رزا اوتونبایوا، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در نشست شورای امنیت خواستار تعامل بیشتر جامعه جهانی با طالبان شد. او اما گفت که رویکرد طالبان به حقوق زنان و دختران، ممکن است بنبست موجود بر سر تعامل جامعه جهانی با این گروه را طولانیتر کند.
در نشستی که چهارشنبه (۲۹ قوس) برای بررسی گزارش نمایندگان ویژه سازمان ملل برای افغانستان برگزار شد، خانم اوتونبایوا گفت که گفتوگو به طالبان مشروعیت نمیبخشد، اما میتوان از آن برای ابراز مخالفت و در عین حال، تشویق طالبان به تغییر استفاده کرد.
نماینده دبیرکل سازمان ملل گفت که نیاز به تفاهم پایدار بینالمللی در مورد افغانستان است. او ابراز امیدواری کرد که این تفاهم در نشست بعدی نمایندگان ویژه کشورها برای افغانستان به وجود آید. او گفت که از تمایل طالبان برای تعامل با کشورهای جهان استفاده بیشتر شود.
فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل ضمن استقبال از گزارش فریدون سینیراوغلو گفت که این گزارش در مورد تعدادی از مسائل شفافیت لازم را ارائه کرده است. او افزود که این گزارش در مورد ادغام افغانستان در نظام بینالمللی «بدون عبور از یک چرخه دیگر خشونت و مطابق با قوانین بینالمللی» را ارائه میکند.
او گفت: «هرچند در این گزارش چیزی وجود دارد که همه آن را دوست ندارد، اما من از همه خواستهام روی هدف بزرگتر تمرکز کنند.»
خانم اتونبایوا توضیح نداد که این موارد چیست.
نقض گسترده حقوق بشر
رزا اوتونبایوا عدم پیشرفت طالبان در حل مسائل حقوق بشری را عامل مهمی در بنبست فعلی بر روابط جامعه جهانی با این گروه دانست.
اوتونبایوا تصریح کرد که پذیرش و تلاش برای حفظ موازین و معیارهای بینالمللی شرطی غیرقابل مذاکره برای تصدی کرسی افغانستان در سازمان ملل است.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل گفت: «ویژگیهای کلیدی وضعیت حقوق بشر در افغانستان امروز بیانگر تبعیض سیستماتیک علیه زنان و دختران، سرکوب مخالفان سیاسی و آزادی بیان، فقدان نمایندگی معنی دار اقلیتها (در دستگاههای دولتی)، و کشتار فراقانونی، دستگیریها و بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری است.»
او افزود که با وجود آزادی اخیر دو فعال زن، تعدادی از مدافعان حقوق بشر و کارمندان رسانهای همچنان در بازداشت طالبان به سر میبرند.
ممنوعیت آموزش دختران
فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل گفت که ممنوعیت آموزش دختران و بددتر شدن کیفیت آموزش و دسترسی به آن بر وضعیت آموزش پسران در افغانستان نیز تأثیر میگذارد.
رزا اوتونبایوا در نشست شورای امنیت درباره آموزش جایگزین، که طالبان برای دختران پیشنهاد کرده، گفت شواهد زیادی بهدست آورده که «دختران در هر سنی» میتوانند در مدارس دینی درس بخوانند.
با این حال، او گفت که روشن نیست که در این مدارس چه چیزی تدریس میشود. رزا اوتونبایوا سوالاتی درباره وجود یک «برنامه درسی استاندارد» در این مدارس که امکان تحصیل دروس مدرن را فراهم کند، و اینکه چه تعداد دختر میتوانند در این مدارس تحصیل کنند مطرح کرد.
او گفت که طبق گزارشهایی که بهدست آورده، وزارت معارف طالبان در حال ارزیابی این مدارس و همچنین بازنگری برنامه درسی مکاتب دولتی است.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل گفت که مسئولان آموزشی طالبان همچنان به او گفتهاند که در حال کار بر روی ایجاد شرایطی هستند تا دختران بتوانند به مکتب بازگردند. با این حال، رزا اوتونبایوا گفت که زمان میگذرد در حالی که نسلی از دختران از درس و آموزش عقب میمانند.
او گفت: «ناکامی در تهیه نصاب درسی مدرن با دسترسی برابر برای دختران و پسران، رسیدن طالبان به خودکفایی اقتصادی را غیر ممکن میکند.»
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل گفت که بسیاری از افغانها به او گفتهاند که میترسند فراموش شوند، همانطوری که در گذشته اتفاق افتاده است. رزا اوتونبایوا گفت که نقش او و یوناما جلوگیری از این اتفاق است.
تهدید گروههای تروریستی
نماینده دبیرکل سازمان در نشست شورای امنیت گفت که طالبان در تامین امنیت به صورت عموم موفق بودهاند. با این حال، او به افزایش حملات علیه هزارهها و شیعیان اشاره کرد که به گفته او همچنان در معرض این حملات قرار دارند.
او در سخنرانی خود به کشته شدن ۳۹ نفر از مردم هزاره و شیعه در سه حمله اخیر اشاره کرد که در گزارش تازه دبیرکل سازمان ملل مستند شده است. او گفت که مسئولیت همه این حملات را گروه داعش به عهده گرفته است.
رزا اوتونبایوا در عین حال گفت که کشورهای منطقه به شدت نگران تهدیدهای احتمالی بیشتریاند که از داخل افغانستان سرچشمه میگیرد.
او گفت که پاکستان به این نتیجه رسیده است که طالبان برای مهار تحریک طالبان پاکستان، که مسئولیت حملات تروریستی اخیر در داخل این کشور را بر عهده گرفت، کم کاری کردهاند.
نگرانی از وضعیت انسانی
رزا اوتونبایوا وضعیت انسانی در افغانستان را نگرانکننده توصیف کرد. او گفت که در زمستان پیش رو بیش از ۲۰ میلیون نفر به کمکهای جامعه جهانی متکی خواهند بود.
اوتونبایوا افزود که با توجه به کاهش بودجه امسال و با گسترش کمکها، بسیاری از نیازمندان افغان نسبت به سال گذشته آسیبپذیرتر خواهند بود.
رد فرستاده ویژه صلح سازمان ملل
نماینده دبیرکل سازمان ملل همچنین گفت طالبان انتصاب یک فرستاده ویژه (صلح) را غیرقابل قبول میداند. او گفت که وزیر امور خارجه طالبان در توجیه این موضوع گفته که سابقه طولانی نمایندگان ویژه سازمان ملل در افغانستان مثبت نبوده است.
