براساس آماری که مرکز خبرنگاران افغانستان منتشر کرده، امسال دستکم یک خبرنگار در افغانستان جان خود را از دست داده و ۱۹ خبرنگار دیگر زخمی شدهاند.
این سازمان حامی رسانهها میگوید امسال ۸۷ مورد تهدید و ۶۱ مورد بازداشت خبرنگاران را ثبت کرده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان روز چهارشنبه، ۲۹ قوس، در مصاحبه با رادیو - تلویزیون ملی، تحت کنترول این گروه، مدعی شد که با هیچ خبرنگاری در افغانستان برخورد نادرست نشده است.
با این حال آقای مجاهد اذعان کرد که طالبان برخی از خبرنگاران «مشکوک» را بازداشت کرده است.
از زمان روی کار آمدن طالبان، شمار زیادی از رسانههای مستقل در افغانستان تعطیل و خبرنگاران مستقل این کشور را ترک کردهاند.
براساس اطلاعات مرکز خبرنگاران افغانستان، شدت گرفتن فشارها بر رسانهها و خبرنگاران با اجرای دستورالعملهای طالبان، از یکسو باعث کاهش سطح آزادی و استقلال کاری آنها و از سوی دیگر سبب تشدید خودسانسوری شده است.
این سازمان گفته پوشش رسانهها با توجه به فشار طالبان به سوی پوشش رویدادهای بشردوستانه و آموزشی چرخش داده شده است.
در گزارش این سازمان آمده است که دستکم ۱۴ دستورالعمل توسط طالبان برای رسانههای افغانستان صادر شده که شماری از آنها در سال ۲۰۲۳ تهیه و تدوین شده است.
این دستورالعملها طیف وسیعی از پوشش رسانهها را در برمیگیرد و «ممنوع شدن کار زنان در رادیو تلویزیون ملی، ممنوع شدن پوشش خبری تظاهرات و اعتراضهای مدنی، وضع محدودیت بر چگونگی تهیه و نشر خبر و گزارش و تولید محتوا، الزام به نام بردن از طالبان به عنوان حکومت افغانستان» را شامل میشود.
طالبان همچنین نشر موسیقی را ممنوع کرده و زنان خبرنگار را ملزم ساخته است که صورت خود را در مقابل دوربین بپوشاند.
حضور زنان همچنین در نمایشنامهها و برنامههای سرگرمی رسانهای ممنوع شده است. در برخی موارد رسانهها مجبور شدهاند که در جایگاه زنان و مردان تفکیک قایل شوند و زنان با مردان و مردان با زنان مصاحبه نکنند.
در گزارش این مرکز حامی رسانهها آمده است که طالبان به رسانهها خط و نشان کشیده است که با منتقدان طالبان مصاحبه نکنند. این گروه همچنین پخش برنامههای رسانههای بینالمللی را در افغانستان ممنوع کرده است.
یافتههای مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد خبرنگارانی که این دستورها را نادیده گرفتهاند، تهدید و یا زندانی شدهاند. رسانههایی که دستورهای طالبان را عملی نکردهاند هم با اقدامهای تنبیهی از جمله منع فعالیت بهطور موقت یا دایمی مواجه شدهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان از طالبان خواسته دست از نقض جدی حقوق خبرنگاران بردارد و دستورالعملهای فراقانونی برای رسانهها را لغو کند.