در گزارش آمده است که طالبان به دنبال بازتاب روایتی مثبت در مورد افغانستان تحت کنترول خود با استفاده از یوتیوبران است.
یوتیوبرانی که با داشتن میلیونها بازدیدکننده میتوانند در میان مردم افغانستان نفوذ گستردهای داشته باشند.
در این گزارش آمده طالبان به یوتیوبرهایی که به نفع این گروه تبلیغ میکنند، حتی اجازه میدهند وارد وزارتخانهها شوند.
با این حال برخی از اینفلوئنسرها در مصاحبه با واشنگتنپست تایید کردهاند که پس از نقض قوانین وضع شده توسط طالبان بازداشت و بازجویی شدهاند.
واشنگتن پست نوشت طالبان با اینفلوئنسرها روابط «سودمندی» میان همدیگر ایجاد کردهاند. برخی از گردانندگان کانالهای یوتیوب در افغانستان میگویند کانالهای موفق میتوانند هزاران دالر درآمد تبلیغات خارجی از هر ویدیو به دست آورند. این پول، مبلغ قابل توجه در کشوری است که چند صد دالر بهعنوان یک معاش ماهانه خوب به حساب میآید.
برای دور زدن سیستم بانکی افغانستان که تحت تحریمهای بینالمللی است، برخی از یوتیوبرهای افغان همکارانی را در ایالات متحده یا اروپا استخدام کردهاند تا پرداختها را دریافت و به آنها منتقل کنند.
سرعت اینترنت در افغانستان محدود است. بنابراین اینفلوئنسرها عمدتا حدود شش میلیون افغانی را که در خارج از کشور به عنوان مهاجر یا پناهنده زندگی میکنند هدف قرار میدهند. واشنگتنپست نوشته بیشتر محتوای تولید شده به زبان فارسی منتشر میشود «که رایجترین زبان در افغانستان است.»
در ادامه گزارش آمده که افغانهای خارج از کشور اغلب مشتاق تماشای ویدیوهایی در مورد چگونگی تغییرات در کشور تحت حکومت طالبان هستند.
به عنوان نمونه، در بعضی موارد یوتیوبران مقامهای طالبان را همراهی میکنند و نشان میدهند که آنها غذاهای فاسد شده را میسوزانند.
جک مالون، سخنگوی گوگل که مالک یوتیوب است گفته تعدادی از کانالهای افغانستان را به دلیل ارسال «محتوای تمجید کننده یا ترویج تراژدیهای خشونتآمیز» متوقف کرده است.
جک مالون در پاسخ به سوالی درباره فعالیت کانالهای یوتیوب در افغانستان گفت: «یوتیوب متعهد به تبعیت از همه تحریمها و قوانین بازرگانی بینالمللی از جمله تحریمهای ایالات متحده علیه طالبان افغانستان است.» او افزود «اگر حسابی را پیدا کنیم که گمان میرود متعلق به طالبان افغانستان باشد، آنرا میبندیم. علاوه بر این، سیاستهای ما محتوای تحریککننده خشونت را ممنوع میکند.»
قبل از تسلط طالبان در اگست ۲۰۲۱، رسانههای اجتماعی افغانستان روزها تحت سلطه کلیپهایی از پیامدهای انفجار بمب و تیراندازی بود. با این حال برای افغانها فرصتی هم بود که احساس میکردند میتوانند آزادی بیان داشته باشند.
اکنون اما وضعیت به شدت تغییر کرده است. چندین تولیدکننده ویدیویی گفتند که دولت تحت کنترل طالبان موسیقی را در ویدیوها ممنوع کرده و مجریان زن را مجبور کرده روسری و ماسک بر دهان خود داشته باشند.
یک دختر ۲۰ ساله یوتیوبر در کابل گفت پس از بستن مکاتب و دانشگاهها برای زنان توسط طالبان، شروع به انتشار ویدیو کرده است.
او عمدتا از کانال خود تولیداتی را به اشتراک میگذارد که در میان جامعه شیعه در افغانستان محبوبیت دارد و تا حد زیادی قوانین طالبان را در مورد نحوه لباس پوشیدن در ویدئوها زیر پا گذاشته است. او امیدوار است طالبان نتوانند او را شناسایی کنند.
با این حال تعداد فزایندهای از بینندگان با عصبانیت به آپلودهای او پاسخ دادهاند یا تهدید کردهاند که او را به مقامات گزارش خواهند داد.
او که خواست نامش فاش نشود، گفته «من عاشق کارم هستم و متوقف نخواهم شد.»
واشنگتنپست میگوید نشانههایی وجود دارد که طالبان قصد دارد کنترول خود را بر اینفلوئنسرهایی که طبق قوانین آن عمل نمیکنند، بیشتر کند.
هشدار یه اینفلوئنسرها
شماری از اینفلوئنسرها تایید کردهاند که بسیاری از یوتیوبرها در هفتههای اخیر هشدارهایی دریافت کردهاند یا از سوی طالبان از آنها خواسته شده تا همکاری نزدیک داشته باشند.
طبق گزارش واشنگتنپست، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان تایید کرده که به همه کانالهایی که «قوانین را نقض میکنند» هشدار داده میشود و متهم هستند.
مجاهد توضیح داد: یوتیوبرها میتوانند آزادانه کار کنند، اما «اگر آنها فقط جنبه منفی را ارائه دهند، به کشور خدمتی نمیکند.»
گفته شده اجمل حقیقی، یوتیوبری است که تصمیم گرفت در کابل بماند تا به انتشار فیلمهای خود ادامه دهد. اما با تعداد فزایندهای از تهدیدها مواجه شد و در نهایت به اتهام تمسخر قرآن بازداشت شد.
اجمل حقیقی که اخیرا به پاکستان نقل مکان کرده، گفت: «میخواستم به کشورم خدمت کنم. اما تنها چیزی که به دست آوردم این بود که به مدت شش ماه به زندان افتادم. با این حال، حتی در زندان، شهرت یوتیوب او باعث حسادت شد. نگهبانان و زندانیان نزد او آمدند و گفتند: «تو باید پولدار باشی.»
کشته شدن یوتیوبر زن
طالبان در ماه سنبله امسال تایید کرد که حورا سادات، یک دختر یوتیوبر کشته شده است. خالد زدران، سخنگوی پولیس طالبان در کابل در در آن زمان گفت که خانم سادات در حوزه ۱۸ کابل به قتل رسیده است.
خالد زدران بدون اشاره به زمان دقیق کشته شدن این یوتیوبر گفت که یک زن و دو نفر دیگر به اتهام قتل حورا سادات بازداشت شدند.
