وزارت خارجه ترکیه روز شنبه اعلام کرد که در پی حملات بیوقفه اسرائیل و امتناع از پاسخ به درخواستهای آتشبس در غزه، سفیر خود را از تلآویو فراخوانده است. شاکر اوزکان تورونلار سفیر ترکیه برای مشورت در زمینه حملات مداوم اسرائیل به انقره برگشته است.
رئیسجمهور ترکیه نیز اعلام کرد که به دلیل اقدامات اسرائیل در نوار غزه، تماس خود را با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل قطع میکند.
ارتش اسرائیل در اقدام تلافی جویانه به حمله حماس، در جریان نزدیک به یک ماه گذشته به بمباران بیوقفه نوار غزه ادامه داده است.
به دلیل تلفات غیرنظامیان در غزه، رهبران کشورها از اسرائیل خواستند آتشبس کند. روز شنبه ۱۲ عقرب، وزیر خارجه امریکا در جریان دیدار با مقامات اسرائیل از آنها خواست برای محافظت از غیرنظامیان «وقفه بشردوستانه» در جنگ غزه را بپذیرند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برقراری آتشبس را رد کرده و بر ادامه حملات علیه حماس تاکید کرده است.
اسرائیل روز شنبه، سیزدهم عقرب پس از رد ایده «وقفه بشردوستانه» مورد درخواست امریکا، به حملات خود علیه حماس در نوار غزه ادامه داد.
در نتیجه حملات هوایی اسرائیل به یک مکتب مربوط به آوارگان سازمان ملل متحد و یک آمبولانس طی بیست و چهار ساعت گذشته دهها تن کشته شدند.
وزارت بهداشت غزه تحت کنترول حماس، روز شنبه گزارش داد که از زمان آغاز جنگ، ۹ هزار و ۴۸۸ نفر از جمله سه هزار و ۹۰۰ کودک در این منطقه کشته شدهاند.
اسرائیل میگوید که شبهنظامیان حماس در حمله پانزدهم میزان دستکم ۱۴۰۰ اسرائیلی و شهروند خارجی را کشتند.
به گفته منابعی که بهدلیل حساسیت اوضاع از ذکر نامشان خودداری کردند، حماس که بر غزه حکومت میکند، به اندازه کافی سلاح، موشک، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی ذخیره کرده است.
منابع به رویترز گفتند حماس مطمین است که هزاران جنگجوی این گروه میتوانند ماهها در شهری از تونلهای حفر شده در اعماق نوار غزه زنده بمانند و نیروهای اسرائیلی را با تاکتیکهای چریکی شهری سرخورده کنند.
به گفته این منابع، در نهایت، حماس بر این باور است که فشار بینالمللی برای اسرائیل برای پایان دادن به محاصره غزه توام با افزایش تلفات غیرنظامیان، میتواند باعث آتشبس و مصالحهای شود که از دل آن حماس با امتیازی ملموس مانند آزادی هزاران اسیر فلسطینی در ازای رهایی گروگانهای اسراییل عرض اندام کند.
به گفته چهار مقام حماس، یک مقام منطقهای و یک فرد آشنا با برنامه کاخ سفید، حماس در مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری قطر، به صراحت به امریکا و اسرائیل گفته است که میخواهد در ازای گروگانها چنین هزار زندانی فلسطینی را آزاد کند.
در درازمدت، حماس گفته است که میخواهد به محاصره ۱۷ ساله غزه توسط اسرائیل پایان دهد و همچنین ادامه شهرکسازی اسرائیل و آنچه فلسطینیها آن را اقدامات شدید نیروهای امنیتی اسرائیل در مسجد الاقصی میدانند، متوقف کند.
آمادگی کامل حماس برای ادامه جنگ
ادیب زیاده، کارشناس فلسطینی در امور بینالملل در دانشگاه قطر میگوید که حماس باید برنامه بلندمدتی برای پیگیری حملات خود به اسرائیل داشته باشد.
زیاده به رویترز گفت: "کسانی که حمله ۷ اکتبر را با این سطح از مهارت، تخصص و با این سطح از دقت و شدت انجام دادند، حتما خود را برای یک نبرد طولانیمدت آماده کردهاند. امکان ندارد حماس بدون آمادگی کامل برای پیامدهای آن، وارد چنین جنگی شود.»
یک منبع آگاه با اندیشه کاخ سفید هم به رویترز گفت که واشنگتن انتظار دارد حماس نیروهای اسرائیلی را در نبردهای خیابانی در غزه به باتلاق بکشد و تلفات زیادی را بر آنها وارد کند تا حمایت عمومی در اسرائیل از یک درگیری طولانی رنگ ببازد.
به گفته این شخص که نخواست نامش ذکر شود، مقامهای اسرائیلی با این وجود به همتایان امریکایی خود تاکید کردهاند که آماده مقابله با تاکتیکهای چریکی حماس و همچنین مقاومت در برابر انتقادات بینالمللی از تهاجم خود به غزه هستند.
این منبع افزود آیا اسرائیل توانایی حذف حماس را دارد یا اینکه صرفا میخواهد این گروه را به شدت تضعیف کند، یک سوال باز باقی میماند.
