فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران ادامه احضار و بازداشت کارکنان رسانهها در افغانستان توسط طالبان را محکوم کرد. این نهاد گفته در ادامه سرکوب رسانههای مستقل، از شروع سال نو میلادی تاکنون سه خبرنگار توسط استخبارات طالبان در کابل بازداشت شدهاند.
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران (IFJ) به بازداشت احسانالله اکبری، خبرنگار خبرگزاری کیودوی جاپان اشاره کرده که پس از ۹ روز از بازداشت طالبان آزاد شد.
پیش از این مرکز خبرنگاران افغانستان نیز بازداشت احسانالله اکبری را محکوم کرده و گفته بود «این بازداشت به طور مستقیم نقض قانون رسانهها است که با صراحت میگوید به شکایات از خبرنگاران و رسانهها باید کمیسیون شکایات و نقض حقوق رسانهها رسیدگی کند.»
به گفته این نهاد، طالبان در یک رویداد جداگانه دیگر در ۱۸ جنوری دو کارمند رسانه را احضار و سپس بازداشت کردند. بازداشتشدگان عبدالحق حمیدی، مدیر خبرگزاری گردش اطلاعات و احمد جواد رسولی، مالک این رسانه بودند.
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران این اقدامات طالبان را «غیرقانونی» و اقداماتی در راستای ارعاب و ساکتکردن رسانههای افغانستان دانسته است.
این نهاد همچنین تاکید کرده که طالبان میخواهد فضای امن برای آزادی بیان را بیش از پیش کاهش دهد.
با گذشت ۲۴ ساعت از تهدیدهای جدی رئیس ستاد ارتش پاکستان، طالبان هنوز هیچ واکنش رسمی نشان نداده است. جنرال عاصم منیر خطاب به طالبان گفته زندگی یک پاکستانی، از کل افغانستان مهمتر است و هشدار داده که در صورت لزوم کل افغانستان را ویران خواهد کرد.
هرچند شماری از مقامهای دولت پیشین از جمله وزیر خارجه و رئیس امنیت ملی آن به اظهارات این مقام ارشد پاکستان واکنش نشان دادهاند، مقامهای طالبان هنوز سکوت اختیار کردهاند.
هنوز علت سکوت طالبان مشخص نیست. در بیش از دو سالی که از روی کار آمدن طالبان در افغانستان میگذرد، برخلاف انتظار اسلامآباد، این گروه در زمینه جلوگیری از حملات تحریک طالبان پاکستانی در خاک آن کشور هیچ اقدامی موثری نکرده است. بر عکس، مقامهای پاکستان طالبان را متهم کردهاند که به همقطاران پاکستانی خود پناهگاهای امن دادهاند.
تنشها در روابط طالبان در کابل و اسلامآباد هر از گاهی با درگیریهای مرزی تشدید شده و اختلافات دو کشور در زمینه مسائل گمرکی نیز بارها به بسته شدن گذرگاههای مرزی انجامیده است.
اما بر خلاف جدالهای لفظی قبلی که عمدتا بر اتهام استفاده طالبان پاکستانی از خاک افغانستان متمرکز بوده، اکنون عالیترین مقام نظامی پاکستان طالبان را تهدید کرده که به پاکستان چشم نداشته باشند ورنه این کشور «حاضر است همهچیز را قربانی کند.»
عاصم منیر روز چهارشنبه، چهارم دلو، در دیدار با دانشجویان پاکستانی گفت: «وقتی موضوع ایمنی و امنیت شهروندان پاکستانی در میان باشد، [اگر لازم باشد] کل افغانستان را هم میتوان ویران کرد.»
به نقل از اکسپرس تریبون، او در ادامه گفت ارتش پاکستان کسانی را که به «فرزندان پاکستان» حمله میکنند، تعقیب خواهد کرد.
هرچند مقامهای رسمی طالبان تا کنون به این اظهارات واکنشی نشان ندادهاند، اما برخی از فرماندهان محلی این گروه به آن پاسخ دادهاند.
عبدالحمید خراسانی، فرمانده محلی طالبان در پنجشیر گفته اگر رهبر طالبان اجازه دهد پاکستان را «از کره زمین محو میکنند».
