع طالبان با تایید درگیریهای مرزی افزود که نیروهای مرزی پاکستان و ایران به روی رفت و آمد مردم عام آتش گشودند و مردم را کشتند. وی تصریح کرد این کشورها در نقاط مرزی و در خاک افغانستان «جاده و پاسگاه میسازند یا سیمخاردار».
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان، بارها با مرزبانان جمهوری اسلامی و نیروهای مرزی پاکستان درگیری مرزی داشتند. در آخرین مورد، در نتیجه درگیری میان افراد طالبان و مرزبانان جمهوری اسلامی در نیمروز یک نیروی طالبان و دو مرزبان جمهوری اسلامی کشته شدند.
«اشغال» حریم هوایی افغانستان توسط امریکا
ملا یعقوب در این مصاحبه بار دیگر گفت که حریم هوایی افغانستان هنوز تحت «اشغال» امریکاست و حریم هوایی افغانستان نقض میشود. این مقام طالبان تاکید کرد این مسئله بخشی از توافقنامه دوحه است که از سوی امریکا نادیده گرفته شده و نقض میشود.
مذاکرات دوحه
وزیر دفاع طالبان در مصاحبه با طلوعنیوز با اشاره با مذاکرات این گروه در دوحه گفت که این مذاکرات دو بخش داشت: «یک بعد آن با امریکاییها بود و بعد دومش مذاکرات بینالافغانی بود.» او تصریح کرد که طالبان به این باور بودند تا این گروه با خارجیها به توافق نرسد با طرف افغانی مذاکره نمیکند. ملا یعقوب در مورد دلیل امتناع طالبان از گفتوگو با نمایندگان حکومت پیشین افغانستان گفت: «چون اختیار و صلاحیت نداشتند و سیاست داخلی و خارجی به دست امریکاییها بود.»
او در بخشی از سخنانش افزود که توافقنامه این گروه با امریکا ضمیمه دارد اما این ضمایم پنهانی نیست. او تاکید کرد که این ضمایم در مورد خروج نیروهای خارجی از پایگاههایشان است و اینکه تفاهم شده بود که طالبان به مراکز شهرهای بزرگ حمله نکند.
این مقام ارشد طالبان در ادامه گفت که امریکاییها بارها از تفاهمنامه دوحه سرپیچی کرده اما گروه طالبان «به خاطر منابع ملی کشور در بعضی موارد صبر کردیم.»
جنگ بیست ساله
وزیر دفاع طالبان در مورد مصارف جنگ بیست ساله این گروه گفت که مصارف جنگ طالبان پر هزینه نبود. ملا یعقوب گفت: «ما با یک بشکه زرد میتوانستیم که تانک امریکاییها را منفجر کنیم که میلیونها دالر قیمت داشت و باروت آن را خودمان میساختیم و کسانی که باروت را میساختند، فعلاً هم با ما هستند.»
وزیر دفاع طالبان حمایت نظامی پاکستان، ایران، چین و روسیه از طالبان را رد کرد و گفت که در پنج و شش سال اخیر که او مسئولیت جنگ را داشته هیچ گونه کمک نظامی و مالی از این کشورها دریافت نکرده است. او حمایت کشورهای منطقه از طالبان را تبلیغات برای بدنامی این گروه عنوان کرد.
به رسمیت شناسی طالبان
وزیر دفاع طالبان از عدم به رسمیت شناسی حکومت این گروه توسط جهان ابراز نارضایتی کرد و گفت که طالبان شرایط جهان را برای به رسمیت شاختن فراهم کرده است. با این حال ملا یعقوب گفت بعضی از خواستههای جهان برای طالبان مشکل شرعی دارد. او تاکید کرد «آزادیهای که جهان میخواهد شرعیت و منافع ملی ما ایجاب نمیکند.»
حکومت فراگیر
ملا یعقوب در مورد حکومت همه شمول گفت تعریف این گروه از حکومت همه شمول با آنچه جهان میخواهد تفاوت دارد. او افزود: «جهان میخواهد که ما به فرمایش آنها افراد و اشخاص را تعیین کنیم. در مذاکرات هم موقف ما هیمن بود که به خارجیها فرصت دخالت نمیدهیم. این که چگونه حکومت باشد و چه ساختاری داشته باشد، کیها در حکومت باشند و کیها نباشند و مسایل مانند آموزش و آزادی بیان مسایل داخلی افغانها است.»
اختلاف داخلی طالبان
وزیر دفاع طالبان هرگونه اختلاف میان این گروه را رد کرد و گفت که هیچ گونه شکاف، مخالفت و مقاومت در درون نظام طالبان وجود ندارد.
تحریک طالبان پاکستان
ملا یعقوب همچنین در مورد حضور اعضای تحریک طالبان پاکستان در افغانستان گفت که افغانستان کشور پهناور است و کوههای بلند و دشتهای بزرگ دارد و شاید در روستاها کسی پنهان شده باشد.
او در مورد سخنان مقامات پاکستان در مورد حضور تحریک طالبان پاکستان در افغانستان تاکید کرد «وقتی تیتیپی میتواند تا اسلامآباد و شهرهای بزرگ دیگر برود، حکومت پاکستان جلوگیری کرده نمیتواند و ما را متهم میکند.»
عفو عمومی
وزیر دفاع طالبان گفت که در مورد نقض عفو عمومی از سوی گروه طالبان شنیده است، اما او تاکید کرد که مقامات ارشد و افراد این گروه از فرمان عفو عمومی سرپیچی نکرده است. او گفت «اما شاید در بعضی از مناطق برخورد فردی و عقدهای صورت گرفته باشد و ما این را میپذیریم.»
