محمدکاظم کاظمی، شاعر سرشناس افغان در ایران گفته که موضعگیری سیاسی ایران در قبال فارسی بهانهای برای سرکوب این زبان در افغانستان میدهد. این پژوهشگر ادبی در نشستی در مشهد گفت که به فارسی باید نگاه تمدنی کرد و نه سیاسی.
این نشست تحت عنوان «چالشهای زبان فارسی افغانستان» به ابتکار مشترک بنیاد فرهنگی احمدشاه مسعود و دفتر فرهنگی در دری در شهر مشهد ایران برگزار شد.
به گزارش شهرآرانیوز، آقای کاظمی گفته است که موضعگیری سیاسی جمهوری اسلامی در قبال زبان فارسی باعث میشود که فارسیزبانان افغانستان تحت فشار قرار گیرند و برچسب وابستگی به ایران بر آنها زده شود.
آقای کاظمی که چند کتاب تحقیقی درباره زبان فارسی در افغانستان نوشته، در این نشست گفت: «دست اندرکاران امور افغانستان به مسایل، سیاسی نگاه میکنند و وضعیت اداره افغانستان را از جنبه جهانی نگاه میکنند.»
او ضمن تاکید بر داشتن نگاه تمدنی به زبان فارسی، گفت که باید به این پرسش پرداخت که «آیا برای تمدن بزرگ زبان فارسی وضعیت فعلی افغانستان یک وضعیت مطلوب است یا نه؟»
در این نشست همچنین ابوطالب مظفری، مسئول موسسه فرهنگی دُرّ دَری، گفت که زبان فارسی در افغانستان مربوط به یک قوم خاص نیست و «نباید این تصور ایجاد شود که زبان فارسی امر داخلی افغانستان است و دخالت در امر داخلی یک کشور ربطی به کشور همسایه ندارد.»
او گفت زبان را نباید به مثابه امری سیاسی دانست: «وقتی ما یک مسئله را سیاسی میکنیم، آن وقت تابع امر سیاست شده و فراموش میشود. ایران همانطور که در راستای منافع ملی خود در رابطه با آب و بسیاری از مسائل دیگر با افغانستان وارد گفتوگو میشود، در رابطه با زبان فارسی هم میتواند گفتوگو کند.»
اقای مظفری گفت: «ما باید با مخالفان این زبان از این زاویه وارد گفتوگو شویم که شما حق ندارید میراثهای جهانی و بشری را مورد هجمه قرار دهید و این یعنی در افتادن با جهان.»
او با اشاره به جایگاه زبان فارسی در کشورهای منطقه تاکید کرد همه نهادهای فرهنگی افغانستان، ایران و تاجیکستان وظیفه دارند که همه جانبه به دفاع از زبان فارسی برخیزند.
این پژوهشگر ادبی افزود: «ما باید به عنوان یک میراث مشترک از زبان فارسی دفاع کنیم.»
طالبان در دو سال اخیر در افغانستان گامهای زیادی برای محدود کردن زبان فارسی برداشته و از جمله تابلوهای فارسی نهادهای دولتی به ویژه مراکز علمی را حذف و اصطلاحات پشتو را جایگزین اصطلاحات فارسی کرده است.
منتقدان طالبان به این باورند که این گروه با انگیزههای «فارسیستیزی» دست به این کارها میزند و هدف این گروه توسعه زبان پشتو و محدود کردن زبان فارسی است.
طالبان به این انتقادها پاسخ نداده است.
در حالی که فارسی در افغانستان برای مدت درازی زبان فرهنگی و اداری بوده، از سال۱۳۴۳ زبان پشتو هم در کنار این زبان به عنوان زبان رسمی معرفی شده است.