او در ویدیویی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده گفته که پاکستان باید شکرگذار ملا هبتالله آخندزاده باشد، چرا که به گفته او اگر رهبر طالبان اجازه دهد، جنگجویان این گروه نقشه پاکستان را از روی کره زمین پاک میکنند.
او افزوده که به زودی «مجاهدین تیتیپی دولت پاکستان را سرنگون میکنند.»
عبدالسلام ضعیف، سفیر طالبان در اسلامآباد در دوره ملا عمر هم به اظهارات جنرال منیر واکنش نشان داده است. آقای ضعیف در شبکه اکس نوشت که با صدها پاکستانی در گوانتانامو زندانی بودند که بسیاری از آنها، از جمله خودش، توسط استخبارات پاکستان به ایالات متحده «فروخته» شده بود.
این هوادار طالبان از زنی به اسم عافیه صدیقی نام برده که به گفته او «این جنرالها او را به کفار فروختند که هنوز در بند امریکاییهاست.»
بازماندگان سانحه هواپیمای روسی در بدخشان بامداد جمعه، ششم دلو وارد مسکو شدند. آرکادی گراچف، خلبان در میدان هوایی مسکو جزئیات تازهای درباره این رویداد ارائه کرد و گفت هواپیما آنها در بدخشان سقوط نکرده، بلکه بر قله کوهی فرود اضطراری کرده بود.
او افزود که مشکلات فنی و سوخت هواپیما دلیل این فرود اضطراری بود.
دو خلبان و دو پزشک از این رویداد نجات یافته و یک زوج مسن جان خود را از دست دادهاند.
نجات یک «معجزه بود»
خبرگزاری تاس روسیه گزارش داد که هر دو خلبان معتقدند فرود هواپیما در شرایط دشواری که داشتند، یک «معجزه» بود.
آقای گراچف در پاسخ به این سوال که چگونه توانستند خود را نجات دهند، گفت: ما یک و نیم روز را در سرما گذراندیم و مجبور شدیم حتی «بند کفشهای خود را بسوزانیم» تا گرم شویم.
نان خانگی بدخشی در شفاخانه
او گفت قبل از فرود اضطراری، از آسمان روستایی را دیده بودند و پس از فرود میدانستند که میتوانند خود را به آن روستا برسانند.
این خلبان افزود ما از یک کوه بلند بالا رفتیم و سعی کردیم ببینیم روستا کجاست. سپس پنج ساعت پیادهروی کردیم تا به آنجا برسیم.
به گفته خلبان، افغانها نسبت به آنچه اتفاق افتاد واکنش احساسی نشان دادند و حتی غذای خانگی را به شفاخانه آوردند.
او گزارشها درباره سرقت بیش از یک میلیون دالر از این هواپیما را رد کرد و گفت: «آنجا پولی وجود نداشت.»
پیش از این برخی از رسانههای محلی به نقل از منابع محلی در بدخشان گزارش داده بودند که یک میلیون و ۲۰۰ هزار دالر امریکایی از هواپیمای واژگون شده روسی در این ولایت سرقت شده است.
ادعایی که توسط خلبان این هواپیما رد شد.
این هواپیما از نوع فالکنون ۱۰ بود که در مسیر هند، ازبکستان و روسیه پرواز میکرد.
سازمان هوانوردی روسیه تایید کرده که دو نفر از سرنشینان این هواپیما که زن و شوهر بودند جان خود را از دست دادند.
آنا و آناتولی، زوج روسی برای تعطیلات به تایلند رفته بودند، اما بیماری آنا در این سفر باعث شد با یک هواپیمای شخصی به مسکو بازگردند. رسانههای روسیه گزارش دادهاند که آناتولی یکی از بازرگانان سرشناس جنوب غرب این کشور بود.
کمیته تحقیقات روسیه برای بررسی سانحه هواپیما، پرونده جنایی باز کرده است.
آرکادی گراچف، خلبان فالکون ۱۰ تایید کرده که او و سایر بازماندگان بری ارائه توضیحات به دادستانی احضار شدند.
به گزارش تلویزیون پاکستانی سما، تا ۵ دلو امسال ۴۷۵ هزار و ۶۰۳ افغان از پاکستان به کشورشان بازگشتهاند. این رسانه روز جمعه (۶ دلو) گزارش داد که اخراج افغانهای فاقد مدارک معتبر اقامتی در پاکستان همچنان ادامه دارد.