ملا یعقوب فرزند ملا عمر، بیانگذار گروه طالبان است. او گفت که سیزده سال پدرش را ندید. ملا یعقوب افزود که ملا عمر در یک و نیم کیلومتری پایگاه نظامی امریکا که بزرگترین پایگاه نظامی در جنوب بود، پنهان شده بود.
هدایت الله بدری، رئیس بانک مرکزی حکومت طالبان و وانگ یو، سفیر چین در افغانستان در مورد روابط بانکی و تجارتی گفتوگو کردند. بانک مرکزی حکومت طالبان روز پنجشنبه ۲۵ جوزا در خبرنامهای اعلام کرد که خواهان مراودات بانکی با تمام کشورهاست.
سیستم بانکی افغانستان به دلیل تحریمها و کاهش نقدینگی از داراییهای مسدود شده با مشکل مواجه است.
چین که روابط نزدیکی با طالبان دارد، بارها خواهان لغو تحریمها و آزادسازی داراییهای افغانستان شده است.
چین همانند دیگر کشورها طالبان را به رسمیت نمیشناسد، اما از زمان تسلط طالبان بر افغانستان سفارت این کشور در کابل فعال است.
در خبرنامه بانک مرکزی حکومت طالبان آمده است که در دیدار هدایتالله بدری با سفیر چین، بر همکاریهای اقتصادی دوجانبه هم تاکید شده است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس جمهوری اسلامی ایران در مورد حقابه از افغانستان گفته طالبان در میز مذاکره یک حرف و خارج از آن حرف دیگری میزند. فداحسین مالکی با اشاره به اخطار چندی پیش رئیسجمهور ایران تاکید کرده که طالبان مجبور به دادن حقابه خواهد شد.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران در ۲۸ ثور ۱۴۰۲، در سفر به استان سیستان و بلوچستان به طالبان اخطار داد که حقابه را بدهند. او گفت که طالبان باید این اخطار را جدی بگیرند.
طالبان در پاسخ اعلام کرد که به معاهده حقابه متعهد است، اما آب کافی در افغانستان نیست.
مقامهای طالبان و جمهوری اسلامی ایران پس از آن مذاکراتی داشتند که جزئیات آن هنوز اعلام نشده است.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه ۱۱ جوزای ۱۴۰۲ در مصاحبهای که در کانال تلگرام خبرگزاری فارس منتشر شد، از «نتایج خوب» مذاکرات با طالبان خبر داد. او در عین حال گفت پس از آنکه نتایج مذاکرات با طالبان ابعاد روشنی پیدا کرد، جزئیات را اعلام خواهند کرد.
با این حال به نظر میرسد تنها دیپلوماسی با طالبان در مورد حقابه، مخالفانی در ایران دارد.
فرشید شکرخدایی، ئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق بازرگانی ایران حدود یک هفته قبل به خبرگزاری ایلنا خطاب به مقامات کشورش گفت: «هیچوقت دیپلوماسی به تنهایی جواب نمیدهد، بلکه یک قدرت نرم و سخت را باید پشت دیپلوماسی اعمال کرد تا به نتیجه رسید.»
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس جمهوری اسلامی ایران هم در مصاحبهای با شفقنا که روز جمعه ۲۶ جوزا منتشر شده گفته: «باید اقدامات سریعتری در این رابطه [حقابه]اتخاذ شود.»
فداحسین مالکی میگوید: «امیدواریم طالبان بپذیرد که حقابه ایران را پرداخت کند، اما خبرهایی که از وزارت امور خارجه داریم مبنی بر این واقعیت است که طالبان مجبور به پرداخت حقابه ایران خواهد شد.»
نماینده رئیسجمهور اوزبیکستان برای افغانستان در دیدار با سفیر ترکیه در تاشکند درباره اوضاع افغانستان گفتوگو کردند. عصمتالله ایرگاشیف و اولگان بکار بر ادامه کمکهای بشردوستانه به افغانها و هماهنگی تلاشها برای مبارزه با تروریسم توافق کردهاند.
وزارت خارجه اوزبیکستان در خبرنامهای نوشت که در دیدار روز پنجشنبه (۲۵ جوزا) سفیر ترکیه بر نقش مهم اوزبیکستان در برقراری صلح بلندمدت و پایدار در افغانستان و نیز مشارکت این کشور در روندهای همگرایی منطقهای تاکید کرده است.
سربازگیری داعش از کشورهای آسیای میانه و حضور گروههای تروریستی که به صورت مشخص این کشورها را به عنوان هدف حملات آینده خود معرفی میکنند سبب بروز نگرانیهای امنیتی در این کشورها شده است.
مقامهای کشورهای آسیای مرکزی بارها در نشستهای منطقهای با تاکید بر تهدیدات فزاینده گسترش تروریسم در خاک افغانستان خواستار همکاریهای بیشتر برای جلوگیری از گسترش بنیادگرایی مذهبی و جنایات فرامرزی در منطقه شدهاند.
شوکت میرضیایف، رئیسجمهور اوزبیکستان در ۱۲ جوزا در دومین نشست سران آسیای میانه و اتحادیه اروپا در قرقیزستان گفت که وضعیت بشری در افغانستان بهسرعت رو به وخامت است و میلیونها افغان در تقلای زنده ماندن هستند.
او خواهان افزایش کمکهای بشردوستانه به افغانستان شد و همراه با سران دیگر کشورها بر تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان تاکید کرد.