به گفته منابع در حماس، این گروه حدود ۴۰ هزار جنگجو دارد که میتوانند با استفاده از شبکه وسیعی از تونلهای مستحکم به طول صدها کیلومتر و عمق ۸۰ متر که در طی سالیان متمادی ساخته شدهاند، در نوار غزه بجنگند.
به گفته مردم محل و به استناد فیلمهای که منتشر شده، جنگجویان حماس در غزه روز پنجشنبه از تونل بیرون شدند تا به سمت تانکها شلیک کنند، سپس در آن ناپدید شدند.
ارتش اسرائیل میگوید یک گروه از نیروهای ویژه برای یافتن و انهدام تونلها کار میکنند، عملیاتی که سخنگوی ارتش آنرا «نبرد پیچیده شهری» در غزه توصیف کرده است.
حماس در دهههای اخیر چندین بار با اسرائیل جنگیده است. علی برکه، رئیس روابط خارجی حماس مستقر در بیروت گفته که این گروه به تدریج تواناییهای نظامی، بهویژه برد موشکهایش را بهبود بخشیده است.
او افزود که در جنگ ۲۰۰۸ غزه، برد موشکهای حماس حداکثر ۴۰ کیلومتر بود، اما این برد تا جنگ سال ۲۰۲۱ به ۲۳۰ کیلومتر افزایش یافت.
باراکه به رویترز گفت: «در هر جنگی، ما اسرائیلیها را با چیز جدیدی غافلگیر میکنیم.»
یکی از مقامهای نزدیک به حزبالله لبنان گفت که قدرت جنگی حماس پس از هفتهها بمباران عمدتا دستنخورده باقی مانده است.
به گفته مقامهای حزبالله و حماس، حزبالله یک اتاق عملیات نظامی مشترک با حماس و سایر گروههای همسو در یک شبکه منطقهای تحت حمایت ایران در لبنان دارد.
حماس و نابودی اسرائیل
حماس که از سوی اسرائیل، امریکا و اتحادیه اروپا به عنوان یک جنبش تروریستی شناخته میشود، در منشور تأسیس خود در سال ۱۹۸۸ خواستار نابودی اسرائیل شد.
در سند بعدی که به عنوان منشور سال ۲۰۱۷ آن شناخته میشود، این گروه برای اولینبار ایده تشکیل کشور فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ را پذیرفت، اگرچه این گروه صریحاً حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد.
اسامه حمدان، یکی از مقامهای حماس که در بیروت مستقر است، گفت: حمله ۷ اکتبر و جنگ در حال گسترش غزه، موضوع تشکیل کشور فلسطین را دوباره مطرح کرده است.
او به رویترز گفت: «این فرصتی است که ما به آنها بگوییم که میتوانیم با دستان خود سرنوشت خود را بسازیم. میتوانیم معادله منطقه را به گونهای تنظیم کنیم که منافع ما را تامین کند.»
حماس پس از توافق صلح اسلو بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین در سال ۱۹۹۳ توان مانور پیدا کرد. هدف از توافق صلح اسلو پایان دادن به چندین دهه درگیری بین فلسطینیها و اسرائیل بود اما به بنبست خورد.
نتانیاهو برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ به قدرت رسید. مذاکرهکنندگان فلسطینی و امریکایی گفتند که خودداری کابینههای او در طول سالها از توقف شهرکسازی یهودیان در کرانه باختری اشغالی، تلاشها برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی را تضعیف کرد.
مقامهای اسرائیلی در گذشته شهرکسازیها را مانعی بر سر راه صلح نمیدانستند و ائتلاف راست افراطی کنونی نتانیاهو موضع سختتری علیه واگذاری زمینهای اشغالی به فلسطینیها اتخاذ کرده است.
طرح صلح عربی با حمایت گسترده بینالمللی و اعراب، از سال ۲۰۰۲ روی میز بوده است. این طرح به اسرائیل معاهده صلح با روابط دیپلماتیک کامل در ازای یک کشور مستقل فلسطینی را پیشنهاد میکند.
نتانیاهو در عوض بهدنبال اتحاد کشورهای سنی عرب با اسرائیل با محور مصر و اردن است، کشورهایی که اسرائیل با هر کدام از آنها به ترتیب معاهدههای صلح جداگانه در سالهای ۱۹۷۹ و ۱۹۹۴ امضا کرده است. امارات متحده عربی، بحرین و مراکش هم بخشی از این اتحاد خوانده شده است.
این در حالی است که قبل از حمله هفتم اکتبر حماس، نتانیاهو با میانجیگری امریکا درگیر مذاکراتی با عربستان سعودی بود که به یک توافق دیپلوماتیک برجسته به عنوان یک جبهه متحد علیه ایران میانجامید، اما این روند پس از آغاز جنگ به حالت تعلیق درآمد.
معاشر، یک وزیر سابق اردنی در کارنگی به رویترز گفت که حمله حماس به این تصور که ثبات خاورمیانه میتوانست بدون گفتوگو با فلسطینیها بهدست بیاید، پایان داد.
او گفت: «امروز روشن شد که بدون صلح با فلسطینیها در منطقه صلح نخواهید داشت.»