طبق این گزارش، فقط در روز گذشته ۶۴۷ افغان شامل ۱۸۶ مرد، ۱۴۵ زن و ۳۱۶ کودک از پاکستان به کشورشان بازگشتند.
دولت پاکستان ۱۱ میزان سال جاری هشدار داد که افغانهای فاقد مدارک معتبر اقامتی باید این کشور را تا ۱۰ عقرب ترک کنند.
پس از آن، پاکستان جستجوی خانه به خانه را شروع و شمار زیادی از پناهجویان افغان را بازداشت و اخراج کرد.
هرچند این اقدام پاکستان با انتقادات گسترده بینالمللی مواجه شده، اما این کشور به اخراج پناهجویان افغان همچنان ادامه میدهد.
وزارت رسیدگی به حوادث طالبان اعلام کرد که جاپان وعده داده در سال جاری ۳۶ میلیون دالر به افغانستان کمک کند. ریویچی فونتسو، نماینده وزارت خارجه جاپان در سفر به کابل گفته که این کشور در سال گذشته ۵۸ میلیون دالر به افغانستان کمک کرده است.
وزارت رسیدگی به حوادث طالبان گفته که محمد عباس آخند، وزیر این وزارت با ریویچی فونتسو، مسئول بخش دوم خاورمیانه وزارت خارجه جاپان و کازوشی ایزوچی، مسئول بخش سوم برنامهریزی کمکهای دفتر همکاری بینالمللی وزارت خارجه جاپان دیدار کرده است.
طبق این خبرنامه، آقای ایزوچی گفته قرار است کمکهای جاپان به افغانستان در بخشهای مختلف هزینه شود.
همچنین گفته شده که نمایندگان جاپان گفتهاند تلاش دارند در بخشهای بنیادی، توسعهای و ارتقای ظرفیت با مردم افغانستان همکاری کنند.
حنیف اتمر اظهارات رئيس ارتش پاکستان را که گفته زندگی یک پاکستانی، از کل افغانستان مهمتر است، «اوج نابخردی» توصیف کرد. رحمتالله نبیل هم گفت پاکستان «دشمن تاریخی» افغانستان است و سخنان عاصم منیر نمایانگر سیاست بلندمدت اسلامآباد در قبال این کشور است.
رئيس ستاد ارتش پاکستان روز چهارشنبه در میان جمعی از دانشجویان سراسر پاکستان گفت که «زندگی یک پاکستانی، از کل افغانستان مهمتر است.»
اظهارات آقای منیر با انتقادهای شماری از چهرههای سیاسی و شهروندان افغانستان در شبکههای اجتماعی روبهرو شده است. با این حال طالبان تاکنون رسماً به این اظهارات واکنش نشان نداده است.
حنیف اتمر، وزیر خارجه سابق افغانستان در بیانیهای نوشت که با توجه به نقش تعیینکننده رئيس ستاد ارتش پاکستان در سیاست داخلی و خارجی کشورش، «اظهارات او باید موجب نگرانی جدی برای افغانستان، همسایگان پاکستان و جامعه بینالمللی شود.»
آقای اتمر گفته سخنان عاصم منیر «ترکیبی از تهدیدات پنهان و مستقیم بود» و «به گونه آشکار به تحریک احساسات ضد افغانستان در میان مردم پاکستان پرداخت.»
اتمر این قسمت سخنان عاصم منیر را «دروغین و نهایت خطرناک خوانده» که گفته «شورش در بلوچستان از دیر زمانی مورد حمایت افغانستان بوده و همسایه غربی هرگز نسبت به پاکستان دوستی نشان نداده است.»
به گفته وزیر خارجه سابق، مردم افغاستان «هرگز به پاکستان آسیب نرساندهاند یا قصد آنرا نداشتهاند.» او تصریح کرد که «مردم افغانستان از مردم پاکستان و حمایت آنها در طول دهههای مهاجرت عمیقاً سپاسگزاری میکنند.»
او گفته این اظهارات در رابطه به افغانستان و روابط بین دو کشور پیامدهای گسترده خواهد داشت.
