ستایش حیات، ۲۱ ساله، نمونهای از این زنان پیشرو است. او که زمانی بازیگر فیلم و تلویزیون بود، پس از روی کار آمدن طالبان و اعمال محدودیتهای شدید بر فعالیتهای زنان، خانهنشین شد.
حیات تسلیم نشد و با خلاقیت و پشتکار، راهی برای ادامه فعالیت هنری خود در دنیای مجازی پیدا کرد. او با راه اندازی یک کانال یوتیوب به نام «ستایش حیات» شروع به ساخت ویدیوهایی در زمینههای مختلف مانند آشپزی، مد، آرایش و حتی نمایشهای طنز با خانوادهاش کرد.
ویدیوهای جذاب و سرگرمکننده او به سرعت مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و در عرض یک سال، کانال او بیش از ۲۰ هزار مشترک جذب کرد.
ستایش به رویترز گفت: «ما از هیچ تجهیزات خاصی مانند دوربین، نور یا لوازم جانبی فانتزی استفاده نمیکنیم. ما برنامهها را با تلفنهایمان ضبط میکنیم.»
در حال حاضر، یوتیوب به او و دیگر زنان افغان فرصت میدهد تا با دنیایی وسیعتر ارتباط برقرار کنند و با اشتراکگذاری تجربیات شان، پیامهای خود را به گوش جهانیان برسانند.
رویترز نوشت که یوتیوب به یک منبع درآمد مهم برای حیات و دیگر زنان افغان تبدیل شده است.
با کسب درآمد از طریق تبلیغات و حمایت مالی، این زنان میتوانند از خانوادههای خود حمایت کرده و زندگی خود را تامین کنند.
در حالی که بهرهگیری جسورانه زنان از فضای مجازی به آنان فرصت امرار معاش و دیده شدن را داده است اما زنان افغان در این مسیر با چالشها و نگرانیهایی نیز مواجه هستند.
یکی از این چالشها، محدودیتهای اینترنت در افغانستان است که کار را برای گذاشتن محتوا بر روی پلتفرمهای آنلاین و تماشای ویدیوها را دشوار میکند.
چالش دیگر، نگرانیهای امنیتی است. برخی از زنان به دلیل فعالیت در یوتیوب با تهدید و آزار و اذیت آنلاین مواجه شدهاند.
در همین حال، طالبان از افراد تاثیرگذار در رسانههای اجتماعی و سازندگان محتوا میخواهند مجوز خود را از وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه دریافت کنند.
شهاب گلزار، معاون اتحادیه یوتیوبرهای افغانستان با ابراز نگرانی به رویترز گفت که مجوز میتواند کانالها را تحت کنترول سختتر قرار دهد و آنها را مجبور به رعایت دستورالعملهای خاصی کند.
گلزار گفت که کانالهای یوتیوب به منبع درآمد قابل توجهی برای بسیاری از زنان تبدیل شدهاند، «بسیاری از آنها هزینههای زندگی خود را از طریق تولید محتوا تامین میکنند».
عبدالواحد رایان، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به رویترز گفت که محتوای تولیدشده یوتیوبرها نباید با نظام اسلامی و ارزشهای دینی مغایرت داشته باشد و باید از تعصبات مذهبی و قومی خودداری کنند.
به گزارش رویترز بیش از یک هزار کانال یوتیوب فعال است و وزارت فرهنگ و اطلاعات طالبان برای ۲۵۰ کانال آن جواز صادر کرده است.
طبق دادههای این مقام طالبان، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از یوتیوبرهای افغان بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دالر در ماه درآمد دارند و کمی بیش از نیمی از آنها به طور متوسط تا ۵۰۰ دالر درآمد دارند.
در حالی که براساس آمار بانک جهانی تولید ناخالص داخلی سرانه در افغانستان بیش از ۳۵۰ دالر است، میزان درآمد یوتیوبرها در افغانستان قابل توجه است.
تحریمهای بینالمللی تراکنشها با بانکهای افغانستان را به شدت محدود کرده است، بنابراین اکثر تولیدکنندگان محتوا در یوتیوب دوستانی در خارج از کشور دارند که با کمک آنها درآمد خود را از طریق شرکتهای انتقال پول منتقل میکنند.
