خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته افغانستان با احداث سدهای متعدد بر روی رودخانههای منتهی به ایران، مانع ورود سیلاب به این کشور شده است. یک مقام محلی ایران گفته با تکمیل بند کمال خان تاکنون هیچ آبی وارد منطقه سیستان و تالاب بینالمللی هامون نشده است.
محمدرضا علیمرادی، سرپرست ادارهکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان به ایرنا گفت: «تقریبا دو سال پیش یک انحراف آبی در افغانستان رخ داد که آب از هیرمند به منطقه گودزره در افغانستان هدایت شد اما آبی به تالاب هامون نرسید؛ در واقع ایران حقابه خود را در این مدت دریافت نکرده است.»
این مقام گفته که در چند نشستی که با «مسئولان افغانستان» در تهران انجام شده، آنها قول دادهاند که با بهتر شدن وضعیت بارندگی، حقابه هیرمند را بدهند.
او افزوده که تمام پهنه تالاب هامون کاملا خشک شده و هیچ گونه آبی در آن وجود ندارد.
حبیبالله دهمرده، نماینده زابل در مجلس ایران هم به ایرانا گفت: «احداث بند کمال خان در نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان، بزرگترین مانع در جاری شدن آب در رودخانه هیرمند است».
او گفت که بند کمال خان در ۸۰ کیلومتری مرز ایران با افغانستان ساخته شده و از زمان تاسیس آن، آبی در رودخانه هیرمند رها نشده و زمین رودخانه کاملا خشک است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی افزوده است: «ساخت بند کمال خان نه تنها لبهای هفتمین تالاب بین المللی هامون را خشکانده بلکه زندگی، اشتغال، محیط زیست و نفس ساکنان شمال سیستان و بلوچستان را تحت تاثیر قرار داده است.»
ایرنا در ادامه نوشته که با وجود انعقاد قرارداد حقابه هیرمند، از اواخر دهه ۱۳۷۰ و همزمان با کاهش بارش سالانه و گسترش خشکسالی بر سیستان، میزان ورودی آب رود هیرمند به دریاچه هامون مرتبا کاهش یافت.
این خبرگزاری همچنین افزود: «نبود دولت قدرتمند در افغانستان، حفر نهرها و رودهای متعدد برای انتقال آب رودخانه، نصب و بکارگیری انواع پمپ در مسیر رودخانه هیرمند برای کشاورزی در افغانستان در نهایت خشک شدن تالاب هامون به عنوان هفتمین تالاب بینالمللی جهان را در پی داشت.»
پیش از این نیز در ماه ثور ۱۴۰۲، ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران در سفر به سیستان و بلوچستان با لحنی تهدیدآمیز خطاب به حکومت طالبان گفت: «میخواهم به حاکمان افغانستان عرض کنم که این سخن بنده را مطلب عادی تلقی نکنند، بسیار جدی بگیرند؛ به مسئولین و حاکمان افغانستان اخطار میکنم که حق مردم و منطقه سیستان و بلوچستان را سریعا بدهند.»
اظهاراتی که جدال لفظی مقامات دو کشور را در پی داشت و سپس هر دو طرف خواستند تنشها را آرام کنند.