آقای اتمر در بخشی از بیانیهاش گفتههای رئيس ارتش پاکستان را «توهین» و «تهدید» به مردم افغانستان خوانده که به گفته او «عواقب مصیبتبار سیاستهای ارتش پاکستان را بیش از چهارونیم دهه متحمل شدهاند.»
«دشمن تاریخی» افغانستان
رحمتالله نبیل، رئیس سابق امنیت ملی افغانستان نیز به اظهارات عاصم منیر واکنش نشان داده است. او در پستی در شبکه اجتماعی اکس نوشت که سخنان آقای منیر درباره افغانستان «جدید و تنها یک سخنرانی نیست»، بلکه «نشاندهنده سیاست بلندمدت پاکستان در قبال افغانستان است.»
آقای نبیل اضافه کرد که پاکستان به عنوان یک «دشمن تاریخی» همواره سعی کرده تا حکومتها و جامعه افغانستان را بیثبات کند.
«سخنان کلان و احساسی کار رهبران ضعیف است»
معصوم استانکزی، رئیس هیات مذاکرهکننده صلح دولت پیشین افغانستان هم در واکنش به اظهارات رئيس ارتش پاکستان نوشت که در سال ۲۰۱۸، در نشستی در لندن به عاصم منیر گفته: «شما باید اساساً نگرش خود را نسبت به افغانستان تغییر دهید.»
آقای استانکزی خطاب به آقای منیر افزود: «شما با هر کسی که در افغانستان در قدرت است، مخالفید، اما به یاد داشته باشید که اگر سیاست شما در افغانستان ادامه یابد، آتش [ناامنی] روزی دامن شما را هم خواهد گرفت.»
او در پستی در شبکه اکس علاوه کرد که «سخنان کلان و احساسی کار رهبران ضعیف است.»
استانکزی همچنین با اشاره به اظهارات آقای منیر نوشت که «هموطنان» باید درس بگیرند که «خارجی از شما نمیشود و از خود بیگانه نشوید.»
او در بخشی از یادداشت خود خطاب به طالبان هم نوشت که «مردم هر قوم و زبان کشور، گلهای زیبای باغ بزرگ افغانستاناند و رهبران طالبان باید مراقب باشند که این گلهای زیبا را نابود نکنند.»
عاصم منیر چه گفت؟
آقای منیر روز چهارشنبه، چهارم دلو، در دیدار با دانشجویان پاکستانی ادعا کرد که پاکستان به مدت ۵۰ سال غذای پنج میلیون شهروند افغانستان را فراهم کرده است.
او در ادامه گفت ارتش پاکستان کسانی را که به «فرزندان پاکستان» حمله میکنند، تعقیب خواهد کرد.
این مقام ارشد نظامی پاکستان ادعا کرد که «شورش در بلوچستان از دیر زمانی مورد حمایت افغانستان بوده و همسایه غربی هرگز نسبت به پاکستان دوستی نشان نداده است.»
جنرال عاصم منیر افزود «افغانستان تنها کشوری بود که با پذیرش پاکستان، پس از استقلال این کشور از هند، در سازمان ملل مخالفت کرد. او گفت «مشکل این است که مردم تاریخ را نمیخوانند.»
تنشهای اسلامآباد و طالبان برسر چیست؟
جدیدترین اظهارات رئیس ستاد ارتش پاکستان نشاندهنده سطح بلند نارضایتی مقامات پاکستان از طالبان است.
در ماههای گذشته روابط میان اسلامآباد و کابل تحت کنترول طالبان بهدلیل افزایش ناامنیها در پاکستان به وخامت گراییده است.
آمارهای رسمی نشان میدهد که سطح ناامنیها در پاکستان پس از تسلط طالبان بر افغانستان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
مقامات پاکستانی طالبان را متهم کردهاند که به گروههای شبهنظامی مخالف طالبان مثل تحریک طالبان پاکستانی (تیتیپی) پناهگاه و امکانات داده است. این مقامات حتی طالبان افغان را متهم کردهاند که در برخی از حملات خونین در جریان دو سال گذشته علیه نیروهای امنیتی پاکستان دست داشتهاند.
با این حال سخنگویان طالبان پیوسته این اتهامات را رد کرده و گفتهاند اسلامآباد مسئولیت ناکامی خود در زمینه تامین امنیت را به دوش طالبان میاندازد.
