بانک جهانی در گزارش «زنان، تجارت و قانون ۲۰۲۴» وضعیت زنان و موانع بر سر راه توانمندی اقتصادی آن را بررسی کرده و افغانستان در رتبه ۱۸۷ و ایران را در رده ۱۸۸ قرار داده است.
در این گزارش کارشناسان بانک جهانی وضعیت زنان را در سه بخش چهارچوبهای قانونی، سیاستگذاری و اجرای قوانین و سیاستها بررسی کرده اند.
کارشناسان بانک جهانی این سه بخش را براساس ده شاخص از جمله آزادی گشتوگذار، وضعیت محل کار، میزان دریافت حقوق و امتیاز، حقوق مادران، کارآفرینی، سرمایهگذاری، مراقبت از کودکان، امنیت، وضعیت ازدواج و حقوق بازنشستگی ارزیابی کرده است.
در این گزارش بانک جهانی وضعیت زنان افغانستان در بخش چهارچوبهای قانونی از ۱۰۰ تنها ۲۰ امتیاز، در بخش سیاستگذاریها از ۱۰۰ تنها ۱۳.۳ امتیاز گرفته است.
این ارزیابی بیانگر آن است که در قوانین افغانستان تحت کنترول طالبان و همچنین در طرحها و سیاستگذاریها، حقوق زنان در وضعیت بدی قرار دارد.
در این گزارش بانک جهانی وضعیت زنان در افغانستان یک رتبه بهتر از ایران تشخیص داده شده است.
برای تهیه این گزارش، کارشناسان بانک جهانی نتوانستهاند دیدگاه کارشناسان افغان را در مورد اینکه حقوق پیشبینی شده زنان در قوانین و سیاستگذاریها تا چه اندازه عملی شده است بگیرند.
به همین دلیل، وضعیت زنان افغانستان در گزارش سال ۲۰۲۴ بانک جهانی تنها با بررسی قوانین و سیاستگذاریها رتبهبندی شده است.
در این صورت، حقوق زنان در قوانین تصویبشده افغانستان بهتر از ایران تشخیص شده است. این بانک در کل به وضعیت زنان در ایران از ۱۰۰ تنها ۳۱.۳ و به وضعیت زنان در افغانستان ۳۱.۹ امتیاز داده است.
این در حالی است که زنان در افغانستان از حقوق آموزش، اشتغال، گشتوگذار آزادانه و حتی ورزش محروم هستند، اما زنان ایرانی به صورت رسمی از این حقوق محروم نیستند.
برپایه ارزیابی بانک جهانی، وضعیت زنان در افغانستان و ایران اندکی بهتر از وضعیت زنان در یمن و فلسطین، در سرزمین درگیر جنگ و قحطی، تشخیص داده شده است. یمن در این ردهبندی در رده ۱۸۹ و فلسطین در رده آخر، یعنی ۱۹۰ قرار گرفتهاند.
بانک جهانی بلجیم، کانادا و دنمارک را در صدر این فهرست ردهبندی قرار دارند.
